Ο καθολικός ναός του αγίου Γεωργίου (Σαν Τζώρτζης για τους ντόπιους) είναι σίγουρα το ορόσημο της Άνω Σύρου, το μέρος εκείνο όπου ξεκινούν και τελειώνουν όλοι οι δρόμοι του πανέμορφου αυτού μεσαιωνικού οικισμού. Είναι χτισμένος στην κορυφή του λόφου της Άνω Σύρου με τέτοιο τρόπο που εποπτεύει ολόκληρο τον οικισμό αλλά και το λιμάνι της γειτονικής Ερμούπολης.
Ανήκει στο ρυθμό της τρίκλιτης βασιλικής άνευ τρούλου. Ένα κωδωνοστάσιο τριών επιπέδων, φτιαγμένο από μάρμαρο, είναι εντοιχισμένο στη νοτιοανατολική πλευρά του ναού. Στη βορειοδυτική πλευρά χάσκει γκρεμός ενώ στην υπόλοιπη περίμετρο υπάρχει τείχος το οποίο προσδίδει στο θρησκευτικό οίκημα φρουριακή μορφή. Ύπαρξη ναού του αγίου Γεωργίου πάνω στο λόφο της Άνω Σύρου μαρτυρείται ήδη από τον 13ο αιώνα. Εκείνος ο ναός καταστράφηκε ολοσχερώς το 1617 από επιδρομή των Οθωμανών Τούρκων, μάλιστα τότε θανατώθηκε δι' απαγχονισμού και ο καθολικός επίσκοπος του νησιού Ανδρέας Κάργας από τη Βενετία. Χτίστηκε ξανά τον 19ο αιώνα και έκτοτε δέχτηκε πολλές επεμβάσεις και ανακαινίσεις με τελευταία αυτή του 2015 (μάλιστα είχα την τύχη να φτάσω στο νησί το καλοκαίρι του ίδιου έτους, λίγους μήνες αφότου είχε ολοκληρωθεί η τελευταία ανακαίνιση).
Ο ναός στο εσωτερικό του είναι ένα πραγματικό στολίδι της θρησκευτικής μνημειακής αρχιτεκτονικής. Υπάρχουν δυο γλυπτά χρωματισμένα, το ένα απεικονίζει έναν μοναχό ο οποίος κρατά στην αγκαλιά του ένα παιδί και το άλλο απεικονίζει μια νεαρή γυναίκα η οποία κρατά στην αγκαλιά της λουλούδια αλλά και έναν σταυρό με τον εσταυρωμένο επάνω του. Πλήθος αγιογραφιών στολίζουν τους τοίχους του ναού: αρχικά, αναφέρω την εικόνα της Παναγίας της Ελπίδας, μια εικόνα η οποία τιμάται ιδιαιτέρως από τους Καθολικούς κατοίκους του νησιού. Σε αυτήν την εικόνα απεικονίζεται η Παναγία να κρατά όρθιο τον Χριστό στην αγκαλιά της. Φέρει χρυσό βασιλικό στέμμα όπως χρυσά είναι και τα χέρια της. Ο Χριστός φέρει και αυτός με τη σειρά του χρυσό στέμμα στο κεφάλι όπως επίσης χρυσά είναι και τα πόδια του. Μια άλλη αγιογραφία αναπαριστά τον Χριστό να παραδίδει στον άγιο Πέτρο το κλειδί του παραδείσου. Ο άγιος στέκει γονατιστός και απλώνει τα χέρια για να παραλάβει το κλειδί. Πάνω από την εικόνα υπάρχει η επιγραφή:
DIBI DABO CLAVES RECNI COELORUM
που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει "θα σου δώσω τα κλειδιά της βασιλείας". Εντυπωσιακή είναι επίσης η εικόνα στην οποία ο άγιος Γεώργιος αναπαρίσταται πεζός φορώντας κράνος και κρατώντας δόρυ με το άλογο να ακολουθεί από πίσω του. Στο πλάι του στέκει η αγία Ανθούσα ενώ ο δράκος κείτεται νεκρός. Πάνω από την εικόνα αναγράφονται τα λόγια:
ALTARE PRIVILEC QUOTIO PERPETUM
Στο πάτωμα του ναού υπάρχουν μια σειρά από εντοιχισμένες μαρμάρινες πλάκες οι οποίες σηματοδοτούν το σημείο ταφής σημαντικών προσώπων της καθολικής κοινότητας. Οι δυο φέρουν λατινικές επιγραφές ενώ η τρίτη φέρει επιγραφή στα ελληνικά και αναγράφει τα παρακάτω λόγια:
ΑΛΟΪΣΙΟΣ ΜΠΑΛΑΝΤΣΗΣ +30.10.1851
ΙΩΣΗΦ ΑΛΒΕΡΤΗΣ +18.03.1880
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΜΑΚΡΥΩΝΙΤΗΣ +27.12.1936
