Το μνημείο των εκτελεσθέντων από τους Γερμανούς στα Γιαννιτσά

Η πόλη των Γιαννιτσών συγκαταλέγεται μεταξύ των μαρτυρικών εκείνων ελληνικών πόλεων και χωριών που γνώρισαν κατά την διάρκεια της τριπλής Κατοχής της χώρας μας (1941 - 1945) τη βαρβαρότητα και τη κτηνωδία του κατακτητή. Εκατόν δέκα άτομα μεταξύ των οποίων και ο Δήμαρχος της πόλης Θωμάς Μαγκριώτης σφαγιάστηκαν από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής στις 14 Σεπτεμβρίου του 1944.

Στην επίσημη ιστοσελίδα του Δήμου Πέλλας υπάρχει δημοσιευμένο κείμενο το οποίο περιγράφει με λεπτομέρειες τα γεγονότα που προηγήθηκαν της σφαγής των Γιαννιτσών. Ως αφορμή της ναζιστικής κτηνωδίας αναφέρετε η παρουσία στα Γιαννιτσά του Γερμανού λοχία των SS Φριτς Σούμπερτ (γνωστός για τα ίδια άθλια κατορθώματα του στο Χορτιάτη της Θεσσαλονίκης) αιτία όμως δεν μπορεί να είναι άλλη από το γεγονός ότι ο λαός των Γιαννιτσών συμμετείχε ενεργά στην Εθνική Αντίσταση επανδρώνοντας τις τάξεις του ΕΛ.Α.Σ. 

Ο Δήμος των Γιαννιτσών μετά την απελευθέρωση, δεν ξέχασε αυτή τη μελανή σελίδα στην ιστορία της πόλης. Το 1976 ανεγέρθηκε επί της οδού 14ης Σεπτεμβρίου πλησίον της πλατείας Μάγγου μνημείο προς τιμήν των σφαγιασθέντων εκείνη την αποφράδα ημέρα της 14ης του Σεπτέμβρη.

Το έργο κατασκεύασε ο γλύπτης Αθανάσιος Μηνόπουλος. Οι ντόπιοι το αποκαλούν "Μνημείο Ομαδικού Τάφου" ωστόσο δεν γνωρίζω αν κάτω από το μνημείο υπάρχουν τα οστά των πεσόντων. Πρόκειται για μια μαρμάρινη στήλη που εδράζεται πάνω σε βαθμιδωτό βάθρο δυο επιπέδων. Στη πρόσοψη της στήλης υπάρχουν εντοιχισμένα δυο ορειχάλκινα ανάγλυφα. Το πρώτο ανάγλυφο απεικονίζει μια γυναίκα με πένθιμα ρούχα και καλυμμένο το κεφάλι της να κάθεται και να θρηνεί τους νεκρούς. Στο κάτω μέρος τούτου του ανάγλυφου εντοπίζουμε εγχάρακτη την υπογραφή του γλύπτη και τον τόπο της κατασκευής:

ΘΑΝ. ΜΗΝΟΠΟΥ-

ΛΟΣ

ΓΛΥΠΤΗΣ

ΘΕΣ/ΝΙΚΗ

Στην έτερη ορειχάλκινη στήλη που βρίσκεται κάτω ακριβώς από την προαναφερθείσα, αναγράφονται τα παρακάτω λόγια:

Ο ΔΗΜΟC ΓΙΑΝΝΙΤCΩΝ

ΕΙC ΜΝΗΜΗΝ ΤΩΝ

110 ΕΚΤΕΛΕCΘΕΝΤΩΝ ΔΗΜΟΤΩΝ

ΥΠΟ ΤΩΝ

ΓΕΡΜΑΝΙΚΩΝ CΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ

ΚΑΤΟΧΗC

ΤΗΝ 14ην CΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1944

Σε απόσταση δυο μέτρων πίσω από αυτή τη στήλη υπάρχει άλλη μια μαρμάρινη στην οποία αναγράφονται τα ονοματεπώνυμα των πεσόντων:

ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΑ ΤΩΝ 110 ΣΦΑΓΙΑΣΘΕΝΤΩΝ

ΑΠΟ ΤΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΚΑΤΟΧΗΣ ΚΑΙ

ΤΟΥΣ ΝΤΟΠΙΟΥΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΟΥΣ

ΘΩΜΑΣ ΜΑΓΚΡΙΩΤΗΣ ΔΗΜΑΡΧΟΣ

Δ. ΣΤΟΪΔΗΣ

Σ. ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ

Γ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

Ε. ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ

Γ. ΜΠΟΣΚΟΣ

Δ. ΜΠΟΣΚΟΣ

Θ. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

Γ. ΣΤΑΜΚΟΣ

Λ. ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ

Δ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Μ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Μ. ΜΗΛΙΟΣ

Ι. ΚΩΔΟΥΝΑΣ

Ι. ΑΛΜΠΑΝΗΣ

Α. ΚΑΜΠΟΥΡΟΓΛΟΥ

Γ. ΓΟΥΝΑΡΑΣ

Γ. ΤΣΙΡΕΛΗΣ

Δ.ΤΣΙΚΑΣ

Γ. ΑΣΙΚΛΑΡΗΣ

Δ. ΓΚΟΤΣΙΔΗΣ

Δ.ΡΑΠΤΗΣ

Ε. ΑΓΓΕΛΑΡΗΣ

Ε. ΚΑΪΜΑΚΗΣ

Γ. ΚΙΟΥΡΤΑΟΙΛΟΥ

Γ. ΝΙΑΛΑΤΣΙΔΗΣ

Δ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

Γ. ΖΕΣΚΑΣ

Β. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ

Α. ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ

Ι. ΠΕΛΑΓΙΔΗΣ

Λ. ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ

Κ. ΠΑΥΛΙΔΗΣ

Π. ΠΑΥΛΙΔΗΣ

Μ. ΜΩΥΣΙΔΗΣ

Ι. ΓΚΙΖΤΙΜΟΥΔΗΣ

Ι. ΚΡΙΒΕΝΤΣΗ

Λ. ΤΕΠΕΡΙΔΗΣ

Λ. ΝΑΡΚΑΡΙΑΝ

Ν ΠΑΠΑΣ

Π. ΚΑΜΑΡΑΣ

Π. ΣΑΜΟΛΑΔΑΣ

Ι. ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥΔΗΣ

Ι. ΣΤΑΜΚΟΣ

Κ. ΓΟΥΡΓΟΥΛΑΣ

Κ. ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ

Κ. ΤΑΤΣΟΣ

Λ. ΛΕΠΤΟΚΑΡΥΔΗΣ

Π. ΛΕΠΤΟΚΑΡΥΔΗΣ

Π. ΠΕΤΡΙΔΗΣ

Π. ΝΕΟΦΥΤΙΔΗΣ

Σ. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Σ. ΑΛΑΡΛΗΣ

Χ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ

Χ. ΝΤΙΟΥΔΗΣ

Χ. ΠΑΝΙΔΗΣ

Γ. ΚΟΥΪΔΟΥΡΜΑΝΙΖΗΣ

Τ. ΓΚΟΥΓΚΟΥΛΟΥΔΗΣ

Μ. ΔΟΥΛΑΠΤΣΗΣ

Α. ΜΗΛΙΟΥ

Γ. ΚΟΥΒΡΟΥΚΟΓΛΟΥ

Ε. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

Ε. ΣΑΡΠΑΝΗ

Π. ΓΚΟΤΣΙΚΟΥ

Σ. ΠΑΠΑΪΩΝΝΟΥ

Δ. ΜΑΚΡΗΣ

Λ. ΚΕΧΑΓΙΑΣ

Κ. ΜΑΚΡΗΣ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

• Επίσημη ιστοσελίδα Δήμου Πέλλας, Μνημείο Ομαδικού Τάφου