Ο ναός του αγίου Γεωργίου στην Άνδρο

Ο ορθόδοξος ναός του αγίου Γεωργίου βρίσκεται εντός της συνοικίας του Κάστρου στην Χώρα της Άνδρου, πάνω στο κεντρικό καλντερίμι και 180 μέτρα δυτικώς της πλατείας του Αφανή Ναύτη.

Εικάζεται πως στη θέση όπου σήμερα είναι κτισμένος ο ναός του αγίου Γεωργίου, υπήρχε παλαιότερα καθολική εκκλησία. Κανένα όμως εύρημα δεν συναινεί προς αυτή την κατεύθυνση. Σύμφωνα με την ενημερωτική πινακίδα που υπάρχει στο ναό, το πρώτο κτίσμα ανεγέρθηκε σε εκείνο το σημείο το 1613 και ήταν ορθόδοξος ναός προς τιμήν του αγίου Γεωργίου. Η ύπαρξη ορθόδοξου ναού εντός του κάστρου δικαιολογείται από τον συγγραφέα του κειμένου της πινακίδας από το γεγονός ότι μετά την κατάληψη της Άνδρου από τους Οθωμανούς, οι Λατίνοι άρχοντες στράφηκαν προς την Ορθοδοξία διότι οι Καθολικοί θεωρούνταν εν δυνάμει σύμμαχοι των Βενετών, Γενοβέζων κτλ και επομένως εχθροί του Σουλτάνου. Το 1786 ο ναός ανακαινίστηκε. Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, κατεδαφίστηκε, άγνωστο για ποιους λόγους, και κτίστηκε εκ νέου στη μορφή που τον συναντούμε στις μέρες μας.

Επομένως, το κτίσμα που υπάρχει σήμερα είναι περίπου 170 ετών. Πρόκειται για μια τρίκλιτη βασιλική άνευ τρούλου. Στη βόρεια και νότια πλευρά του υπάρχουν αντιστοίχως τρία ημικυκλικά παράθυρα. Στη βορειοανατολική πλευρά του ναού υπάρχει μια μικρή θύρα. Η κύρια είσοδος βρίσκεται στη δυτική πλευρά του ναού όπου υπάρχουν επίσης δυο εντοιχισμένα κωδωνοστάσια και οκτώ ημικυκλικά παράθυρα. Στην πρόσοψη της εισόδου υπάρχουν εντοιχισμένα μια σειρά από ανάγλυφα και αναθηματικές πλάκες. Ξεχωρίζει η ανάγλυφη πλάκα του αγίου Γεωργίου η οποία προέρχεται από τον παλαιό ναό και τοποθετήθηκε σε ανάμνηση του. Πρόκειται για την κλασσική αναπαράσταση του αγίου, έφιππου, να δολοφονεί τον δράκο. Κάτω από την αναπαράσταση είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΕΝ ΕΤΕΙ ΣΩΤΗΡΙΩ 1786

ΑΝΕΚΑΙΝΙΣΘΗ Ο ΝΑΟΣ ΟΤΤΟΣ ΤΜΡΟΠΟΛΤΑ ΓΕΩ

ΡΓΙΟ Τ ΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΚΑΙ ΔΑΠΑΝΗ ΓΕΩΡΓΙΟ ΤΝ ΚΟΝΔΤΛΗ

Από τον παλιό ναό προέρχονται επίσης τα μάρμαρα τα οποία βρίσκονται περιμετρικά της κεντρικής πόρτας. Εκτός από την πλάκα του αγίου Γεωργίου υπάρχουν άλλες τέσσερις μαρμάρινες πλάκες στην είσοδο του ναού οι οποίες έχουν χαραγμένα τα παρακάτω λόγια:

ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ Γ. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ

