Η Παγκάλειος Εξέδρα στην Ερμούπολη

Η πρωτεύουσα της Σύρου και ολόκληρου του νησιωτικού συμπλέγματος των Κυκλάδων Ερμούπολη, είναι μια πολιτεία η οποία μπορεί δικαίως να καυχιέται για το πλούσιο πολιτιστικό και πνευματικό της παρελθόν. Ένα από τα ζωντανά μνημεία που μαρτυρούν την πολιτιστική άνθηση της πόλης κατά τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα είναι η "Παγκάλειος Εξέδρα Μουσικής".

Πρόκειται για μια κατασκευή η οποία είναι τοποθετημένη στην κεντρική πλατεία Μιαούλη, σαράντα μέτρα νοτίως του Δημαρχιακού Μεγάρου. Κατασκευάστηκε στην θέση της παλαιότερης ξύλινης εξέδρας από τον γλύπτη Ιωάννη Βιτάλη το 1907 έπειτα από χορηγία του Θεόδωρου Πάγκαλου (από τον οποίο πήρε το όνομα της ως "Παγκάλειος").

Πρόκειται για μια μαρμάρινη κυκλική κατασκευή ύψους περίπου δύο μέτρων και διαμέτρου τριών. Αυτό που κάνει ξεχωριστή την εξέδρα είναι τα ανάγλυφα της τα οποία υπάρχουν περιμετρικά της εξωτερικής πλευράς της. Αναπαρίστανται ανάγλυφα οι εννέα μούσες καθώς και ο Μουσαγέτης Απόλλωνας. Η Μούσα Καλλιόπη κρατώντας ένα κλαδί ελιάς στο χέρι, η Μούσα Ερατώ κρατώντας μια λύρα, η Μούσα Ευτέρπη κρατώντας έναν αυλό, η Μούσα Κλειώ κρατώντας έναν πάπυρο, η Μούσα Τερψιχόρη κρατώντας μια λύρα, η Μούσα Ουρανία κρατώντας έναν διαβήτη, η Μούσα Μελπομένη κρατώντας μια θεατρική μάσκα, η ούσα Πολύμνια κρατώντας μια λύρα, η Μούσα Θάλεια κρατώντας μια θεατρική μάσκα και τέλος ο Απόλλων γυμνός με μανδύα στην πλάτη κρατώντας μια λύρα. 

Όλα τα παραπάνω ανάγλυφα αναπαριστούν ολόσωμες μορφές. Πέρα από αυτά υπάρχουν και άλλα δύο μέσα σε κύκλο τα οποία αναπαριστούν το πρώτο τον αγγελιαφόρο Ερμή και το δεύτερο μια λύρα ανάμεσα σε δύο τεμνόμενα φύλλα δάφνης. Δυο εγχάρακτες επιγραφές μας δίνουν πληροφορίες για τον γλύπτη, τον χορηγό και το έτος τοποθέτησης του έργου:

ΙΩΑΝ. ΒΙΤΑΛΗΣ ΕΠΟΙΕΙ

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ

ΕΧΟΡΗΓΕΙ 

1907

Στις εποχές της μεγάλης πνευματικής άνθησης του τόπου η Φιλαρμονική του Δήμου στεκόταν πάνω στην εξέδρα και έπαιζε μουσική προς ευχαρίστηση των διερχόμενων διαβατών.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