Tο ταφικό μνημείο «Η σιωπή» στα νεκροταφεία της Βλάστης

Τα ταφικά μνημεία στη γη της Εορδαίας τα οποία παρουσιάζουν κάποιο αισθητικό ενδιαφέρον, είναι μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού. Μέσα σε αυτά σίγουρα την πρώτη θέση κατέχει το γλυπτό το οποίο βρίσκεται στην είσοδο του νεκροταφείου της Βλάστης, ένα έργο το οποίο σύμφωνα με τον Ζήκο Τσίρο φέρει την ονομασία «Η Σιωπή».

Το έργο είναι κατασκευασμένο εξ’ολοκλήρου από μάρμαρο. Αναπαριστά ένα κορίτσι μικρής ηλικίας το οποίο στέκεται όρθιο και κοιτά προς την είσοδο του νεκροταφείου. Έχει μακριά μαλλιά πιασμένα σε πλεξούδες, φοράει μακρύ φόρεμα ενώ στο δεξί της χέρι κρατά κάτι που μοιάζει με σκήπτρο ενώ ταυτόχρονα φέρνει τον δείκτη του αριστερού της χεριού στα χείλη της σε μια στάση που υποδεικνύει στον επισκέπτη να σωπάσει. Ως εκ τούτου έλαβε και την ονομασία «Η Σιωπή». Δεξιά και αριστερά του γλυπτού υπάρχουν δυο έξεργοι σταυροί. Δεν μπόρεσα να διακρίνω κάποια επιγραφή.

Δυστυχώς, οι πληροφορίες που μπόρεσα να βρω για τούτο το έργο είναι ελάχιστες. Το μνημονεύει ο Ζήκος Τσίρος στο έργο του «Βλάστη: τα τετράδια της πατρίδας μου». Εκεί, πέρα από την ονομασία του γλυπτού ο συγγραφέας αναφέρει πως το τοποθέτησε ο Χριστόδουλος Γαλάνος σε ανάμνηση της εγγονής του αδερφού του Μινέρβας η οποία τελείωσε τον βίο της σε μικρή ηλικία. Δεν αναφέρεται ούτε το έτος θανάτου της νεαρής κοπέλας, ούτε το έτος κατασκευής του μνημείου ούτε και το όνομα του καλλιτέχνη. Βοηθητική για την διελεύκανση του ζητήματος θα μπορούσε να είναι η επιγραφή στον οικογενειακό τάφο του Χριστόδουλου Γαλάνου που βρίσκεται λίγα μέτρα παραπέρα και αναφέρει μεταξύ άλλων το όνομα ΜΙΝΕΡΒΑ Κ. ΓΑΛΑΝΟΥ και ως έτος θανάτου της το 1922. Όπως και να χει, το μνημείο στήθηκε αρκετά χρόνια πριν το 1957 που είναι το έτος θανάτου του Χριστόδουλου Γαλάνου.

Όσον αφορά το ίδιο το μνημείο, είναι δυστύχημα το γεγονός ότι βρίσκεται σε αρκετά άσχημη κατάσταση. Οι δυο σταυροί όπως και το βάθρο εμφανίζουν έντονα σημάδια ρωγμών και σπασίματος ενός το κυρίως γλυπτό έχει αρχίσει να διαβρώνεται από το πέρασμα των χρόνων. Η συντήρηση κρίνεται αναγκαία προκειμένου αυτό το κομμάτι της βλατσιώτικης ιστορίας να παραδοθεί αυτούσιο στις επόμενες γενιές. 

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

• Ζήκος Τσίρος, Βλάστη: Τετράδια της Πατρίδας μου, Θεσσαλονίκη, 1964