Η προτομή του καπετάν Χάψα στη Θεσσαλονίκη

Η προτομή του καπετάν Χάψα βρίσκεται στην έξοδο της πόλης της Θεσσαλονίκης στο δρόμο που οδηγεί στη Χαλκιδική, μερικά μέτρα παραδίπλα από τον ορθόδοξο ναό των Τριών Ιεραρχών.

Αξίζει να αφιερώσουμε μερικές γραμμές στο βίο του Καπετάν Χάψα. Γεννήθηκε στην Κρυοπηγή της Χαλκιδικής αλλά από μικρός μετοίκησε στον οικισμό της Συκιάς έτσι που σήμερα είναι περισσότερο ταυτισμένος με αυτόν τον τόπο. Υπήρξε κλέφτης στα βουνά της Σιθωνίας και της Κασσάνδρας, χωροφύλακας της κοινότητας του Αγίου Όρους και μετά την άφιξη του Εμμανουήλ Παπά σε αυτό, αγωνιστής για την ελευθερία της Μακεδονίας. 

Ο Χάψας ήταν αυτός που οδήγησε το ένα από τα δυο σώματα των δυνάμεων της Χαλκιδικής (το έτερο υπό τον Εμμανουήλ Παπά κινήθηκε προς Ρεντίνα για να ανακόψει τις τούρκικες ενισχύσεις που κατέφταναν από την ανατολική Μακεδονία και Θράκη) μέχρι την Θέρμη, κερδίζοντας μάχες και απελευθερώνοντας το ένα χωριό μετά το άλλο. Μα η ώρα της ελευθερίας δεν είχε σημάνει ακόμα για τη Θεσσαλονίκη.

Ο Παππάς ηττήθηκε στη Ρεντίνα και ανασυντάχθηκε προς τα Βασιλικά, συνοδεύοντας πλήθος αμάχων από τα γύρω χωριά μέχρι το μοναστήρι της Αγίας Αναστασίας. Ο Καπετάν Χάψας (που ονομάστηκε έτσι διότι έχαβε - έτρωγε, σκότωνε δηλαδή - Τούρκους) έμεινε στο πεδίο της μάχης για να καλύψει την υποχώρηση του άμαχου πληθυσμού. Έπεσε ένδοξα, αυτός και οι εξήντα εφτά σύντροφοι του (οι εξήντα τρεις από την Συκιά Χαλκιδικής)  το έτος 1821, Ιουνίου δέκα. Η Θεσσαλονίκη έπρεπε να περιμένει ακόμα ενενήντα ένα χρόνια.

Το μνημείο είναι όπως προείπα στημένο στην είσοδο της πόλης από την πλευρά της Χαλκιδικής. Κατανοητός ο συμβολισμός: από εκεί θα έμπαινε ελευθερωτής ο Χάψας στη Θεσσαλονίκη. Η προτομή αναπαριστά τον Χάψα με μουστάκι και μακριά μαλλιά που ανεμίζουν. Το κεφάλι του είναι στραμμένο προς τα αριστερά και το βλέμμα του ατενίζει τον τόπο της θυσίας. Στη μια πλευρά της βάσης αναγράφονται τα λόγια:

ΚΑΠΕΤΑΝ

ΧΑΨΑΣ

1821

ενώ στην άλλη πλευρά υπάρχει εντοιχισμένη μεταλλική πλάκα στην οποία αναγράφονται πληροφορίες για την ημερομηνία των αποκαλυπτηρίων και για τον χορηγό:

ΚΑΠΕΤΑΝ ΧΑΨΑΣ

- 1821 - 

Ήρωας της Χαλκιδικής

Χάψα,

τ' ωριό σου ανάστημα

έγειρες με τη Δύση

εσίγησε η φύση

κι ανέτειλε η ζωή

Τ' αποκαλυπτήρια

18 Ιουνίου 2006

έκανε ο Δήμαρχος

Θεσσαλονίκης

Β. Παπαγεωργόπουλος

ΠΑΓΧΑΛΚΙΔΙΚΟΣ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ

Η προτομή είναι έργο του γλύπτη Γιώργου Τσάρα. Δεν εντόπισα την υπογραφή του όμως η πληροφορία είναι έγκυρη μιας και προέρχεται από την σελίδα του Παγχαλκιδικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης 1.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

για τη ζωή του Καπετάν Χάψα διαβάστε:

Βιογραφία στη Wikipedia

Ιστοσελίδα Παλαιοχωριου

Σελίδα Περιφερειακής ενότητας Κεντρικής Μακεδονίας

1: Από την σελίδα του Παγχαλκιδικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης