Το άγαλμα της Περιστέρας Κράκα στη Σιάτιστα

Η Περιστέρα Κράκα γεννήθηκε στη Σιάτιστα της Κοζάνης το 1860. Το 1878 σε ηλικία 18 ετών συμμετείχε στην επανάσταση του ελληνικού πληθυσμού της Δυτικής Μακεδονίας που είχε ως στόχο την κατάργηση της Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου που προέβλεπε ότι η περιοχή θα περνούσε από οθωμανική σε βουλγαρική κυριαρχία. Κύρια αιτία τς συμμετοχής της στην επανάσταση ήταν η συμμετοχή του αδερφού της τον οποίο έπιασαν αιχμάλωτο και εκτέλεσαν οι Οθωμανοί. Δρούσε στα βουνά της Δυτικής Μακεδονίας φέροντας το ψευδώνυμο "Καπετάν Σπανοβαγγέλης". Μετά την κατάργηση της συνθήκης του Αγίου Στεφάνου και την λήξη της επανάστασης, η Περιστέρα πήγε στην Θεσσαλία όπου παντρεύτηκε τον Παύλο Νεράντζη (καπετάν Περδίκας). Τα τελευταία χρόνια της ζωής της τα πέρασε στη Σιάτιστα όπου και πέθανε το 1938.

Το άγαλμα της βρίσκεται σε μικρή πλατεία δίπλα από το Πνευματικό Κέντρο της Σιάτιστας.  Πρόκειται για μια μαρμάρινη κατασκευή φυσικών διαστάσεων την οποία φιλοτέχνησε η γλύπτρια Αλίκη Χατζή το 1990 έπειτα από χορηγία του Σιατιστινού Νικόλαου Τύρνα. Η Περιστέρα Κράκα αποδίδεται με πολεμική ενδυμασία. Έχει μακριά, ξέπλεκα μαλλιά και φοράει πουκάμισο, γιλέκο, φουστανέλα και τσαρούχια. Στη ζώνη της έχει περασμένες σφαίρες. Στο δεξί χέρι κρατάει όπλο. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ ΚΡΑΚΑ

ΟΠΛΑΡΧΗΓΟΣ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ 1878

ΣΤΗ ΣΙΑΤΙΣΤΑ ΕΦΑΝΗΚΕ

ΑΝΔΡΕΙΩΜΕΝΗ ΚΟΡΗ

ΠΟΥ ΠΕΤΑΞΕ ΣΑΝ ΣΤΑΥΡΑΕΤΟΣ

ΣΤΟ ΓΡΙΒΑ Τ' ΜΠΑΛΑΜΠΑΝΗ

ΉΤΑΝ Η ΑΝΥΠΟΤΑΧΤΗ

Η ΤΟΥΡΚΟΦΑΓΟΣ ΑΜΑΖΟΝΑ

Η ΛΕΟΝΤΟΚΑΡΔΗ ΚΑΠΕΤΑΝΙΣΣΑ

Η ΠΕΡΙΣΤΕΡΑ ΚΡΑΚΑ

Στα πλαϊνά του βάθρου υπάρχουν δυο επιγραφές αναφορικά με το όνομα του χορηγού, το όνομα της γλύπτριας και το έτος κατασκευής και τοποθέτησης:

ΔΩΡΕΑ

ΤΟΥ ΑΞΙΟΥ ΤΕΚΝΟΥ ΤΗΣ ΣΙΑΤΙΣΤΗΣ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΙΩΑΝ. ΤΥΡΝΑ

ΤΟ ΈΤΟΣ 1990

ΦΙΛΟΤΕΧΝΗΣΕ

Η ΓΛΥΠΤΡΙΑ ΑΛΙΚΗ ΧΑΤΖΗ

ΤΟ ΈΤΟΣ 1990

Τα αποκαλυπτήρια πραγματοποιήθηκαν στις 12 Αυγούστου του 1990.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

• Η Ιστορία της Σιάτιστας Σμιλεμένη στο μάρμαρο και στο μέταλλο, Αικατερίνη Ζωγράφου, 2014