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΣ +28.01.1980
ΔΙΕΤΕΛΕΣΑΝ ΕΠΙΣΚΟΠΟΙ ΣΥΡΟΥ
ΝΙΚΟΛΑΟΣ - ΑΔΟΛΦΟΣ ΜΑΡΙΝΕΛΛΗΣ
ΕΠΙΣΚΟΠΟΣ ΘΗΡΑΣ +5.2-1874
Βλέπουμε λοιπόν πως μνημονεύονται τα ονόματα τεσσάρων επισκόπων Σύρου καθώς και ενός Επισκόπου της Θήρας. Τέλος, υπάρχουν δυο ακόμα εντοιχισμένες μαρμάρινες πλάκες οι οποίες μνημονεύουν τα ονόματα των επισκόπων της Σύρου:
ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ 343
ΨΕΛΛΟΣ Η΄ ΨΥΛΛΟΣ 1208
ΤΙΕΡΙ Η ΝΤΡΙΚ ΝΤΕ ΣΑΡΙΕ 1246
ΠΕΤΡΟΣ ΝΤΕ ΒΑΪΛΕΡ ΜΠΕΤΝΑΧ 1276 - 1284
ΙΑΚΩΒΟΣ ΒΑΝ ΝΤΕΜΑΡΚΕΝ 1312 - 1331
ΠΕΤΡΟΣ ΓΚΑΟΥ 1342 - 1352
ΜΙΧΑΗΛ ΑΒΕΛΛΑΝΟΣ 1352
ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΝΑΛΙ 1364
ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ ...
ΓΚΟΥΑΛΤΕΡΟΣ ΝΤΕ ΠΑΛΕΜΑ 1398 - 1410
ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ ΔΙΑΣΚΟΥΦΗΣ 1410 - 1418
ΝΙΚΟΛΑΟΣ 1419
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΜΟΥΝΟΖ 1420
ΠΑΥΛΟΣ ...
ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ ΝΤ' ΑΝΤΡΙΑ 1450
ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΡΕΦΕΚΤΙ 1455
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΝΤΕΜΕΔΙΟΣ 1501
ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ ΜΑΣΤΟΡΑΝΟΣ 1523
ΟΥΜΠΕΡΤΙΝΟΣ ΖΕΡΑΤΟΣ 1526
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΔΕ ΒΕΪΑ 1537 - 1554
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΓΚΟΥΑΣΚΟΣ 1554
ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ ΣΤΕΨΙΑΣ 1583 - 1591
ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΟΣ ΓΙΖΟΛΦΟΣ 1594 - 1606
ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΡΓΑΣ 1607 - 1617
ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΗΡΑΡΔΗΣ 1619 - 1624
ΔΟΜΕΝΙΚΟΣ ΜΑΡΕΓΚΟ 1625 - 1645
ΙΩΑΝΝΗΣ ΝΤΕ ΚΟΥΡΤΗΣ 1647 - 1655
ΙΩΣΗΦ ΓΚΟΥΑΡΚΗΣ 1655 - 1669
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΗΣ 1694 - 1701
ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΡΟΣ 1703 - 1707
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΠΟΤΡΟΓΚΕΖΗΣ 1710 - 1728
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΜΑΤΟΥΡΙ 1733 - 1734
ΕΜΜΑΝΟΥΛΗ ΚΑΡΑΝΖΑΣ 1733 - 1734
ΔΑΡΕΙΟΣ ΔΕΛΟΓΚΗΣ 1735 - 1747
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΜΑΤΟΥΡΙ 1748 - 1751
ΥΑΚΙΝΘΟΣ ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΗΣ 1752 - 1787
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ ΦΟΝΤΟΝ 1787 - 1800
ΙΩΑΝΝΗΣ ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ ΡΟΥΣΣΙΝ 1800 - 1824
ΑΛΟΪΣΙΟΣ ΜΠΑΛΑΝΤΣΙΣ 1825 - 1851
ΙΩΣΗΦ ΜΑΡΙΑ ΑΛΒΕΡΤΗΣ 1851 - 1880
ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΜΑΣΣΟΥΚΙ 1880 - 1894
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΟΛΙΤΟΣ 1895 - 1901
ΔΟΜΗΝΙΚΟΣ ΔΑΡΜΑΝΙΝ 1901 - 1912
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΜΑΚΡΥΩΝΙΤΗΣ 1912 - 1936
ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΒΟΥΤΣΙΝΟΣ 1937 - 1947
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΣ 1947 - 1974
ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ ΠΑΠΑΜΑΝΩΛΗΣ 1974 -
Φωτογραφίες από το μνημείο
εδώ και
εδώ