Στον παραλιακό δρόμο του Γαύριου στο νησί της Άνδρου, στη βόρεια πλευρά του οικισμού και 180 μέτρα βορείως της κεντρικής εκκλησίας, βρίσκεται το μνημείο πεσόντων προς τιμήν των Ανδρίων (από όλο το νησί της Άνδρου και όχι μόνο από το Γαύριο) που έπεσαν στους πολεμικούς αγώνες της Ελλάδας κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα.
Πρόκειται για μια μαρμάρινη στήλη ύψους περίπου δύο μέτρων. Στην κορυφή ως επίστεψη φέρει μαρμάρινη δάδα. Στην πρόσοψη φέρει ανάγλυφο δάφνινο στεφάνι και από δίπλα χαραγμένες τις ημερομηνίες 1912 - 1922. Παρακάτω αναγράφονται τα λόγια:
ΔΗΜΟΣ
ΓΑΥΡΙΟΥ
ΛΟΥΚΙΣΣΑΣ Γ.
ΡΕΡΡΑΣ Γ.
ΠΑΝΤΕΛΛΙΑΣ Β.
ΛΟΥΚΙΣΣΑ Ν.
ΜΑΚΡΙΝΑΣ Δ.
ΜΠΙΜΠΑΣ Γ.
ΚΑΦΕΤΖΗΣ Δ.
ΚΑΡΑΒΟΚΥΡΗΣ Θ.
ΜΠΑΤΗΣ Π.
ΔΟΥΣΗΣ Γ.
ΒΑΣΗΣ Σ.
ΜΑΜΑΗΣ Γ.
ΓΡΗΓΟΡΑΣΚΟΣ Σ.
ΤΕΝΤΟΑΜΑΣ Ι.
ΣΟΥΛΗΣ Λ.
ΔΕΛΑΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑΣ Μ.
ΛΟΥΚΙΣΣΑΣ Μ.
ΜΠΑΤΗΣ Ι. ΕΠΙΛ.
ΚΑΡΛΟΣ Κ. ΛΟΧ
ΖΟΥΡΑΣ Ν.
ΚΑΡΛΟΣ Κ.
ΜΠΑΤΗΣ Ι.
ΖΟΥΡΑΣ Ν.
ΧΕΛΜΗΣ Α.
ΛΟΥΚΙΣΣΑΣ Γ.
ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΣ Ι.
ΚΟΤΣΕΡΑΣ Ζ.
ΤΣΟΥΜΠΡΗΣ Σ.
ΚΑΡΑΚΙΤΣΟΣ Σ.
ΚΟΛΙΑΣ Α.
ΜΑΝΑΛΗΣ Ε.
ΠΕΤΡΑΚΗΣ Α.
ΒΙΔΑΛΗΣ Ν.
ΖΑΧΑΡΟΔΗΣ Β.
Κ.Δ. ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ
Λ.Δ. ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ
Παρακάτω, ακολουθούν ανάγλυφα ανάμεσα σε δάφνινο στεφάνι τα αρχικά γράμματα ΔΓ που αντιστοιχούν στην επωνυμία Δήμος Γαύριου. Στο μέσο του δεύτερου επιπέδου του βάθρου είναι χαραγμένη η επωνυμία του χορηγού και το έτος της ανέγερσης:
ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΕΝ
ΑΘΗΝΑΙΣ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΙΕΙ ΑΝΔΡΙΩΝ
1926
ΠΡΟΕΔΡΕΙΑ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΡΛΟΥ
Στις υπόλοιπες τρεις πλευρές της στήλης είναι χαραγμένα τα ονόματα των πεσόντων από τους υπόλοιπους τρεις Δήμους του νησιού: από το Δήμο των Ανδρίων, τον Δήμο της Άρνης και τον Δήμο του Κορθίου.
ΔΗΜΟΣ
ΑΝΔΡΙΩΝ
ΚΑΜΠΑΝΗΣ Δ Σ/ΧΗΣ
ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ Δ. Λ/ΓΟΣ
ΟΠΛΙΤΑΙ
ΒΑΛΜΑΣ Α.
ΓΑΛΑΝΟΣ Λ.
ΓΙΑΝΝΙΣΗΣ Δ.
