Η αναθηματική στήλη του Κωνσταντίνου Κουκίδη στον Βράχο της Ακρόπολης

Στις ρίζες το βράχου της Ακρόπολης, ακριβώς κάτω από το σημείο όπου κυματίζει η γαλανόλευκη σημαία της Ελλάδας, βρίσκεται μια αναθηματική στήλη προς τιμήν του Κωνσταντίνου Κουκίδη.

Για την ιστοριογραφία, ο Κουκίδης υπήρξε πρόσωπο αινιγματικό και από πολλούς αμφισβητείται μέχρι και η ίδια του η ύπαρξη. Η κυρίαρχη άποψη τον θέλει Εύζωνα, φρουρό της σημαίας κατά την ημέρα παράδοσης των Αθηνών στους Ναζί. Οι Γερμανοί στρατιωτικοί ανέβηκαν στον Βράχο και ζήτησαν από τον Κουκίδη να υποστείλει την σημαία, για να ανεβεί στη θέση της η χιτλερική σβάστικα. Ο Κουκίδης κατέβασε τη σημαία, τυλίχτηκε με αυτήν και έπεσε από τον Βράχο, βάζοντας τέρμα στη ζωή του.

Υπέρ της ύπαρξης του Κουκίδη συνηγορούν οι παρακάτω δυο πηγές: Τα απομνημονεύματα του Αρχιεπισκόπου Χρύσανθου ο οποίος γράφει: "Ο Έλλην φρουρός της Ελληνικής σημαίας επί της Ακροπόλεως, μη θελήσας να παραστεί μάρτυς του θλιβερού θεάματος της αναρτήσεως της εχθρικής σημαίας, ώρμησεν εκ της Ακροπόλεως κρημνισθείς και εφονεύθη. Εκάθισα στο γραφείον μου περίλυπος μέχρι θανάτου και δακρύων..."

Η δεύτερη πηγή είναι το φύλλο της Daily Mail \με ημερομηνία 9 Ιούνη 1941 στο οποίο υπάρχει άρθρο με τίτλο: "A Greek carries his flag to the death". Από τις δυο πηγές, η πρώτη φαίνεται αρκετά ισχυρή και αξιόπιστη μιας και ο Χρύσανθος ούτε πολιτικές σκοπιμότητες είχε ούτε προσωπικό συμφέρον για να αποκρύψει την αλήθεια ή να κατασκευάσει ένα μύθο. Από την άλλη η Daily Mail δεν μπορεί να θεωρηθεί αξιόπιστη πηγή διότι πρώτον το άρθρο είναι γραμμένο σαράντα περίπου μέρες μετά το περιστατικό και δεύτερον η συγκεκριμένη εφημερίδα εν μέσω πολέμου λειτουργούσε ως προπαγανδιστικό όργανο ανύψωσης του ηθικού των αντιφασιστικών δυνάμεων.

Οι έτερες πηγές οι οποίες υποστηρίζουν την θέση ότι ο Κωνσταντίνος Κουκίδης ουδέποτε υπήρξε, στηρίζονται κυρίως στο γεγονός ότι Εύζωνας με αυτό το όνομα δεν αναφέρεται πουθενά στα στρατιωτικά αρχεία. 

Εν τέλει, το αν ο Κουκίδης υπήρξε ή όχι είναι δουλειά των ιστορικών να το ανακαλύψουν. Εγώ επικεντρώνομαι στον μνημείο το οποίο στήθηκε στο σημείο όπου ο Κουκίδης συναντήθηκε με το τέλος του.

Πρόκειται για μια μαρμάρινη πλάκα ύψους περίπου ενός μέτρου.  Σε αυτήν αναγράφονται τα λόγια:

27 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1941

ΤΗΝ ΗΜΕΡΑ ΕΙΣΟΔΟΥ ΤΩΝ ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ

ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ

Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΥΚΙΔΗΣ ΦΡΟΥΡΟΣ ΤΗΣ

ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΣΗΜΑΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΚΡΟΠΟΛΗ

ΑΡΝΟΥΜΕΝΟΣ ΝΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΕΠΕΣΕ ΑΠΟ ΤΟΝ

ΙΕΡΟ ΒΡΑΧΟ ΤΥΛΙΓΜΕΝΟΣ ΣΕ ΑΥΤΗ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΣ

ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΥ ΑΓΩΝΑ

Η ΣΤΗΛΗ ΤΟΠΟΘΕΤΗΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟ ΔΗΜΟ

ΑΘΗΑΝΙΩΝ ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΙΑΣ

ΔΗΜ. Λ. ΑΒΡΑΜΟΠΟΥΛΟΥ

ΣΕ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ

ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

ΤΟ ΈΤΟΣ 2000

Στο ενδιάμεσο των δυο παραγράφων υπάρχει κολλημένο με ταινία (!!!) ένα χαρτί (!!) στο οποίο αναγράφονται τα λόγια:

When the German army invaded Greece

in 27 of April 1941, the Greek guard of

the Acropolis, named Konstantinos

Koukidis, covered himself with the 

Greek flag and jumped from the Rock

of the Acropolis, sacrifising his life.

The event was broadcasted live by the

German radio.

Σε ελεύθερη μετάφραση: "Όταν ο Γερμανικός στρατός εισέβαλε στην Ελλάδα στις 27 Απριλίου του 1941, ο Έλληνας φρουρός της Ακρόπολης Κωνσταντίνος Κουκίδης τυλίχτηκε με την ελληνική σημαία και πήδηξε από τον Βράχο της Ακρόπολης, θυσιάζοντας τη ζωή του. Το γεγονός μεταδόθηκε ζωντανά από το Γερμανικό ράδιο".

Ξεπερνώντας τα στοιχεία του μνημειακού κιτς (χαρτί, κολλητική ταινία, ορθογραφικό λάθος στο "παραδώσει") θέλω να σταθώ στην τελευταία αγγλική φράση. Είτε πρόκειται για συντακτική γκάφα ολκής (το πιο πιθανό) είτε αποτελεί ένα ακόμα στοιχείο υπέρ της ύπαρξης του Κουκίδη. 

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Βιβλιογραφία

1. Τα γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια Γλυπτική 1834 - 2004, Αντωνοπούλου Ζέτα, Εκδόσεις Ποταμός, Αθήνα, 2003
2. Άρθρο για τον Κουκίδη στην Wikipedia
3. Άρθρο για τον Κουκίδη στο ιστολόγιο Πάρε - Δώσε
4. Άρθρο για τον Κουκίδη στο ιστολόγιο του Νίκου Σαραντάκου
5. Άρθρο για τον Κουκίδη στην Daily Mail