Το μνημείο των πεσόντων προσκόπων Σωκιών και Αϊδινίου στη Νέα Σμύρνη

Το μνημείο προς τιμήν των πεσόντων προσκόπων του Αϊδινίου και των Σωκών της Μικράς Ασίας βρίσκεται στη πλατεία Χρυσοστόμου στη Νέα Σμύρνη της Αττικής. Πρόκειται για ένα δημιούργημα του γλύπτη Βάσου Καπάνταη 1.  

Πρόκειται για μια μαρμάρινη στήλη στην οποία απεικονίζονται δυο μορφές, μια γυναικεία και μια παιδική. Η παιδική μορφή είναι αρσενικού γένους και φέρει προσκοπικά ρούχα. Η γυναίκα - που προφανώς απεικονίζει την Ελλάδα ή την Ελευθερία - αγκαλιάζει το παιδί το οποίο με τη σειρά του κρατάει στο χέρι του το κοντάρι της γυναίκας. Από την πίσω πλευρά υπάρχει μια χάλκινη ασπίδα η οποία φέρει στο κέντρο της το ανάγλυφο σήμα των Προσκόπων, το περίφημο προσκοπικό τριφύλλι. Πάνω από αυτό, περιμετρικά είναι χαραγμένα τα λόγια: 

ΜΙΚΡΑΣΙΑ 1919

ενώ στο κάτω μέρος της ασπίδας υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη και το έτος της κατασκευής:

Β. ΚΑΠΑΝΤΑΗΣ 1975

Κάτω από την ορειχάλκινη ασπίδα είναι χαραγμένα τα εξής λόγια:

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΗΡΩΪΚΩΝ

ΠΡΟΣΚΟΠΩΝ ΑΪΔΙΝΙΟΥ 1919 ΚΑΙ

ΣΩΚΙΩΝ 1922 ΠΟΥ ΘΥΣΙΑΣΤΗΚΑΝ

ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΙ

ΣΤΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΟΙ ΠΡΟΣΚΟ

ΠΟΙ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΣΜΥΡΝΗΣ ΑΥΤΟ

ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΕΣΤΗΣΑΝ ΤΟ 1975

Πολλοί μελετητές και περιηγητές εσφαλμένα θεωρούν ότι τούτο το μνημείο αναφέρεται μόνο στους προσκόπους του Αϊδινίου ενώ από την επιγραφή είναι ξεκάθαρο ότι υπάρχει αναφορά και στους προσκόπους των Σωκιών. Από την επιγραφή μαθαίνουμε και για το έτος τοποθέτησης (1975) και για τον χορηγό (πρόσκοποι Νέας Σμύρνης).  

Όσον αφορά το ιστορικό πλαίσιο, οι πρόσκοποι του Αϊδινίου (πόλη νοτιοανατολικά της Σμύρνης) δολοφονήθηκαν από Τούρκους ατάκτους τον Ιούνη του 1919 μετά από την προσωρινή εγκατάλειψη της πόλης από τον ελληνικό στρατό οι δε πρόσκοποι στα Σώκια δολοφονήθηκαν από τους Τούρκους τον Απρίλη του 1922 λίγο πριν την παράδοση της πόλης από τους Ιταλούς (βρισκόταν στην ιταλική ζώνη κατοχής) στον ελληνικό στρατό.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

1: Πειραματικό Γυμνάσιο Ευαγγελική Σχολής Νέας Σμύρνης - Τα υπαίθρια γλυπτά της Νέας Σμύρνης