ΔΕΡΤΟΥΖΟΣ Α.
ΔΕΡΤΟΥΖΟΣ Γ.
ΓΙΑΝΙΣΣΗΣ Σ.
ΔΑΜΠΑΣΗΣ Ι.
ΚΑΛΙΒΡΟΥΣΗΣ Μ.
ΛΑΒΔΑΣ Ι.
ΜΠΕΝΑΣ Τ.
ΛΑΒΔΑΣ Γ.
ΚΑΣΙΔΩΝΗΣ Κ.
ΜΠΑΦΑΛΟΥΚΟΣ Π.
ΜΠΑΦΑΛΟΥΚΟΣ Λ.
ΜΑΝΔΑΡΑΚΑΣ Θ.
ΜΠΑΣΑΝΤΗΣ Ν.
ΠΑΠΙΔΑΣ Μ.
ΠΕΡΤΕΣΗΣ Λ.
ΡΑΪΣΗΣ Α.
ΣΙΓΑΛΙΑΣ Ν.
ΣΤΡΑΤΗΣ Α.
ΣΕΡΓΟΥΛΙΑΣ Λ.
ΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Γ.
ΚΑΜΠΑΝΗΣ Ν. Τ/ΧΗΣ
ΜΕΝΔΡΙΝΟΣ Κ.
ΔΗΜΟΣ
ΆΡΝΗΣ
ΒΛΑΜΗΣ Χ.
ΓΚΙΩΝΗΣ Ι.
ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ Σ.
ΚΑΛΚΑΜΑΝΗΣ Μ.
ΚΟΛΥΔΑΣ Χ.
ΚΥΡΤΑΤΑΣ Γ.
ΚΥΡΤΑΤΑΣ Σ.
ΚΟΚΚΙΝΗΣ Ν.
ΜΠΟΥΤΗΣ Ι.
ΜΠΑΛΑΣ Γ.
ΠΕΡΔΙΚΑΣ Δ.
ΧΑΛΑΣ Ι.
ΜΑΝΑΛΗΣ Δ.
ΛΗΜΝΙΟΣ Α.
ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ Κ.
ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ Λ.
ΜΠΟΘΟΣ Κ.
ΧΑΛΑΣ Δ.
Δυστυχώς, όπως φαίνεται και στην αντίστοιχη φωτογραφία που ανέβασα, η πλευρά στην οποία αναγράφονται τα ονόματα των πεσόντων του Δήμου Κορθίου είναι αρκετά ταλαιπωρημένη από τον χρόνο και τα ονόματα είναι τελείως δυσδιάκριτα επομένως δεν δύναμαι να τα μεταφέρω στο κείμενο. Όπως συμβαίνει στην πρόσοψη με τα εγχάρακτα αρχικά του Δήμου Γαυρίου μέσα σε δάφνινο στεφάνι, έτσι και στις άλλες τρεις πλευρές υπάρχουν τα αντίστοιχα αρχικά για κάθε Δήμο: ΔΑ (Δήμος Άρνης), ΔΚ(Δήμος Κορθίου), ΔΑ (Δήμος Ανδρίων). Στο πίσω μέρος υπάρχει η ακόλουθη εγχάρακτη επιγραφή η οποία μνημονεύει εκ νέου τον χορηγό (με την προσθήκη αυτή τη φορά ως χορηγού πέρα από τον Σύνδεσμο των Ανδρίων στην Αθήνα και τον Πειραιά και τον Γ.Ε. Εμπειρίκο) και το έτος της τοποθέτησης:
ΕΝΕΡΓΕΙΑ
ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ ΤΩΝ ΕΝ ΑΘΗΝΑΙ
ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΙΕΙ ΑΝΔΡΙΩΝ
ΔΑΠΑΝΑΙΣ
Γ. Ε. ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ
ΕΝ ΈΤΕΙ 1927
Στην πίσω πλευρά του βάθρου είναι χαραγμένο το όνομα του γλύπτη - δημιουργού του έργου Ορέστη Βραχόπουλου:
ΈΡΓΟΝ
ΟΡ ΒΡΑΧΟΠΟΥΛΟΥ
ΑΘΗΝΑΙ
Φωτογραφίες από το μνημείο
εδώ
