Φωτογραφίες από το ναό της Γέννησης του Χριστού στου Ψυρρή

Φωτογραφίες από το ναό της αγίας Παρασκευής στου Ψυρρή

Φωτογραφίες από τον βυζαντινό ναό των Αγίων Ανάργυρων στου Ψυρρή

Εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα στην είσοδο του ναού

Ο βυζαντινός ναός των Αγίων Αναργύρων στου Ψυρρή

Η λαϊκή συνοικία Ψυρρή που βρίσκεται στο κέντρο των Αθηνών μεταξύ Ομόνοιας, Κεραμεικού και Θησείου είναι ευρέως γνωστή τόσο στους κατοίκους τη πόλης όσο και στους χιλιάδες τουρίστες που καταφτάνουν όλες τις εποχές του χρόνου για τις ταβέρνες της, τα ουζερί της, τις καφετέριες και τα ρεμπετάδικα με την ζωντανή μουσική. Πρόκειται για μια από τις πιο ζωντανές περιοχές της πόλης ειδικά τα βράδια της Παρασκευής και του Σαββάτου όταν η σπουδάζουσα - και μη βέβαια, αλλά κυρίως η σπουδάζουσα - νεολαία συρρέει μαζικά για να βουλιάξει τις έννοιες και τους καημούς της στις μπύρες και τα ρακόμελα.

Είναι πράγματι όμορφα και ζωντανά τα βράδια στου Ψυρρή γεμάτα συναίσθημα και ατόφιες αττικές συζητήσεις σε υψηλό τόνο πάντοτε!

Λίγο πιο πέρα από την κεντρική πλατεία της γειτονιάς - πλατεία των ηρώων - βρίσκεται ο βυζαντινός ναός των Αγίων Ανάργυρων, ένα βυζαντινό μνημείο το οποίο έχει δεχτεί πολλές μεταγενέστερες επεμβάσεις και με την πρώτη ματιά δεν θυμίζει σε τίποτε βυζαντινό ναό.

Ιστορικά Στοιχεία

Δεν είναι και από τους πλέον δημοφιλείς ναούς της πόλης επομένως και τα στοιχεία που μπόρεσα να συγκεντρώσω είναι λίγα και προέρχονται από δυο μόλις πηγές δυστυχώς. Ο ναός τοποθετείται από τους ερευνητές στον 11ο αιώνα και ανήκει στην κατηγορία των σταυροειδών εγγεγραμμένων. Αυτό που τον ξεχωρίζει από την πλειοψηφία των βυζαντινών ναών της Αθήνας είναι ο τρούλος του ο οποίος δεν ακολουθεί το κλασσικό αθηναϊκό μοτίβο αλλά διαθέτει ένα οριζόντιο γείσο το οποίο τον χωρίζει σε δυο τμήματα. Η σελίδα των Πολιτιστικών Θησαυρών της Εκκλησίας της Ελλάδας χαρακτηρίζει αυτό το είδος του τρούλου ως "διπλοθολικό" με δυο θόλους δηλαδή.

Κατά την διάρκεια της Επανάστασης του 1821 όπως και πολλοί άλλοι ναοί ανά την επικράτεια χρησιμοποιήθηκε ως αποθήκη πυρομαχικών και πολεμοφοδίων. Στις 10 Ιουνίου 1822 θάφτηκε στο ναό ο φρούραρχος της Ακρόπολης Παναγιώτης Κτένας.

Όπως είπαμε, ο ναός σήμερα έχει υποστεί  τόσες προσθήκες και αλλαγές που δύσκολα θυμίζει κτίσμα 11ου αιώνα. Η μεγαλύτερη αλλαγή έγινε το 1908 όταν και μεγενθύνθηκε ο ναός λόγω των ενοριακών αναγκών. Στην πορεία τοποθετήθηκε το κίτρινο τσιμεντοκονίαμα που καλύπτει τους τοίχους του καθώς και τα βιομηχανοποιημένα κεραμίδια στην στέγη του ναού.

Συνοψίζοντας - προσωπικές εντυπώσεις

Όπως τόνισα και πολλές φορές παραπάνω, ο ναός των Αγίων Ανάργυρων δεν θυμίζει σε τίποτε κτίσμα που κατασκευάστηκε περίπου 900 χρόνια πριν. Επομένως για ποιο λόγο ένας άνθρωπος ο οποίος ενδιαφέρεται για βυζαντινά μνημεία ή γενικότερα για μνημεία του παρελθόντος να τον επισκεφτεί; Η επίσκεψη σε αυτόν το ναό αξίζει για ένα και μοναδικό (και αρκετά εξειδικευμένο θα έλεγα) λόγο τον οποίο και γω πριν την επίσκεψη μου στον χώρο αγνοούσα: για να δει κανείς τον τρούλο του. Τέτοιος τρούλος δεν υπάρχει σίγουρα στην Αττική ενώ αν δώσουμε βάση στα λεγόμενα της σελίδας "Πολιτιστικοί Θησαυροί της Εκκλησίας της Ελλάδας" αυτός ο τρούλος είναι μοναδικός στο είδος του σε όλο τον ελλαδικό χώρο. Η μοναδικότητα του τρούλου είναι που κάνει το ναό ελκυστικό και τραβάει τους διάφορους μελετητές ανά την υφήλιο να τον επισκεφτούν και να τον μελετήσουν.

Πως θα πάμε

Ο ναός των Αγίων Ανάργυρων βρίσκεται στο κέντρο της πόλης των Αθηνών, στην γειτονιά Ψυρρή. Για να φτάσουμε χρησιμοποιούμε είτε το μετρό (μπλε γραμμή, στάση Μοναστηράκι) είτε τον ηλεκτρικό (στάση Μοναστηράκι). Βγαίνοντας από την έξοδο στην πλατεία Μοναστηρακίου κινούμαστε προς την οδό Μιαούλη η οποία είναι κάθετη (σχεδόν) στην Ερμού και βρίσκεται ένα τετράγωνο νοτίως της οδού Αθηνάς. Τερματίζουμε την Μιαούλη φτάνοντας στην Πλατεία Ηρώων και από εκεί στρίβουμε αριστερά στην οδό Αγίων Ανάργυρων (που σε εκείνο το ύψος είναι πεζόδρομος). Όπως καταλαβαίνετε η οδός έχει πάρει το όνομα της από το ναό που βρίσκεται μερικά μέτρα παρακάτω (περίπου 30) στο δεξί μας χέρι.

Διαβάστε για τους Αγίους Ανάργυρους Ι, ΙΙ, ΙΙΙ

Δείτε φωτογραφίες από το ναό εδώ

Βιβλιογραφία

• Στα Ίχνη της Βυζαντινής Αθήνας, Σελέντη Νάνσυ - Σταυρουλάκη Φανή, ΥΠ.ΠΟ., Αθήνα, 2001