Ο ανδριάντας του Γρηγορίου Ε΄ στο Πανεπιστήμιο Αθηνών

Στην αριστερή πλευρά της πρόσοψης του Πανεπιστημίου των Αθηνών βρίσκεται ένα από τα αρχαιότερα υπαίθρια γλυπτά της ελληνικής πρωτεύουσας. Πρόκειται για τον μαρμάρινο ανδριάντα του Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης Γρηγορίου του Ε΄ ο οποίος μέχρι και τις μέρες μας αποτελεί μια αμφιλεγόμενη ιστορική μορφή. Από τη μια ο αφορισμός της Επανάστασης και από την άλλη ο θάνατος του στην αγχόνη δημιουργούν στους μελετητές αντιφατικές κρίσεις για την στάση του.

Ας επικεντρωθούμε όμως στο έργο τέχνης. Ο μαρμάρινος ανδριάντας εδράζεται πάνω σε επίσης μαρμάρινο βάθρο. Ο Γρηγόριος απεικονίζεται φορώντας την πλήρη ιερατική στολή του. Στο αριστερό του χέρι κρατάει την πατριαρχική ράβδο ενώ το δεξί είναι σηκωμένο σε μια στάση ευλογίας του πλήθους. Έχει πυκνά μαλλιά και μακριά γενειάδα.

Στην πρόσοψη του βάθρου εντοπίζουμε τα λόγια:

ΕΥΣΕΒΙΗΝ ΣΠΕΙΡΩΝ ΠΑΤΡΙΟΥΣ ΤΕ ΛΟΓΟΥΣ ΙΕΡΑΡΧΗΣ

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΧΡΙΣΤΩ ΠΑΤΡΗ ΕΗ Τ ΕΒΙΩ

ΚΑΤΘΑΝΕ Δ ΩΣ ΕΒΙΩ ΜΙΜΗΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΑΝΑΚΤΟΣ

ΨΥΧΗΝ ΔΟΥΣ ΠΡΟΦΟΝΩΣ ΛΥΤΡΟΝ ΥΠΕΡ ΠΟΛΕΩΝ

ΤΟΥΔ ΑΡΑ ΜΟΥΣΑΩΝ ΟΙΚΟΥ ΠΑΡΟΣ ΙΔΡΥΤΑΙ ΕΙΚΩΝ

ΗΔ ΕΝΙΕΙΣΑ ΝΟΟΥ ΖΗΛΟΝ ΕΟΥ ΠΡΟΠΟΛΟΙΣ

ΙΔΡΥΘΗ ΑΝΑΛΩΜΑΣΙ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΑΒΕΡΩΦ ΤΟΥ ΕΞ ΗΠΕΙΡΟΥ

ΕΤΕΙ ΑΩΟΒ

Στην αριστερή πλευρά του βάθρου:

ΑΝΗΓΕΡΘΗ

ΠΡΥΤΑΝΕΥΟΝΤΟΣ ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΚΑΣΤΟΡΧΗ

Όπως ο ανδριάντας του Ρήγα που βρίσκεται παραδίπλα έτσι και τούτος αποτελεί χορηγία του Γεώργιου Αβέρωφ. Γλύπτης του έργου είναι ο Γεώργιος Φυτάλης η υπογραφή του ωστόσο δεν υπάρχει πουθενά πάνω στο έργο. Τα αποκαλυπτήρια πραγματοποιήθηκαν ανήμερα της 25ης Μαρτίου του 1872.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Βιβλιογραφία

• Τα γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια Γλυπτική 1864 - 2004, Αντωνοπούλου Ζέτα, Εκδόσεις Ποταμός, Αθήνα, 2003
• 60 Μορφές στο φως, Φραγκούλης Αντώνης, Συκιώτη Γιούλη, Εκδόσεις Realmedia, σελ. 84
• Οι ανδριάντες του Ρήγα και του Γρηγορίου Ε΄ στα Προπύλαια της Αθήνας, Η.Γ. Μυκονιάτης