ΕΔΑΠΑΝΗΣΕΝ

ΕΝ ΈΤΕΙ 1923

Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

ΕΠΙΛΕΓΟΜΕΝΟΣ ΤΟ ΚΑΘΟΛΙΚΟΝ

ΕΥΡΙΣΚΕΤΑΙ ΕΠΙ ΤΗΣ ΘΕΣΕΩΣ

ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟΥ ΦΕΡΩΝΥΜΟΥ ΝΑΟΥ

ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥ ΗΔΗ ΤΩ 1613

Ο ΠΑΛΑΙΟΣ ΟΥΤΟΣ ΝΑΟΣ ΑΝΕΚΑΙΝΙΣΘΗ

ΤΩ 1786 ΚΑΙ ΒΡΑΔΥΤΕΡΟΝ ΚΑΤΕΔΑΦΙΣΘΗ

ΠΡΟΣ ΑΝΕΓΕΡΣΙΝ ΤΟΥ ΝΥΝ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΝΑΟΥ

Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΑΝΑΜΝΗΣΤΙΚΗ ΠΛΑΞ

ΕΝΕΤΕΙΧΙΣΘΗ ΕΝ ΈΤΕΙ 1971 ΜΕΡΙΜΝΗ

ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ

ΧΑΤΖΗΙΩΑΝΝΟΥ ΕΦΗΜΕΡΕΥΟΝΤΟΣ ΗΔΗ

ΕΠΙ ΕΙΚΟΣΑΕΤΑΙΝ ΕΝ ΤΩ ΝΑΩ

ΔΩΡΗΤΑΙ

ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ Ν. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ 1000

ΓΕΩΡΓΙΟΣ . ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ 1000

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΓΙΑΝΝ. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ 1000

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Λ. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ 1000

ΠΕΡΡΑΚΗΣ Ν. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ 500

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ

ΜΑΡΟΥΛΙΩΣ ΑΝΤ. ΓΟΥΝΑΡΗ 25000

Η ΣΤΕΓΗ ΤΟΥ ΝΑΟΥ ΑΝΕΚΑΙΝΙΣΘΗ 

ΕΝ ΕΤΕΙ 1951

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ

ΣΠΥΡΟΥ Μ. ΠΟΛΕΜΗ

ΔΑΠΑΝΑΙΣ ΣΥΓΥΖΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΤΟΥ

ΜΑΡΙΑ Λ. ΒΟΓΙΑΖΙΔΟΥ

ΦΙΝΟΠΟΥΛΟΥ ΠΟΛΥΞΕΝΗ

ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΙ ΛΙΛΛΑ Α. ΚΥΡΤΑΤΑΣ

2.000.000 1989

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ

ΝΙΚΟΛΑΟΥ Δ. ΠΙΑΓΚΟΥ

1.500.000 1991

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ

ΡΙΤΣΑΣ ΚΑΡΥΣΤΙΝΑΚΗ

ΑΝΝΑ Μ. ΜΠΛΗΖΙΩΤΗ

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΥΙΟΥ ΤΗΣ 3.000.000

ΜΕΓΑΣ ΕΥΕΡΓΕΤΗΣ 

ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ Γ. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ 100.000

ΕΥΕΡΓΕΤΑΙ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Λ. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ 4.000

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΤΘ. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ 4.000

ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ Α. ΓΟΥΝΑΡΗΣ 10.000

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Λ. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ 10.000

ΝΙΚΟΛΑΟΣ Δ. ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ 25.000

ΠΑΝΑΓΗΣ Μ. ΧΑΔΟΥΛΗΣ 7.000

ΙΩΑΝΝΗΣ Π. ΧΑΔΟΥΛΗΣ 12.000

ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΓΙΑΝ. ΓΟΥΝΑΡΗ 7.000

ΑΜΑΛΙΑ ΑΧ. ΓΟΥΛΑΝΔΡΗ 2.000

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Ν. ΡΑΛΛΙΑΣ 2.000

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Α. ΠΟΛΕΜΗΣ 2.000

ΜΑΡΟΥΛΙΩ Β. ΠΟΛΕΜΗ 2.000

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΟΥ ΥΙΟΥ ΜΟΥ

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ Λ. ΚΟΝΔΥΛΗ 2.500

ΜΟΣΧΑ ΔΗΜΟΣΘ. ΚΑΪΡΗ 3.000

ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΑΤΘ. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ 5.000

