Φωτογραφίες από το μνημείο της μάχης Ναλμπάνκιοϊ στον Περδίκκα της Εορδαίας

Η υπογραφή του γλύπτης και ο τόπος της κατασκευής

Φωτογραφίες από το μνημείο πεσόντων Ελληνο-ιταλικού πολέμου στον Περδίκκα της Εορδαίας

Φωτογραφίες από το μνημείο Εθνικής Αντίστασης στον Περδίκκα της Εορδαίας

Τα μνημεία στον Περδίκκα Εορδαίας

Μόλις πέντε χιλιόμετρα βόρεια της Πτολεμαΐδας, βρίσκεται ο μεγαλύτερος οικισμός του νέου Δήμου Εορδαίας. Πρόκειται για τον οικισμό του Περδίκκα που με την απογραφή του 2001 μετρούσε 1854 κατοίκους. Το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 595 μέτρων και από την καρδιά του διέρχεται ο πάλαι ποτέ κεντρικός επαρχιακός δρόμος που ένωνε την Φλώρινα με την Πτολεμαΐδα και την Κοζάνη. Αυτός ο δρόμος υπήρξε κατά κύριο λόγο η αιτία για την μεγάλη ανάπτυξη του χωριού συγκριτικά με τους υπόλοιπους οικισμούς της περιοχής. 

Το χωριό πριν από τους Βαλκανικούς Πολέμους κατοικούνταν κυρίως από Οθωμανούς κατοίκους και είχε την ονομασία Ναλμπάν - Κιον (ή Ναλμπάνκιοϊ). Μετά τη νίκη του ελληνικού στρατού το 1912 οι Τούρκοι κάτοικοί του αναγκάστηκαν να το εγκαταλείψουν και 12 χρόνια αργότερα στο χωριό εγκαθίστανται πρόσφυγες από την Ανατολική Θράκη και τον Πόντο. Το 1930 μέσα στο γενικότερο πλαίσιο της αλλαγής της ονομασίας των οικισμών που προωθούσε το ελληνικό κράτος το Ναλμπάν - Κιον μετονομάζεται σε Περδίκκας προς τιμήν του σωματοφύλακα και μετέπειτα στρατάρχη του Αλεξάνδρου. 

Ο Περδίκκας έχει μια κάποια ιστορική σημασία γιατί εδώ δόθηκε μια μικρής έκτασης μάχη μεταξύ του ελληνικού στρατού και των τμημάτων του στρατού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας στις 16 Οκτωβρίου 1912. Η μάχη ήταν νικηφόρα για τα ελληνικά όπλα (σύμφωνα με τον λοχαγό Παπανικολάου ο οθωμανικός στρατός άφησε στο σημείο τις μάχης και δυο πολεμικές σημαίες) το τίμημα ωστόσο της μεγέθυνσης των ελληνικών συνόρων πλήρωσαν 5 αξιωματικοί και 51 Έλληνες οπλίτες. Πενήντα και έξι Έλληνες. 

Στην βόρεια είσοδο του χωριού βρίσκεται στημένο το μνημείο που θυμίζει την θυσία των ανθρώπων αυτών υπέρ του ελληνικού κράτους. 

Το μνημείο της μάχης

Το μνημείο της μάχης βρίσκεται στην βόρεια είσοδο του χωριού. Πρόκειται για μια νεαρή γυναίκα η οποία φοράει ρούχα πένθους με μαντήλι στα μαλλιά και στέκεται σε στάση θρήνου. Στα δεξιά της υπάρχει ένας μαρμάρινος σταυρός ενώ τόσο η γυναίκα όσο και ο σταυρός βρίσκονται πάνω σε μια μαρμάρινη στήλη στην οποία αναγράφεται:

ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΕΝΔΟΞΩΣ ΠΕΣΟΝΤΑΣ

ΤΗ 14 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1912

Στον τόπο που η χώρα μας με αίμα σας ενώνει, 

εδώ εσάς τα αδέλφια μας η δόξα στεφανώνει

για σας δεν είναι θάνατος είναι ζωή που χρόνια

το Έθνος μας θα εξυμνεί την δόξα σας αιώνια

Στην βάση της στήλης πληροφορούμαστε για το έτος κατασκευής και την χορηγία:

ΜΕΡΙΜΗ

ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑ

ΕΦΕΔΡΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΠΤΟΛΕΜΑΪΔΟΣ

1927

Τα υπόλοιπα μνημεία του χωριού

Πέρα από το μνημείο της μάχης, στο χωριό υπάρχουν άλλα δυο μνημεία που βρίσκονται ακριβώς πάνω στον κεντρικό δρόμο, στο δεξί μας χέρι όπως ερχόμαστε από την Πτολεμαΐδα. Το πρώτο είναι ένα μνημείο υπέρ των πεσόντων του χωριού στον ελληνο - ιταλικό πόλεμο του 1940.  Αποτελείται από δυο στοιχεία: αριστερά από μια μαρμάρινη πλάκα ύψους ενός μέτρου τοποθετημένη πάνω σε βάθρο που απεικονίζει έναν αρχαίο Έλληνα πολεμιστή με πολεμική εξάρτηση και δεξιά από μια μαρμάρινη πλάκα επίσης τοποθετημένη σε βάθρο στην κορυφή της οποίας αναπαρίστανται τέσσερις ένοπλοι στρατιώτες την ώρα της μάχης και από κάτω αναγράφεται η επιγραφή 

ΟΝΟΜΑΤΑ ΠΕΣΟΝΤΩΝ 

ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ

ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟ - ΙΤΑΛΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ 1940 - 1941

και από κάτω ακολουθούν δέκα ονόματα και από δεξιά οι στρατιωτικοί βαθμοί τους.

