Ο ναός του αγίου Μάρκου στη Βλάστη Εορδαίας

Ο ναός του αγίου Μάρκου βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού της Βλάστης ανάμεσα στο Θωμαΐδειο Διδακτήριο και το Μουσίκειο Ελληνικό Παρθεναγωγείο. Είναι ο μεγαλύτερος σε μέγεθος ναός της Βλάστης. Κτίστηκε στο 1856 με δαπάνες των αδελφών Λουβριώτου. Ο Ζήκος Τσίρος αναφέρει μάλιστα την ύπαρξη μια χορηγικής επιγραφής στην είσοδο του ναού η οποία έγραφε "Δαπάνη Αδελφών Λουβριώτου 1856" η οποία όμως δεν υφίσταται σήμερα. Ο ναός υπέστη ζημιές κατά την διάρκεια της Κατοχής και του Εμφυλίου Πολέμου και ανακαινίσθηκε με δαπάνες των Βλατσιωτών το 1959. Στις 2 Ιανουαρίου του 1993 ο ναός καταστράφηκε από πυρκαγιά. Οι εργασίες αναστήλωσης και αναπαλαίωσης ξεκίνησαν στις 16 Αυγούστου του 1993 και ολοκληρώθηκαν στις 10 Αυγούστου του 1997 οπότε και πραγματοποιήθηκαν τα νέα θυρανοίξια από τον Μητροπολίτη Σισανίου και Σιατίστης Αντώνιο. 

Ο επιβλητικός ναός του αγίου Μάρκου είναι βασιλικού ρυθμού άνευ τρούλου. Έχει τρεις εισόδους: μια στο βορά, μια στο νότο κι άλλη μια προς δυσμάς η οποία είναι και η κεντρική είσοδος του ναού. Αυτό που δίνει ξεχωριστή αίγλη στον άγιο Μάρκο είναι το κωδωνοστάσιο του το οποίο στέκει στη μέση της πρόσοψης του. Κατασκευάστηκε το 1930 με δαπάνη του Κωνσταντίνου Δέλλα σε σχέδια του Βλατσιώτη αρχιτέκτονα Δημήτριου Πετσίλα (ο οποίος εκπόνησε το σχέδιο δωρεάν). Πάνω στο κωδωνοστάσιο υπάρχουν δυο μαρμάρινες πλάκες οι οποίες μνημονεύουν χορηγό και αρχιτέκτονα αντίστοιχα:

ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ

ΔΗΜ. Ν. ΠΕΤΣΙΛΑΣ

ΑΝΗΓΕΡΘΗ

ΔΑΠΑΝΗ ΚΩΝ. ΤΡ. ΔΕΛΛΑ

1930

Εντός του ναού τα τρία κλίτη χωρίζονται μεταξύ τους με κίονες. Ο ναός είναι αγιογραφημένος στο σύνολο του. Πάνω σε τοίχο υπάρχει ορειχάλκινη μεταλλική πλάκα στην οποία αναγράφονται τα παρακάτω λόγια:

 - ΒΛΑΣΤΗ (ΜΠΛΑΤΣΙ)

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΚΟΥ

ΚΤΙΣΘΗΚΕ ΔΑΠΑΝΗ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΒΛΑΤΣΙΩΤΩΝ 1856

ΚΑΗΚΕ ΤΟ ΈΤΟΣ 2 - 1 - 1993

ΈΝΑΡΞΗ ΕΡΓΑΣΙΩΝ 16 -8 - 1993

ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΑΛΑΙΩΣΗ

ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΝΑΟΥ 10 - 8 - 1997

ΥΠΟ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΣΙΣΑΝΙΟΥ ΚΑΙ ΣΙΑΤΙΣΤΗΣ

κ.κ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ

ΔΑΠΑΝΗ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΒΛΑΤΣΙΩΤΩΝ

ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΕΥΕΡΓΕΤΩΝ ΒΛΑΣΤΗΣ

Με την αποπεράτωση του έργου ο Δέλλας δώρισε τετράπλευρο ρολόι το οποίο τοποθετήθηκε στην κορυφή του κωδωνοστασίου. Το καμπαναριό του αγίου Μάρκου είναι το χαρακτηριστικότερο κτίσμα της Βλάστης και ο επισκέπτης το διακρίνει από την είσοδο κιόλας του οικισμού. Σήμερα, τόσο ο ναός όσο και το κωδωνοστάσιο βρίσκονται σε εξαιρετική κατάσταση. 

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Βιβλιογραφία

• Ζήκου Γεωρ. Τσίρου, Η Βλάστη, Θεσσαλονίκη, 1964