Οδός Ελλήνων: Αγία Τριάδα

Ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου βρίσκεται στο χωριό της Αγίας Τριάδας στην Αργολίδα, στη νότια πλευρά του και πάνω στον δρόμο που οδηγεί στο Αργολικό και τη Νέα Τίρυνθα. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά μεσαιωνικά μνημεία της Πελοποννήσου. Ο ναός ανήκει στον τύπο του σύνθετου τετρακιόνιου σταυροειδούς εγγεγραμμένου και είναι κτισμένος επάνω σε τρίβαθμη κρηπίδα. Το κατώτερο τμήμα του οικοδομήματος αποτελείται από ογκώδεις αρχαίους λίθους, ενώ το ανώτερο είναι κατασκευασμένο με το πλινθοπερίκλειστο σύστημα, χαρακτηριστικό της βυζαντινής αρχιτεκτονικής.

Ο ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου στην Αγία Τριάδα Αργολίδας

Το ζήτημα της χρονολόγησης και ίδρυσης του ναού έχει απασχολήσει για δεκαετίες τους ερευνητές. Η επικρατέστερη άποψη τοποθετεί την ανέγερσή του γύρω στο 1280, κυρίως λόγω των γοτθικών στοιχείων που παρουσιάζει — όπως η εκτεταμένη χρήση λαξευτού πωρόλιθου, οι αμφικιονίσκοι στα παράθυρα της αψίδας και οι μικροί κίονες του τρούλου. Στις εξωτερικές όψεις του ναού ενσωματώνονται εντοιχισμένα κεραμικά διακοσμητικά, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν οι «πρωτομαγιόλικες» κούπες από τη νότια Ιταλία. Στα δυτικά στοιχεία του μνημείου συγκαταλέγεται και η μονόχωρη κρύπτη κάτω από το Ιερό Βήμα. Οι εξωτερικές επιφάνειες του ναού εμπλουτίζονται επίσης με αρχαίο οικοδομικό υλικό, όπως ανάγλυφες στήλες, επιγραφές και ένα ηλιακό ρολόι.

Κτήτορας του ναού θεωρείται πιθανότατα ο Λατίνος αρχιεπίσκοπος Κορίνθου Wilhelm de Moerbeke (1277–1286), μια εξέχουσα μορφή της εποχής — λόγιος, φιλέλληνας και μεταφραστής αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων. Εικάζεται ότι ο ίδιος επέλεξε τη χρήση αρχαίων μελών στο κτίσμα, προκειμένου να συμβολίσει την ένωση των δύο Εκκλησιών, μετά τη Σύνοδο της Λυών (1274), στην οποία συμμετείχε. Πιθανότατα, μάλιστα, ο ίδιος έδωσε και το όνομά του στον οικισμό Μέρμπακα (που σήμερα ονομάζεται Αγία Τριάδα).

Από τις αρχές του 20ού αιώνα ο ναός χρησιμοποιούνταν ως κοιμητηριακός, έως ότου το 2001, στο πλαίσιο του Β΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (ΚΠΣ), πραγματοποιήθηκε η μεταφορά του νεκροταφείου σε νέα θέση και η διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου του μνημείου. Έχει πράγματι κατασκευαστεί περιμετρικά του ναού ένα μικρό πάρκο με δέντρα, πρασινάδα και παγκάκια.