Φωτογραφίες από την προτομή του Ανδρέα Μιαούλη στην Οικία Λάζαρου Κουντουριώτη στην Ύδρα

Φωτογραφίες από τον ανδριάντα του Ιωάννη Καποδίστρια στην Κέρκυρα

Ο ανδριάντας του Ιωάννη Βαρβάκη στο Ζάππειο

Ο ανδριάντας του Ιωάννη Βαρβάκη είναι ένα από τα πλέον επιβλητικά υπαίθρια γλυπτά των Αθηνών. Βρίσκεται στον κήπο του Ζαππείου Μεγάρου. Ο Βαρβάκης βεβαίως τιμήθηκε με αυτόν τον τρόπο για τις μεγάλες του δωρεές προς το ελληνικό δημόσιο. Από αυτές σήμερα επιζεί η Βαρβάκειος Αγορά (η κλειστή αγορά των Αθηνών κοντά στην πλατεία Ομόνοιας) ενώ το Βαρβάκειον Λύκειο (1857) το οποίο βρισκόταν επίσης στην Αθήνα, δυστυχώς καταστράφηκε κατά την διάρκεια των Δεκεμβριανών (1944).

 

Το ελληνικό δημόσιο θέλησε να τιμήσει τη μνήμη του εκφράζοντας με την ανέγερση του ανδριάντα την ευγνωμοσύνη του για τις μεγάλες ευεργεσίες προς την χώρα. Η δημιουργία του γλυπτού ανατέθηκε το 1872 στον Λεωνίδα Δρόση έναντι του ποσού των 85.000 δραχμών. Το έργο ολοκληρώθηκε το 1884, τοποθετήθηκε το 1889 και τα επίσημα αποκαλυπτήρια του πραγματοποιήθηκαν στις 20 Φεβρουαρίου 1890.

Ο Βαρβάκης αποδίδεται με πυκνά μαλλιά μέχρι το λαιμό. Ολόκληρο το σώμα του καλύπτεται από μανδύα ενώ στο λαιμό προεξέχουν παράσημα της τσαρικής Ρωσίας. Κάτω από τον μανδύα διακρίνεται (στο ύψος του γιακά και στα πόδια) ρώσικη ενδυμασία. Στο δεξί του χέρι ο Βαρβάκης κρατάει ένα πάπυρο - προφανώς η διαθήκη του. Έτσι τονίζεται και αναδεικνύεται στο γλυπτό ο ρόλος του ευεργέτη.

Στο βάθρο του γλυπτού υπάρχουν τέσσερις γυναικείες μορφές. Οι μελετητές αναφέρουν πως συμβολίζουν την Ελευθερία, τη Ναυτιλία, την Τέχνη και την Βιομηχανία. Υπάρχει όμως διαφωνία και μερικοί βλέπουν σε δυο από αυτές τις μορφές την Σκέψη και την Ιστορία. Η εστεμμένη γυναικεία μορφή με το σπαθί στο χέρι και την σπασμένη αλυσίδα, είναι η Ελευθερία. Η γυναικεία μορφή που κρατάει στο χέρι της ναυτικό μονόκυαλο, είναι η Ναυτιλία. Οι έτερες δυο μορφές είναι όντως δύσκολο να ταυτοποιηθούν διότι και οι δυο κρατούν βιβλία. Η γυναικεία μορφή με το σταυροπόδι θα μπορούσε κάλλιστα να αποδοθεί στην Τέχνη ή στην Ιστορία.

