Τίτλος τεκμηρίου: La Tribuna Illustrata della Domenica
Είδος: Εφημερίδα
Χρονολογία / Περίοδος: 1897
Τόπος προέλευσης / Λήψης: Ρώμη, Ιταλία
Δημιουργός / Εκδότης: La Tribuna Illustrata della Domenica
Κατάσταση διατήρησης: Πολύ καλή
Πηγή / Συλλογή: Αρχείο Εφημερίδων Βιβλιοθήκης "Οδός Ελλήνων"
Το εξώφυλλο της εφημερίδας. Απεικονίζεται ο συνταγματάρχης Βάσσος να γίνεται δεκτός σε ακρόαση από τον Βασιλιά Γεώργιο τον Α΄ της Ελλάδας. Ο Βασιλιάς είναι ντυμένος με στρατιωτική στολή, στην αγκαλιά του έχει ένα από τα παιδιά του και από πίσω στέκεται όρθια η βασίλισσα. Στην λεζάντα αναγράφεται: "Ελληνοτουρκικός Πόλεμος: ο συνταγματάρχης Βάσσος επιστρέφοντας από τον Χάνδακα γίνεται δεκτός από τον Βασιλιά Γεώργιο". Χάνδακας είναι η παλαιά ονομασία του Ηρακλείου της Κρήτης. Ο Τιμολέων Βάσσος ήταν γιος του Βάσσου Μαυροβουνιώτη και αξιωματικός του ελληνικού στρατού. Με την έναρξη του πολέμου, στάλθηκε στην Κρήτη προκειμένου να προστατέψει τους εκεί ελληνικούς πληθυσμούς. Αποβιβάστηκε στην περιοχή των Χανίων, οι μεγάλες δυνάμεις όμως είχαν ήδη στείλει δικά τους στρατιωτικά αποσπάσματα. Πολέμησε σε δύο μάχες στο νησί και διακρίθηκε ιδιαίτερα στην εκεί διπλωματία με τους εκπροσώπους των μεγάλων δυνάμεων. Δεδομένου του ότι αποβιβάστηκε στην περιοχή των Χανίων και δεν πλησίασε το Ηράκλειο, με τον όρο "Candia" ίσως εννοεί ο συγγραφέας το νησί της Κρήτης και όχι τον Χάνδακα.
Το σώμα των Γαριβαλδινών, Ιταλών εθελοντών που πολέμησαν κατά την διάρκεια του ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897 στο πλευρό της Ελλάδας. Διακρίνεται η προσπάθεια του σώματος να διασχίσει τα στενά του Δομοκού. Στην λεζάντα αναγράφονται τα λόγια: "Οι Γαριβαλδινοί στο στρατόπεδο - η καταστροφική πορεία μεταξύ Λαμίας και Δομοκού".
Ένα μικρό σημείωμα στο οποίο γίνεται παρουσίαση των δύο εικόνων (πίνακες) που κοσμού το εξώφυλλο και το οπισθόφυλλο αντίστοιχα. Σε ελεύθερη μετάφραση το κείμενο αναγράφει:
Οι πίνακες μας
Ο ελληνοτουρκικός πόλεμος
Αφιερώνουμε αυτήν την εβδομάδα και τους δύο έγχρωμους πίνακές μας στην απεικόνιση των γεγονότων του πολέμου μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Ο πρώτος πίνακας παρουσιάζει ένα από τα τελευταία επεισόδια της εκστρατείας που τράβηξε ζωηρά την προσοχή των Ιταλών: την πορεία της φάλαγγας των Γαριβαλδινών, υπό τη διοίκηση του Ριτσιότι Γαριβάλδη, από τη Λαμία προς το Δομοκό — το σημείο όπου οι Γαριβαλδινοί έδωσαν, πολεμώντας ηρωικά, τις πρώτες τους δοκιμασίες σε αυτή την εκστρατεία.
Ήταν μια ολέθρια πορεία, υπό συνεχή βροχή, πάνω σε έναν βραχώδη και εξαιρετικά κακό δρόμο, σχεδόν αδιάβατο εξαιτίας της κατακόκκινης και κολλώδους λάσπης της κρητιδικής γης. Δεν ήταν λίγοι οι Γαριβαλδινοί που έμειναν πίσω στο δρόμο· όμως το κύριο σώμα της φάλαγγας έφτασε με καλή τάξη στο Δομοκό, όπου σταδιακά ενώθηκαν ξανά με τους εξαντλημένους.
Τώρα οι «κόκκινες πουκάμισες» μάχονται, μάχονται με γενναιότητα για τον σκοπό της ελευθερίας. Η τύχη του πολέμου είναι αντίθετη· αλλά, όπως κι αν τελειώσει, τα κατορθώματα των Ιταλών εθελοντών που πολεμούν στην Ελλάδα θα προσθέσουν μια νέα λαμπρή σελίδα στην παλιά ένδοξη γαριβαλδινή παράδοση.
Ο άλλος έγχρωμος πίνακας παρουσιάζει τη συνομιλία μεταξύ του βασιλιά Γεωργίου της Ελλάδας και του συνταγματάρχη Βάσσου, μετά την ανακληση του συνταγματάρχη από το νησί της Κρήτης.
Θλιβερή η συνάντηση αυτών των δύο ανδρών, που είχαν αποχωριστεί όταν ένας παλμός ενθουσιασμού, προάγγελος νίκης, διαπερνούσε την ελληνική χερσόνησο, και οι οποίοι ξαναβρίσκονταν, λίγο καιρό αργότερα, στην τραγική ώρα της ανατροπής. Πόσα όνειρα, πόσες ελπίδες σωριάστηκαν με το παγερό φύσημα της σκληρής πραγματικότητας!
