Οδός Ελλήνων: Πτελεώνας

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Πτελεώνας. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Τετάρτη 7 Δεκεμβρίου 2016

Ο ναός του Ευαγγελιστή Ματθαίου στον Πτελεώνα

Ο Πτελεώνας στις μέρες μας είναι ένα ζωντανό – νεκρό χωριό. Η συντριπτική πλειοψηφία των κατοίκων του το έχει εγκαταλείψει μετακομίζοντας στα γειτονικά αστικά κέντρα της Πτολεμαΐδας και της Κοζάνης αφού τα ορυχεία της Δ.Ε.Η. απέχουν από το κέντρο του οικισμού λιγότερο από ένα χιλιόμετρο.

Λίγα είναι τα αρχιτεκτονικά μνημεία τα οποία θυμίζουν πως κάποτε ο Πτελεώνας υπήρξε χωριό ενεργό και δραστήριο. Το σημαντικότερο από αυτά είναι ο ορθόδοξος ναός του Ευαγγελιστή Ματθαίου. Ο ναός με τον περίβολο του αποτελεί ουσιαστικά το κέντρο του οικισμού. Είναι χτισμένος πάνω στον κεντρικό δρόμο που κάποτε οδηγούσε στα χωριά της Καρδιάς και της Χαραυγής ενώ σήμερα οδηγεί στα ορυχεία της Δ.Ε.Η.

Είναι χτισμένος στο ρυθμό της τρίκλιτης βασιλικής. Στη βόρεια και στη νότια πλευρά του υπάρχουν από τέσσερα παράθυρα. Η κεντρική θύρα βρίσκεται στη δυτική πλευρά και πάνω από αυτή υπάρχει η επιγραφή:

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΟΥ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

Στην κορυφή της πρόσοψης του ναού υπάρχει ενσωματωμένο μικρό καμπαναριό ενώ το σύνολο της σκεπής είναι καλυμμένο με κεραμίδια. Η κεντρική είσοδος του περίβολου βρίσκεται στη νότια πλευρά και από πάνω της υπάρχει μεταλλική επιγραφή η οποία επαναλαμβάνει τα λόγια της επιγραφής που αναφέρθηκε παραπάνω.

Σύμφωνα με άρθρο του Αρχιμανδρίτη Νικηφόρου Μανάδη που δημοσιεύτηκε στις 17 Νοεμβρίου του 2016 στον ιστότοπο eordaia.org με τίτλο «Και στον Πτελεώνα!» ο ναός εγκαινιάσθηκε στις 16.11.1971 από τον τότε Μητροπολίτη Φλωρίνης, Πρεσπών και Εορδαίας Αυγουστίνο.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2014

Το μνημείο πεσόντων στον Πτελεώνα Εορδαίας

Το μνημείο των πεσόντων κατοίκων του Πτελεώνα κατά την διάρκεια των πολεμικών αγώνων του προηγούμενου αιώνα βρίσκεται στο κατάφυτο με πεύκα περίβολο του ορθόδοξου ναού του χωριού που είναι αφιερωμένος στη μνήμη του Ευαγγελιστή Ματθαίου.

Πρόκειται για ένα τυπικό μνημείο πεσόντων πανομοιότυπο με εκείνο που συναντάμε στους επίσης εορδαϊκούς οικισμούς της Πενταβρύσου και του Προαστίου. Φαίνεται πως όλα αυτά τα μνημεία χτίστηκαν την ίδια εποχή - το πιο πιθανό την εποχή της απριλιανής δικτατορίας όπου έλαβε χώρα ένα μαζικό πρόγραμμα ανέγερσης παρόμοιων μνημείων σε όλη την ελληνική επικράτεια. Το έργο είναι κατασκευασμένο από μάρμαρο και έχει ύψος περίπου δύο μέτρα. Στην πρόσοψη του αναπαρίστανται ανάγλυφη δάδα και από κάτω δύο φύλλα δάφνης τοποθετημένα χιαστί. Παρακάτω ακολουθούν χαραγμένα τα λόγια:

ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΠΤΕΛΕΩΝΟΣ

ΦΟΝΕΥΘΕΝΤΕΣ

ΙΩΑΝ. ΚΟΥΠΑΡΑΝΙΔΗΣ 1948

ΣΤΑΥ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ 1940

ΧΡΗΣ. ΜΟΣΚΟΦΙΔΗΣ 1946

εις τα έθνη η ανδρεία

δεν μετριέται με το στρέμμα

με της καρδιάς το πύρωμα

μετριέται και με το αίμα

Με βάση της αναγραφόμενες ημερομηνίες αντιλαμβανόμαστε ότι ο Ιωάννης Κουπαρανίδης και ο Χρήστος Μοσκοφίδης έχασαν τη ζωή τους κατά την διάρκεια του Εμφυλίου ενώ ο Σταύρος Φιλιππίδης κατά τη διάρκεια της ιταλικής εισβολής. Το επίγραμμα που αναγράφεται στο μνημείο είναι μια ελαφριά παραλλαγή του γνωστού αποφθέγματος του Κωστή Παλαμά.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