Η προτομή του Διονύσιου Φιλόσοφου στα Ιωάννινα

Η ιστορία του Διονύσιου του Φιλόσοφου είναι γνωστή στο ευρύ κοινό. Γεννημένος στην Παραμυθιά της Ηπείρου το 1541, εκλέχτηκε μητροπολίτης Τρικάλων το 1593. Υπήρξε πνευματικός και πολιτικός ηγέτης δυο επαναστάσεων εναντίον της οθωμανικής κυριαρχίας: η πρώτη στην περιοχή των Αγράφων το 1600 και η δεύτερη στα Γιάννενα το 1611. Και οι δυο κατέληξαν σε αποτυχία η δεύτερη μάλιστα του στοίχισε τη ζωή μιας και οι Οθωμανοί τον συνέλαβαν και τον έγδαραν ζωντανό. Τα κινήματα του υπήρξαν από τα σημαντικότερα κατά την διάρκεια της τουρκοκρατίας και θεωρούνται τα πρώτα σπαράγματα της ελληνικής ελευθερίας, προάγγελοι της μεγάλης επανάστασης που έφτασε στα ελληνικά χώματα δυο αιώνες μετά. 

Έξω από την σπηλιά όπου βασανίστηκε ο Διονύσιος στέκει στις μέρες μου η ορειχάλκινη προτομή του. Τοποθετήθηκε το 2005 με χορηγό των δήμο Ιωαννιτών. Την δημιουργία του ανέλαβαν οι γλύπτες Άλμπερτ Κάσι και Γιώργος Μήτσης. Ο Παπασταύρος αποθεώνει την προτομή συγκρίνοντας την μάλιστα με την αντίστοιχη του Πλάτωνα που δημιούργησε ο Πρασαλέντης. Βεβαίως, μια προσεκτική ματιά σε αυτό το πομπώδες, υπερβολικό έργο μαρτυρεί του λόγου το αναληθές.

Ο Διονύσιος αναπαρίσταται με πυκνή γενειάδα και ιερατικό καπέλο στο κεφάλι. Το βλέμμα του είναι σοβαρό και αυστηρό το καπέλο όμως έχει κακές αναλογίες με αποτέλεσμα να φαίνονται ειδικά οι άκρες του ως προέκταση του κεφαλιού. Ο λαιμός δεν έχει καμιά απολύτως αναλογία με το κεφάλι δημιουργώντας ένα αποτέλεσμα που απέχει από την απεικόνιση ανθρώπου. Η τοποθέτηση της προτομής πάνω σε ψηλό μαρμάρινο βάθρο το οποίο με τη σειρά του τοποθετήθηκε πάνω σε πέτρινο βράχο ολοκληρώνουν το θέαμα της υπερβολής που δυστυχώς δεν τιμά καθόλου τον εθνομάρτυρα Διονύσιο.

Την κατάσταση σώζει κάπως η ωραία ανάγλυφη κάθετη επιγραφή του ονόματος:

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ο ΦΙΛΟΣΟΦΟΣ

1541 - 1611

Στα πλαϊνά του βάθρου αναγράφεται ο χορηγός του έργου και το έτος τοποθέτησης:

ΔΗΜΟΣ

ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ

2005

Πάνω στην προτομή εντοπίζουμε εγχάρακτα τα αρχικά των ονοματεπωνύμων των γλυπτών:

ΓΜ

ΑΚ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Βιβλιογραφία

• Ιωαννίνων Γλυπτοθήκη, Παπασταύρος Αναστάσιος, Εκδόσεις Apeirotan, Ιωάννινα, 2009
• Ιστοσελίδα e- Γιάννενα, το μνημείο του Διονύσιου του Σκυλόσοφου, 10.03.2012