ΜΑΡΟΥΛΙΩ ΑΝΔΡ. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ 5.000

ΜΟΣΧΑ ΚΛΕΑΝΘΗ ΠΟΛΕΜΗ 5.000

ΚΑΛΛΙΠΟΗ ΜΑΤΘ. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ 5.000

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΟΥ ΣΥΖΥΓΟΥ ΜΟΥ

ΣΩΚΡΑΤΟΥΣ Σ. ΖΑΡΜΠΗ 3.000

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ

ΕΥΓΕΝΙΑΣ Λ. ΠΟΛΕΜΗ 5.000

ΜΑΤΘΑΙΟΥ Γ. ΜΠΙΣΤΗ 5.000

ΚΑΤΙΝΑΣ Ι. ΠΙΑΓΓΟΥ 5.000

Τα ποσά αντιστοιχούν σε ελληνικές δραχμές. Μπροστά από την είσοδο του ναού υπάρχει όμορφη, πλακόστρωτη πλατεία. Σε μια γωνιά της, υπάρχει μια εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα η οποία μνημονεύει τη χορηγία του οικοπέδου στο ναό:

ΟΙ ΚΛΗΡΟΝΟΜΟΙ ΤΗΣ

ΜΑΡΙΚΑΣ Δ. ΜΩΡΑΪΤΗ

ΚΑΙ

ΜΟΣΧΑΣ Γ. ΚΑΡΥΣΤΙΝΑΚΗ

ΔΩΡΙΣΑΝ ΤΟΝ ΚΗΠΟ ΑΥΤΟ

ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Ο ναός της αγίας Βαρβάρας στην Άνδρο

Ο ορθόδοξος ναός της αγίας Βαρβάρας βρίσκεται στη συνοικία του Κάστρου, στην Χώρα της Άνδρου. Ουσιαστικά είναι το δεύτερο κτίσμα το οποίο συναντά ο επισκέπτης από την πλατεία του Αφανή Ναύτη και με κατεύθυνση δυτική (ακριβώς δίπλα στο Ναυτικό Μουσείο) ή το προτελευταίο κτίσμα καθώς κατεβαίνει από το κέντρο της Χώρας προς το κάστρο με κατεύθυνση ανατολική.

Ο ναός της αγίας Βαρβάρας στην πρωταρχική του μορφή ήταν καθολικός. Σύμφωνα με την ενημερωτική πινακίδα που υπάρχει στην είσοδο του, πρέπει να χτίστηκε περίπου τον 15ο αιώνα και αρχικά ήταν μεγαλύτερος (με δύο κλίτη) και αφιερωμένος στη μνήμη του αγίου Γεωργίου. Στους ορθόδοξους πέρασε περίπου το 1750 οπότε και μετονομάστηκε σε ναό της αγίας Βαρβάρας. Το κτίσμα που συναντούμε στις μέρες μας δεν είναι αυτό που αντιστοιχούσε στον καθολικό ναό αλλά νεότερο και σαφώς μικρότερο (μονόκλιτο) από το πρώτο. Σύμφωνα με την πινακίδα την μορφή αυτή ο ναός την πήρε τον 19ο αιώνα.

