Το μνημείο Ποντιακού Ελληνισμού στην Αναρράχη Εορδαίας

Στην περιοχή της Εορδαίας βρίσκονται διάσπαρτα αρκετά μνημεία που αναφέρονται στους αγώνες, τα πάθη και τον πολιτισμό του Ελληνισμού της Μαύρης Θάλασσας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ένα μεγάλου τμήμα του Ποντιακού Ελληνισμού - αλλά και του μικρασιατικού, σε μικρότερο όμως βαθμό - μετά την ήττα του ελληνικού στρατού στην Μικρά Ασία το 1922 και την μετέπειτα ανταλλαγή των πληθυσμών με την Συνθήκη της Λωζάνης εγκαταστάθηκε στην περιοχή της Εορδαίας σε χωριά που εγκαταλείφθηκαν από τους Τούρκους - στην πλειοψηφία - κατοίκους τους.

Θα ξεκινήσουμε ένα οδοιπορικό σε αυτά τα χωριά επικεντρώνοντας στα μνημεία τους. Ξεκινάμε με τα χωριά του - προ σχεδίου Καλλικράτη - Δήμου Μουρικίου με μια πρώτη αναφορά στο χωριό της Αναρράχης.

Μερικά στοιχεία

Η Αναρράχη ανήκει σύμφωνα με το νέο σχέδιο "Καλλικράτης" στο Δήμο Εορδαίας με κέντρο την Πτολεμαΐδα ενώ με τις προηγούμενες ρυθμίσεις ανήκε στον Δήμο Μουρικίου με κέντρο το γειτονικό Εμπόριο. Βρίσκεται σε υψόμετρο 710 μ. και στην απογραφή του 2010 μετρούσε 1150 κατοίκους οι περισσότεροι από τους οποίους είναι ποντιακής καταγωγής. Το μέρος έχει ιστορία χιλιάδων χρόνων όπως μαρτυρούν και τα ερείπια των βυζαντινών κάστρων που βρέθηκαν στην περιοχή. Στα ερείπια εντοπίστηκαν νομίσματα από την εποχή των Κομνηνών τα οποία συγκεντρώθηκαν και μπορεί να θαυμάσει ο επισκέπτης στο σχολείο του χωριού. Εδώ εικάζεται πως στην αρχαιότητα βρισκόταν η αρχαία πόλη Δέρβη.

Το μνημείο

Το μνημείο Ποντιακού Ελληνισμού της Αναρράχης όπως συμβαίνει με τα περισσότερα μνημεία σε μικρά χωριά, δεν διεκδικεί δάφνες ποιότητας όσον αφορά την αισθητική του. Πρόκειται ουσιαστικά για μια επιτύμβια στήλη η οποία απεικονίζει έναν Πόντιο αντάρτη ζωσμένο με σφαίρες, ντυμένο με την παραδοσιακή ποντιακή φορεσιά ο οποίος βρίσκεται καθισμένος πάνω σε έναν βράχο και ακουμπάει το όπλο του μέσα στην αγκαλιά του. Πάνω από την στήλη βρίσκεται ο μονοκέφαλος αετός (σύμβολο του ποντιακού ελληνισμού) ενώ στην βάση του αναγράφεται "Ποντιακός Σύλλογος Αναρράχης" και από κάτω είναι σκαλισμένα τα εξής λόγια:

"Το πρώτο σου χρέος εκτελώντας

τη θητεία σου στη ράτσα, είναι να

είναι να νοιώσεις μέσα σου όλους του προγόνους

το δεύτερο να φωτίσεις την ορμή τους

και να συνεχίσεις το έργο τους

και το τρίτο σου χρέος να παραδώσεις

στα παιδιά σου τη μεγάλη εντολή

να σε ξεπεράσουν"

Στο πίσω μέρος του μνημείου υπάρχει εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα στην οποία αναγράφονται τα παρκάτω λόγια:

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΜΩΥΣΙΔΗΣ ΝΙΚΟΣ

ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ ΧΑΤΣΙΚΙΔΗΣ ΗΛΙΑΣ

Γ. ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΑΝΔΡΕΑΔΟΥ ΒΑΡΒΑΡΑ

ΤΑΜΙΑΣ ΚΕΣΚΙΛΙΔΗΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ

ΥΠ. ΧΟΡΕΥΤΙΚΟΥ ΜΩΥΣΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΕΞΕΛΕΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΣΑΛΑΣΙΔΗΣ ΠΑΥΛΟΣ

ΚΕΣΚΙΛΙΔΟΥ ΚΙΚΗ

ΚΑΓΓΕΛΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ

ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 2004

Το μνημείο έχει πολλά κοινά στοιχεία με το αντίστοιχο του γειτονικού χωριού της Κρυόβρυσης. Δεξιά του μνημείου υπάρχει μια ελληνική και αριστερά μια ποντιακή σημαία. Μπροστά από το μνημείο το οποίο βρίσκεται υπερυψωμένο πάνω σε ένα βωμό ύψους μερικών εκατοστών υπάρχει γκαζόν και ένα μικρό πέτρινο δρομάκι μήκους πέντε μέτρων που συνδέει το μνημείο με τον δρόμο.

Πως θα πάμε

Η Αναρράχη συνδέεται με την πόλη της Πτολεμαΐδας με αστική συγκοινωνία. Αν χρησιμοποιήσουμε Ι.Χ. κατευθυνόμαστε νοτιοδυτικά στον δρόμο προς Άρδασσα. Περνάμε τον περιφερειακό της Άρδασσας, περνάμε την Κρυόβρυση και φτάνουμε στο τρίτο κατά σειρά χωριό που είναι η Ανναράχη. Το μνημείο βρίσκεται πάνω στον κεντρικό δρόμο του χωριού, στο αριστερό μας χέρι.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Μερικές πληροφορίες για την Αναρράχη Ι, ΙΙ, ΙΙΙ