Η Ελευθερία

Στην πρόσοψη του βάθρου αναγράφονται τα λόγια:

ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΔΡΕΟΥ

ΒΑΡΒΑΚΗΣ

ΕΓΕΝΝΗΘΗ ΕΝ ΤΗ ΝΗΣΩ ΨΑΡΩΝ ΤΩ ΑΨΝ

ΕΤΕΛΕΥΤΗΣΕΝ ΕΝ ΖΑΚΥΝΘΩ

ΤΩ ΑΩΚΕ

Η Ναυτιλία

Στην αριστερή πλευρά του βάθρου:

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ 

ΑΡΙΣΤΕΙΔΟΥ ΠΑΠΟΥΔΩΦ

ΠΡΟΕΔΡΟΣ

ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΥ ΚΛΗΡΟΔΟΤΗΜΑΤΟΣ

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΔΡΟΣΗΣ

ΕΠΟΙΕΙ

Στην αριστερή πλευρά του βάθρου αναγράφονται τα λόγια:

ΒΑΡΒΑΚΗΝ ΠΑΡΟΔΙΤΑ ΟΡΑΣ ΨΥΡΙΗΣ ΚΛΥΤΟΝ ΟΖΟΝ

ΟΝ ΜΕΓΑ ΤΙΕΣΚΕΝ ΚΟΙΡΑΝΟΣ ΕΥΡΥΜΕΔΩΝ

ΡΩΣΩΝ ΗΝ ΔΙΑ ...ΜΟΣΥΝΗΣ ΠΟΛΕΜΗΪΑ Τ' ΕΡΓΑ

ΠΟΛΛΑΚΙ ΔΥΣΜΕΝΕΑΣ ΤΡΕΨΑΤΟ ΜΑΡΝΑΜΕΝΟΣ

ΠΟΛΛΑ ΔΕ ΠΑΤΡΗ ΕΗ ΜΑΛΑ ΚΑΛΑ ΚΑΙ ΕΣΘΛΑ ΤΕΛΕΣΣΕ

ΤΩ Ρ΄ ΑΓΑΘΗΝ ΜΝΗΣΤΙΝ ΚΑΛΛΙΠΕΝ ΟΙΣ ΦΙΛΟΙΣ

Βιβλιογραφία

• Τα γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια Γλυπτική 1834 - 2004, Αντωνοπούλου Ζέτα, Εκδόσεις Ποταμός, Αθήνα, 2003
• Βιογραφία του Βαρβάκη στην ιστοσελίδα Sansimera.gr
• Βιογραφία του Βαρβάκη στην Wikipedia

Ο ανδριάντας του Αλέξανδρου Υψηλάντη στο Πεδίο του Άρεως

Το μνημείο του Αλέξανδρου Υψηλάντη βρίσκεται στο Πεδίο του Άρεως των Αθηνών, ακριβώς απέναντι από την είσοδο του ορθόδοξου ναού των Ταξιαρχών.

Πρόκειται για μια μαρμάρινη κατασκευή. Ο Υψηλάντης αποδίδεται σε κοιμωμένη μορφή. Η Ζέτα Αντωνοπούλου λέγει στο έργο της ότι πρόκειται για τη μοναδική ανδρική κοιμωμένη μορφή στο ελλαδικό χώρο και προσωπικά συμφωνώ μιας και μέχρι σήμερα δεν συνάντησα κάτι ανάλογο. 

Το μνημείο αποτελείται από δυο μέρη: την αναπαράσταση του νεκρού σώματος του Υψηλάντη και την σαρκοφάγο πάνω στην οποία είναι τοποθετημένος ο νεκρός. Στη σαρκοφάγο είναι χαραγμένο οικόσημο το οποίο φέρει την αναπαράστασητου Φοίνικα που αναγεννιέται από τις στάχτες του, ένα σπαθί, μια σημαία και το πηλήκιο του Ιερού Λόχου. Στην πρόσοψη της σαρκοφάγου αναγράφονται τα λόγια:

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ

ΓΕΝΙΚΟΣ ΕΠΙΤΡΟΠΟΣ ΤΗΣ

ΦΙΛΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

Ο Υψηλάντης αποδίδεται σε μέση ηλικία. Έχει φαλάκρα και μουστάκι ενώ φοράει στρατιωτική στολή με πλήθος παρασήμων πάνω της. Στο αριστερό του χέρι κρατάει ξίφος.