Παραδοσιακό κυκλαδίτικο εκκλησάκι, η αγια-Βαρβάρα είναι μια μικρή, μονόκλιτη βασιλική με τρία τριγωνοειδή παράθυρα στη βόρεια και νότια πλευρά της και την κύρια είσοδο της στη μεσημβρινή. Η είσοδος καλύπτεται με ξύλινη πόρτα ενώ δεξιά αυτή υπάρχουν δυο τριγωνοειδή παράθυρα.  Στην είσοδο οδηγεί μια μικρή κλίμακα τριών σκαλοπατιών.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Το μνημείο πεσόντων στην Μεσαριά της Άνδρου

Το μνημείο πεσόντων του οικισμού της Μεσαριάς στο νησί της Άνδρου βρίσκεται στην κεντρική πλατεία  του χωριού πάνω στον κεντρικό επαρχιακό δρόμο που συνδέει την Χώρα με το επίνειο του Γαύριου.

Πρόκειται για μια μικρή μαρμάρινη στήλη ύψους περίπου δύο μέτρων η οποία εδράζεται πάνω σε βάθρο τριών επιπέδων. Στο πάνω μέρος της πρόσοψης υπάρχουν εγχάρακτα τρία κλαδιά δάφνης και από κάτω ακολουθούν χαραγμένα τα παρακάτω λόγια:

ΠΕΣΟΝΤΕΣ

ΓΑΛΑΝΟΣ Σ.

ΚΑΛΛΙΒΡΟΥΣΗΣ ΜΙΧΑΗΛ

ΜΠΑΣΑΝΤΗΣ Ν.

ΜΠΑΦΑΛΟΥΚΟΣ ΠΕΤΡΟΣ

ΜΗΝΔΡΙΝΟΣ Κ.

ΠΑΝΤΑΖΗΣ Ι.

ΣΤΡΑΤΗΣ Α.

ΣΠΕΡΤΟΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ

ΠΕΡΤΕΣΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΒΑΛΜΑΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

ΤΖΙΩΤΗΣ ΣΙΜΟΣ

Το έργο είναι ανυπόγραφο και δεν μνημονεύεται πουθενά το όνομα του γλύπτη και το έτος της ανέγερσης του. 

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η ανάγλυφη προτομή του μητροπολίτη Σωζόπολης Παΐσιου Νέρη στους Μένητες της Άνδρου

Ο Παΐσιος Νέρης υπήρξε μητροπολίτης Σωζόπολης με καταγωγή από τον οικισμό των Μενήτων στο νησί της Άνδρου. Συμμετείχε ενεργά στην αποτυχημένη εξέγερση της Σωζόπολης εναντίον των Οθωμανών κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821.

Η ανάγλυφη προτομή του βρίσκεται στον περίβολο της εκκλησίας της Κοίμησης της Θεοτόκου, στους Μένητες της Άνδρου. Πρόκειται για μια μαρμάρινη κατασκευή έργο του γλύπτη Γιώργου Χιονάτου. Ο μητροπολίτης αποδίδεται σε μέση ηλικία ενδεδυμένος με ιερατική αμφίεση. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΠΑΪΣΙΩ ΝΕΡΗ

1782 - 1821

ΕΘΝΟΪΕΡΟΜΑΡΤΥΡΙ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΣΩΖΟΠΟΛΕΩΣ

ΤΩΝ ΠΟΛΥΥΔΡΩΝ ΜΑΙΝΗΤΩΝ ΤΕΚΝΩ ΕΥΚΛΕΕΙ

Η ΓΕΝΕΤΕΙΡΑ ΑΥΤΟΥ

ΤΟΔ' ΕΥΓΝΟΜΟΝΩΣ Τ ΕΙΣ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΑΙΩΝΙΟΝ

ΤΩΝ ΕΝΟΡΙΤΩΝ ΤΟΥ ΙΝ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ

ΟΦΕΙΛΕΤΙΚΗ ΧΟΡΗΓΙΑ

ΗΓΕΙΡΕΝ

ΔΩΡΟΘΕΟΣ ΔΕ Β΄

Ο ΤΗΝ ΆΝΔΡΟΝ ΘΕΟΦΙΛΩΣ ΕΠΙΚΟΠΩΝ

ΈΤΕΙ ΣΩΤΗΡΙΩ ΔΙΣΧΙΛΙΟΣΤΩ ΚΑΙ ΔΕΚΑΤΟ

ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΜΗΝΟΣ 8

ΑΠΕΚΑΛΥΨΕΝ

Περιμετρικά του ανάγλυφου υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη και το έτος της κατασκευής: 