Το δεύτερο μνημείο είναι υπέρ της Εθνικής Αντίστασης. Στο χωριό του Περδίκκα πραγματοποιήθηκε μάχη μεταξύ ΕΛΑΣιτών και γερμανικών δυνάμεων της κατοχής που προέρχονταν από την Πτολεμαϊδα. Σε εκείνη την μάχη έχασαν την ζωή τους υπέρ της ελευθερίας 6 Έλληνες (οι πέντε από το γειτονικό χωριό Μεσόβουνο, ο ένας μάλιστα μόλις 19 ετών) και ένας Ιταλός που πολεμούσε στο πλευρό των ανταρτών, ο Mario. 

Πρόκειται για μια μαρμάρινη πλάκα η οποία απεικονίζει μια γυναίκα αντάρτισσα να κρατά στον ώμο της ένα πυροβόλο όπλο. Με μια ματιά στο μνημείο καταλαβαίνεις πως ο καλλιτέχνης σίγουρα εμπνεύστηκε από την γνωστή φωτογραφία της αντάρτισσας. Η πλάκα είναι τοποθετημένη πάνω σε μια ημιτελή πυραμίδα ντυμένη με πέτρα. Στην μια πλευρά της πυραμίδας υπάρχει μαρμάρινη πλάκα που αναγράφει 

ΜΝΗΜΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ 

1941 - 1944

ενώ στην άλλη πλευρά κάτω ακριβώς από την πλάκα της αντάρτισσας υπάρχει πλάκα που γράφει

ΜΝΗΜΕΙΟ 

ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

ΦΟΝΕΥΘΕΝΤΕΣ ΕΛΑΣΙΤΕΣ 

ΑΠΟ ΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΚΑΤΟΧΗΣ

ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΠΕΡΔΙΚΚΑ ΣΤΙΣ 11 10 1944

και από κάτω ακολουθούν τα ονόματα των πεσόντων. 

Συνοψίζοντας - προσωπικές εντυπώσεις

Ο Περδίκκας συγκριτικά με τα γειτονικά χωριά είναι μάλλον κωμόπολη παρά χωριό. Ως εκ τούτου έχει χάσει την αύρα και το χρώμα του κλασσικού οικισμού, ακροβατεί κάπου μεταξύ χωριού και πόλης. Από φυσική ομορφιά δεν διαθέτει τίποτε το αξιόλογο (παρά μόνο το Φράγμα στο οποίο ίσως αναφερθούμε σε μεταγενέστερη ανάρτησή μας) ενώ δεν ξεχωρίζει και σε θέμα αρχιτεκτονικής.

Τα μνημεία των δύο μαχών αξίζει κάποιος να τα επισκεφτεί γιατί αποτελούν τμήμα της σύγχρονής μας ιστορίας καλύπτοντας δυο ηρωικές περιόδους της νεοελληνικής ιστορίας. Το μνημείο της Εθνικής Αντίστασης όντας πιο σύγχρονο διατηρείται σε καλή κατάσταση εν αντιθέσει με το μνημείο της μάχης του Ναλμπνκιοϊ το οποίο είναι αφημένο στην φθορά στου χρόνου. Ο Δήμος Πτολεμαΐδας στην ιστοσελίδα του μας προτρέπει να "καταθέσουμε λίγα αγριολούλουδα και να σταθούμε σε στάση προσοχής". Δεν ξέρω αν θα μπορέσετε να σταθείτε σε στάση προσοχής μιας και στην περιοχή κυκλοφορούν πολλά κουνούπια και αρκετές μέλισσες και μύγες αλλά σίγουρα θα βρείτε αρκετά αγριολούλουδα για να καταθέσετε. Έχουν σκεπάσει τον δρόμο που οδηγεί στο μνημείο, σκαρφάλωσαν στην περίφραξη και κυρίεψαν και τον ίδιο το μνημειακό χώρο.

Εικόνα εγκατάλειψης...

Φωτογραφίες από το μνημείο της μάχης του Ναλμπάνκιοϊ εδώ

Φωτογραφίες από το μνημείο Εθνικής Αντίστασης εδώ

Φωτογραφίες από το μνημείο πεσόντων Ελληνο - ιταλικού πολέμου εδώ

Διαβάστε για τον Περδίκκα Ι, ΙΙ, ΙΙΙ

Η σελίδα του Γυμνασίου Περδίκκα

Δείτε βίντεο για το μνημείο Εθνικής Αντίστασης