Ο ανδριάντας του Γλάδστωνος στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών

O ανδριάντας του Βρετανού πολιτικού William Edward Gladstone βρίσκεται στο προαύλιο του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου των Αθηνών. Ο συγκεκριμένος άνδρας έζησε τον 19ο αιώνα (1809 - 1898) και κατά τη διάρκεια του βίου του συνέδεσε το όνομα του με την χώρα μας, υποστηρίζοντας την ένωση της Θεσσαλίας και της περιοχής της Άρτας με την Ελλάδα (1881). Η στάση του κρίθηκε ως φιλελληνική από την ελληνική πολιτεία η οποία αποφάσισε να στήσει τον ανδριάντα του στην πρωτεύουσα του κράτους.

Πρόκειται για μια κατασκευή φτιαγμένη από μάρμαρο. Ο πολιτικός αναπαρίσταται σε μέση ηλικία. Έχει φαλάκρα με ελάχιστα μαλλιά στα πλαϊνά της κεφαλής και περιμετρικό μούσι στην κάτω γνάθο. Φοράει παντελόνι, κουμπωμένο παλτό και παπιγιόν. Πίσω από τα πόδια του υπάρχουν δυο βιβλία τα οποία παραπέμπουν στις δυο πραγματείες που έγραψε για τον Όμηρο. Στο αριστερό του χέρι κρατάει έναν πάπυρο ενώ στην πλάτη του είναι ριγμένος ένας μανδύας. Τόσο ο μανδύας όσο και ο πάπυρος στο χέρι αν φαντάζουν έξω από το κλίμα του 19ου αιώνα. Αποτελούν όμως μια τεχνοτροπία της γλυπτικής η οποία συνδέει τα πρόσωπα που απεικονίζονται με τους μεγάλους πολιτικούς άνδρες της αρχαιότητας.

Στην πίσω πλευρά του βάθρου, είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΠΡΥΤΑΝΕΥΟΝΤΟΣ ΑΛΚΙΒΙΑΔΟΥ ΚΡΑΣΣΑ

ΑΝΕΣΤΗΛΩΘΗ ΤΗ 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 1900

ΠΡΥΤΑΝΕΥΟΝΤΟΣ ΔΕ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΚΥΡΙΑΚΟΥ

ΚΑΤΕΣΚΕΥΑΣΘΗ ΤΗ 27 ΙΟΥΝΙΟΥ 1883

Στην αριστερή πλευρά του βάθρου:

ΗΠΕΙΡΟΥ ΜΟΙΡΑ ΗΔΕ ΘΕΣΣΑΛΙΗ ΦΑΟΣ ΙΡΩΝ

ΔΩΚΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΗΣ ΔΟΥΛΟΣΥΝΗΝ ΑΛΕΚΩΝ

ΤΗΣ Δ' ΕΥΕΡΓΕΣΙΗΣ ΜΝΗΜΩΝ ΕΛΛΑΣ ΤΟΔ' ΑΓΑΛΜΑ

ΕΙΣΑΤΟ ΣΟΙ ΓΛΑΔΣΤΩΝ ΟΥ ΚΛΕΟΣ ΑΘΑΝΑΤΟ

Στην πίσω πλευρά του βάθρου συναντούμε την υπογραφή του γλύπτη

Γ. ΒΙΤΑΛΗΣ ΕΠΟΙΕΙ

1886

Πάνω στο βάθρο όπως βλέπουμε υπάρχουν τρεις ημερομηνίες. Η απόφαση για την κατασκευή του ανδριάντα πάρθηκε το 1883, ο γλύπτης ολοκλήρωσε το έργο το 1886 και τα αποκαλυπτήρια πραγματοποιήθηκαν το 1900. Ο Βιτάλης - όπως παραθέτει η  Αντωνοπούλου - επισκέφτηκε στην Αγγλία τον Γλάστων για να μελετήσει τη μορφή του. Όπως παρατηρούμε, η τοποθέτηση του έργου δεν πραγματοποιήθηκε άμεσα αλλά καθυστέρησε τέσσερα χρόνια. Τούτο οφείλεται στις πολιτικές συγκυρίες, στην αλλαγή της στάσης της Αγγλίας, σε υπόγειες διαμαρτυρίες έτερων μεγάλων δυνάμεων κοκ.  

Η υπογραφή του γλύπτη και το έτος της κατασκευής

Βιβλιογραφία

• Τα γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια Γλυπτική 1864 - 2004, Αντωνοπούλου Ζέτα, Εκδόσεις Ποταμός, Αθήνα, 2003
• Συνεδριάσεις του ΕΚΠΑ σχετικά με τον ανδριάντα, από το openarchives.gr
• Ευθυμία Μαυρομιχάλη: Εθνική ιδεολογία και νεοελληνική γλυπτική: Η περίπτωση των γλυπτικών απεικονίσεων των Φιλελλήνων.