H προτομή του Κώστα Κρυστάλλη στα Ιωάννινα

Η προτομή του ποιητή από το Συρράκο της Ηπείρου Κώστα Κρυστάλλη βρίσκεται στο Άλσος των Ποιητών στην πόλη των Ιωαννίνων. Τούτη η προτομή είναι χρονικά η παλαιότερη από όλες τις προτομές που υπάρχουν στο συγκεκριμένο Άλσος. 

Πολλές πληροφορίες για το χρονικό γύρω από την προτομή παίρνουμε από το έργο " Κρυστάλλης: Η τελετή των αποκαλυπτηρίων της προτομής του, εκδόσεις ΕΗΜ, Ιωάννινα, 1960". Σε τούτο λοιπόν το βιβλίο διαβάζουμε πως γλύπτης του έργου είναι ο Νικόλας. Εμπνευστής και χορηγός η Εταιρεία Ηπειρωτικών Μελετών υπό την προεδρία του Κώστα Φρόντζου καθώς και μαθητές της πόλης των Ιωαννίνων. Τα αποκαλυπτήρια της προτομής πραγματοποιήθηκαν την Κυριακή 31 Μαΐου 1959 παρουσία των τοπικών αρχών ενώ λόγο για τον Κρυστάλλη εκφώνησε ο Μιχάλης Περάνθης (η προτομή του οποίου στήθηκε μετέπειτα στο πάρκο). Τούτη η ομιλία σώζεται ολόκληρη στο παραπάνω βιβλίο.

Ας έρθω τώρα στα του έργου. Πρόκειται για μια ορειχάλκινη κατασκευή. Ο Κρυστάλλης αποδίδεται νέος στην ηλικία (ούτω ή άλλως δεν πρόλαβε να ωριμάσει, πέθανε σε ηλικία μόλις είκοσι έξι ετών) έχοντας χαρακτηριστικό ηπειρώτικο μουστάκι που στρίβει προς τα επάνω. Φοράει σακάκι, γιλέκο και πουκάμισο. Πάνω στην προτομή εντοπίζουμε την υπογραφή του γλύπτη:

Νικόλας

ενώ πάνω στην πρόσοψη του βάθρου υπάρχει εντοιχισμένη μεταλλική πλάκα στην οποία αναγράφονται τα λόγια:

ΚΩΣΤΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΛΗΣ (1864 - 1894)

"Ο ποιητής του βουνού και της στάνης"

Νικόλας 1959

Η ημερομηνία που αναγράφεται ως ημερομηνία γέννησης είναι λάθος κατά δυο χρόνια. Διότι ο Περάνθης ( ο βιογράφος του) γράφει στο βιβλίο που ανέφερα παραπάνω "Έφτασε στην Άρτα την πρώτη βδομάδα (1894) [...] έκλεισε το δράμα μιας ταλανισμένης νεότητας εικοσιέξι χρόνων". Επομένως 1894-26=1868. 

Η προτομή όταν την φωτογράφισα πριν περίπου πέντε μήνες ήταν βαμμένη με μπογιά.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

• Κρυστάλλης: η τελετή των αποκαλυπτηρίων της προτομής του. Εκδόσεις ΕΗΜ, Ιωάννινα, 1960
• Ιωαννίνων Γλυπτοθήκη, Αναστάσιος Παπασταύρος, Εκδόσεις Apeirotan, Ιωάννινα, 2009