Το μνημείο Ολοκαυτώματος στα Ιωάννινα

Οι Εβραίοι πριν από τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο υπήρξαν μια από τις ακμάζουσες εθνότητες των Ιωαννίνων. Η συντριπτική τους πλειοψηφία ασχολούνταν με το εμπόριο ενώ αρκετοί από αυτούς υπήρξαν άνθρωποι τον τεχνών και του πολιτισμού όπως ο ποιητής Ελιγιά Γιοσέφ και ο επιχειρηματίας Μίνωας Μάτσας, ιδιοκτήτης της δισκογραφικής εταιρείας MINOS - EMI με την οποία είχαν δισκογραφικό συμβόλαιο οι σημαντικότεροι Έλληνες μουσικοί του δεύτερου μισού του προηγούμενου αιώνα.

Οι περισσότεροι από τους Γιαννιώτες Εβραίους κατοικούσαν στην περιοχή δυτικά των των τειχών της πόλης, πολύ κοντά στις όχθες της λίμνης. Στις μέρες μας το εβραϊκό στοιχείο στα Γιάννενα είναι σαφώς εξασθενημένο όμως μπορεί ακόμα κανείς να θαυμάσει τα αρχοντόσπιτα τους τα οποία εκτείνονται κατά μήκος της πεζοδρομημένης οδού Σούτσου.

Τούτη η συνοικία ερημώθηκε ανήμερα της 25ης του Μάρτη του 1944 όταν τα ναζιστικά στρατεύματα της Κατοχής συγκέντρωσαν τον εβραϊκό πληθυσμό της πόλης και τον οδήγησαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ελάχιστοι από αυτούς επέζησαν. Στη μνήμη τους ο δήμος Ιωαννιτών ανήγειρε μνημείο το οποίο είναι τοποθετημένο στη συμβολή των οδών Σούτσου και λεωφόρου Καραμανλή.

Το έργο κατασκευάστηκε το έτος 1994 από τον Ηπειρώτη γλύπτη Γιώργο Χουλιαρά. Πρόκειται για μια μεταλλική στήλη πάνω στην οποία αποτυπώνονται αφαιρετικά τα συρματοπλέγματα του στρατοπέδου συγκέντρωσης. Πάνω στη στήλη είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ 1850 ΕΒΡΑΙΩΝ ΣΥΜΠΟΛΙΤΩΝ ΜΑΣ

ΠΟΥ ΣΥΝΕΛΗΦΘΗΣΑΝ ΣΤΙς 25 ΜΑΡΤΙΟΥ 1944 ΚΑΙ

ΕΞΟΝΤΩΘΗΚΑΝ ΣΤΑ ΝΑΖΙΣΤΙΚΑ ΣΤΡ/ΔΑ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕΩΣ

Ο ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ

Κάτω και δεξιά από την επιγραφή υπάρχει η υπογραφή του γλύπτη και το έτος κατασκευής:

Γιώργος Χουλιαράς

1994

Στην δεξιά πλευρά του γλυπτού υπάρχει ανεξάρτητη μεταλλική ταμπέλα στην οποία αναγράφονται τα λόγια:

IN MEMORY OF OUR 1.850 JEWS COHABITANTS

WHO WERE ARRESTED ON MARCH 25th 1944

AND EXECUTED IN THE CONCENTRATION CAMPS

IOANNINA MUNICIPALITY

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Βιβλιογραφία

• Ιωαννίνων Γλυπτοθήκη, Παπασταύρος Αναστάσιος, Εκδόσεις Apeirotan, 2009
• Ιστοσελίδα e- Γιάννενα, Το μνημείο των Γιαννιωτών Εβραίων, 04.03.2012