Το μνημείο Γενοκτονίας του Ποντιακού Ελληνισμού στην πλατεία αγίας Σοφίας Θεσσαλονίκης

Όπως ανέφερα σε προηγούμενη ανάρτηση σου υπάρχουν δυο μνημεία προς τιμήν του Ποντιακού Ελληνισμού στην πλατεία αγίας Σοφίας της Θεσσαλονίκης. Μεταξύ τους δεν υπάρχει μόνο χρονολογική διαφορά τοποθέτησης (1979 το πρώτο, 2006 το δεύτερο) αλλά και διαφορά στο θέμα το οποίο πραγματεύονται. Έτσι λοιπόν ενώ το έργο του Καλεβρά έχει ως θεματολογία του τους "Πρόμαχους του Ελληνισμού στον Πόντο" το έργο της Ελισάβετ Βάλβη (δημιουργού του νεότερου γλυπτού) πραγματοποιεί μια άμεση αναφορά στην Ποντιακή Γενοκτονία, στον ξεριζωμό, στις διώξεις, στις συμφορές που υπέστη ο ελληνισμός του Πόντου.

Πάνω σε ένα ογκώδες βάθρο στέκεται η ορειχάλκινη μορφή μιας γυναίκας. Τούτη η γυναίκα θα μπορούσε να συμβολίζει είτε μια προσφυγοπούλα, είτε την Ελλάδα είτε τον ίδιο τον Πόντο. Είναι συντετριμμένη. Σε στάση θρήνου, έχοντας το αρχαιοελληνικό φόρεμα της χυτό στους ώμους, ακουμπά το χέρι στο κεφάλι της και θρηνεί για όλα όσα χάθηκαν ανεπιστρεπτί. Στο αριστερό της χέρι κρατά ένα μπόγο γεμάτο μόνο με τα απαραίτητα. Είναι "ο μπόγος του πρόσφυγα" όπως δηλώνει η Βαλβη (βλ. βιβλιογραφία).

Πάνω στο βάθρο υπάρχει εντοιχισμένο έναν ορειχάλκινο ανάγλυφο το οποίο απεικονίζει στιγμές ξεριζωμού. Μια γυναίκα κοιτάζει πίσω της την πατρίδα που αφήνει και άλλη μια πεσμένη στα γόνατα θρηνεί το νεκρό άνθρωπο της. Στην πρόσοψη το βάθρου (το οποίο έχει να σημειώσω πως έχει σπειροειδή μορφή με το ανάγλυφο εντοιχισμένο στο εξωτερικό του) αναγράφονται τα λόγια:

ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ, ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ, ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ

ΑΙΩΝΙΑ Η ΜΝΗΜΗ

Πάνω στη βάση υπάρχει εντοιχισμένη μεταλλική πλάκα στην οποία αναγράφεται το όνομα της γλύπτριας:

ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΒΑΛΒΗ

ΓΛΥΠΤΡΙΑ

ΕΠΟΙΕΙ

Τα αποκαλυπτήρια του έργου πραγματοποιήθηκαν τον Μάιο του 2006.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Βιβλιογραφία

• Ελεύθερος Πόντος αναδημοσίευση από Απογευματινή - συνέντευξη στο Νίκο Μόσχοβο