Έτος φιλοτέχνησης δεν αναγράφεται πουθενά οπότε ακολουθώ κι εδώ την Αντωνοπούλου η οποία παραθέτει ως έτος κατασκευής το 1869. Αρχικά, το μνημείο τοποθετήθηκε στο χώρο του Πολυτεχνείου αργότερα όμως (το 1964) μεταφέρθηκε στο σημερινό του χώρο. Αρχικά λειτουργούσε ως κενοτάφιο σήμερα όμως λειτουργεί ως τάφος μιας και στις 27 Οκτωβρίου 1961 έγινε η ανακομιδή των οστών του Υψηλάντη από τη Βιέννη στην Αθήνα.

Όσον αφορά τον γλύπτη, παραμένει άγνωστος με τους μελετητές να αποδίδουν το έργο είτε στον Λεωνίδα Δρόση είτε στον Χριστιανό Χάνσεν.

Βιβλιογραφία

• Τα γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια Γλυπτική 1864 - 2004, Αντωνοπούλου Ζέτα, Εκδόσεις Ποταμός, Αθήνα, 2003

Ο ανδριάντας του Σωκράτη στην Ακαδημία Αθηνών

Ο ανδριάντας του Αθηναίου φιλόσοφου Σωκράτη βρίσκεται στην είσοδο της Ακαδημίας των Αθηνών πλάι στον ανδριάντα του μεγάλου του μαθητή Πλάτωνα. Όπως ο ανδριάντας του Πλάτωνα έτσι και αυτός του Σωκράτη κατασκευάστηκε από τον γλύπτη Λεωνίδα Δρόση. Δεν γνωρίζουμε ακριβή ημερομηνία τοποθέτησης του έργου αλλά οι πηγές παραδίδουν ως πιθανό το έτος 1885.

Ο Σωκράτης αποδίδεται καθιστός, σε στάση σκεπτική. Έχει πυκνά μούσια και ελάχιστη φαλάκρα στο μπροστινό μέρος της κεφαλής. Το ένα του χέρι ακουμπά ελαφριά στο κεφάλι του ενώ το έτερο ακουμπάει πάνω στο κάθισμα. Φοράει μανδύα και είναι ημίγυμνος από την μέση και πάνω.

Στην πρόσοψη του βάθρου αναγράφονται τα λόγια:

ΣΩΚΡΑΤΗΣ

Βιβλιογραφία

• Τα γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια Γλυπτική 1864 - 2004, Αντωνοπούλου Ζέτα, Εκδόσεις Ποταμός, Αθήνα, 2003.

Ο ανδριάντας του Πλάτωνα στην Ακαδημία Αθηνών

O ανδιάντας του Πλάτωνα βρίσκεται στην είσοδο της Ακαδημίας των Αθηνών. Όπως γράψαμε και στην αντίστοιχη ανάρτηση για τον ανδριάντα του Σωκράτη, κατασκευάστηκε και αυτός από τον γλύπτη Λεωνίδα Δρόση και τοποθετήθηκε γύρω στο 1885. Ο Πλάτωνας βρίσκεται στην αριστερή πλευρά της εισόδου, απέναντι από τον μεγάλο δάσκαλο του. Είναι κι αυτός καθιστός, έχει μακρύ, πυκνό μούσι, φαλάκρα στο εμπρόσθιο της κεφαλής και φοράει μανδύα τον οποί συγκρατεί με το αριστερό του χέρι. Στην πρόσοψη του βάθρου αναγράφονται τα λόγια:

ΠΛΑΤΩΝ

Βιβλιογραφία

• Τα γλυπτά της Αθήνας: Υπαίθρια Γλυπτική 1834 - 2004, Αντωνοπούλου Ζέτα, Εκδόσεις Ποταμός, Αθήνα, 2003