Τα αρχικά ΕΠΟΝ σημαίνουν Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων. Πρόκειται για την αντάρτικη οργάνωση νεολαίας που συγκροτήθηκε τον Φλεβάρη του 1943 για να αντισταθεί στην κατοχή της χώρας από τα φασιστικά στρατεύματα του Μουσολίνι και του Χίτλερ. Η ΕΠΟΝ ήταν προϊόν συνένωσης ενός πλήθους μικρότερων αντιστασιακών οργανώσεων οι οποίες αυτοδιαλύθηκαν και συνενώθηκαν σε μια ενιαία οργάνωση με στόχο την απελευθέρωση της Ελλάδας από τους κατακτητές, την λαϊκή κυριαρχία και την υπεράσπιση της ειρήνης με βάση την αρχή της αυτοδιάθεσης των λαών. Στο ιδρυτικό της κείμενο αυτοπροσδιορίζεται ως οργάνωση αντιφασιστική, αντιπολεμική και εθνικοαπελευθερωτική.
Τα μέλη της ήταν νεαρά άτομα στην πλειοψηφία τους 16, 17 και 18 χρονών. Συμμετείχαν ενεργά στην Εθνική Αντίσταση μέσα στις πόλεις αλλά και σε χωριά στην ελληνική ενδοχώρα. Σύμφωνα με τον Ριζοσπάστη (βλ. πηγές) από τις τάξεις της ΕΠΟΝ πέρασαν 600.000 νεολαίοι οι οποίοι πολέμησαν είτε ως αντάρτες με τον ΕΛ.ΑΣ. στα ελληνικά βουνά είτε ως αντάρτες πόλεων. Οι νεκροί ΕΠΟΝίτες υπολογίζονται σε χίλιους τριακόσιους στα πεδία των μαχών ενώ ο αριθμός αυτών που έπεσαν σε διαδηλώσεις, κρατητήρια και στρατόπεδα συγκέντρωσης παραμένει άγνωστος. Μέσα σε αυτόν τον απροσδιόριστο αριθμό πεσόντων ανήκουν και οι ΕΠΟΝίτες των οποίων την μνήμη τιμά το μνημείο με οποίο θα ασχοληθούμε παρακάτω.
Σε μικρό πάρκο επί της λεωφόρου Συγγρού, βρίσκεται μνημείο προς τιμήν εκτελεσμένων αγωνιστών της ΕΠΟΝ που εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς στις 19/08/1944. Πρόκειται για μια λιτή πέτρινη στήλη η οποία βρίσκεται στη νότια πλευρά του πάρκου ανάμεσα σε φυτά χαμηλής βλάστησης. Έχει ύψος κάτι παραπάνω από ένα μέτρο και πάνω της είναι χαραγμένα τα εξής λόγια:
Εδώ εκτελέστηκαν στις 19-08-1944
από τους Γερμανούς φασίστες
οι 6 ΕΠΟΝίτες που πολέμησαν
για την λευτεριά της πατρίδας
ΑΓΓΕΛΗ ΚΟΥΛΑ (ΞΑΝΘΟΥΛΑ)
ΓΑΒΑΛΑΣ ΜΑΡΚΟΣ
ΔΗΜΙΤΡΙΑΔΗΣ ΚΩΣΤΑΣ
ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ ΤΑΣΟΣ
ΚΑΠΟΤΑΣ ΠΕΤΡΟΣ
ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΥΛΟΣ
και κάτω από τα ονόματα αναγράφεται με μικρά γράμματα:
ΔΗΜΟΣ ΑΘΗΝΑΙΩΝ
10 ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ
Η στήλη τοποθετήθηκε στο σημείο το έτος 1988 με πρωτοβουλία του Δήμου Αθηναίων.
Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ
Ακούστε τον ύμνο της ΕΠΟΝ
Βιβλιογραφία:
- Τα γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια Γλυπτική 1834 - 2004, Αντωνοπούλου Ζέτα, Εκδόσεις Ποταμός, Αθήνα, 2003
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλώ τα σχόλια σας να γράφονται με ελληνικούς χαρακτήρες και όχι με greeklish. Spams και υβριστικά σχόλια διαγράφονται άνευ προειδοποίησης. Ευχαριστώ.