Γ. ΧΙΟΝΑΤΟΣ ΕΠΟΙΕΙ 2010

Από τις επιγραφές, συμπεραίνουμε πως η προτομή κατασκευάστηκε το 2010 από τον Γιώργο Χιονάτο, έπειτα από χορηγία των ενοριτών του ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου και τα αποκαλυπτήρια της πραγματοποιήθηκαν στης 8 Αυγούστου του 2010

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλου στον Κήπο των Ηρώων του Μεσολογγίου

Ο Ιωάννης Παπαδιαμαντόπουλος υπήρξε αγωνιστής της επανάστασης του 1821. Προ του ξεσηκωμού, δραστηριοποιούνταν ως έμπορος στην πόλη της Πάτρας όπου και είχε κατορθώσει να δημιουργήσει μια αξιοσέβαστα μεγάλη περιουσία. Το μεγαλύτερο μέρος αυτής το έδωσε στον Αγώνα. Αν και μεγάλος σε ηλικία (60 ετών περίπου) συμμετείχε στη δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου όπου κατά την ηρωική έξοδο συνελήφθη αιχμάλωτος και αποκεφαλίστηκε. 

Η προτομή του βρίσκεται εντός του Κήπου των Ηρώων στην πόλη του Μεσολογγίου. Αναπαρίσταται μεγάλος σε ηλικία έχοντας μουστάκι και φορώντας γούνα και ένα μεγάλο, ιδιαίτερο καπέλο στο κεφάλι. Στην πρόσοψη του βάθρου αναγράφονται τα λόγια:

Ι. ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ

Στο κάτω δεξιά μέρος του βάθρου αναγράφεται η επωνυμία του χορηγού και το έτος της κατασκευής:

ΑΚΑΜΑΤΩ

ΦΡΟΝΤΙΔΙ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

ΤΩΝ ΕΝ ΠΑΤΡΑΙΣ

ΑΙΤΩΛΟ-ΑΚΑΡΝΑΝΩΝ

1939

Στα πλαϊνά, διαβάζουμε επιγραφή η οποία μνημονεύει το όνομα του γλύπτη Μιχάλη Καθρέπτα:

Μ.Π.ΚΑΘΡΕΠΤΑΣ

ΕΠΟΙΕΙ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η ανάγλυφη προτομή του επισκόπου Ρωγών Ιωσήφ στον Κήπο των Ηρώων του Μεσολογγίου

Η ανάγλυφη προτομή του μητροπολίτη Ρωγών Ιωσήφ βρίσκεται εντός του Κήπου των Ηρώων του Μεσολογγίου. Πρόκειται για μια μαρμάρινη στήλη ύψους περίπου δύο μέτρων η οποία εδράζεται πάνω σε μονοεπίπεδο βάθρο. Στην κορυφή της στήλης αναγράφονται τα λόγια:

ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ

ΙΩΣΗΦ ΡΩΓΩΝ

12 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1826

Κάτω από την επιγραφή υπάρχει μια ανάγλυφη αναμμένη δάδα και πιο κάτω ακολουθεί η ανάγλυφη αναπαράσταση της μορφής του ηρωικού ιερωμένου. Στο πίσω μέρος της στήλης αναγράφεται το όνομα του γλύπτη Αντώνιου Σώχου, το έτος κατασκευής (1923) καθώς και η επωνυμία του χορηγού:

Α. ΣΩΧΟΣ

ΔΙ ΕΡΑΝΟΥ ΕΦΗΜ. ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΣ

ΧΡ. ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΥ ΑΘΗΝΑΙ 1923

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