Δευτέρα 30 Μαρτίου 2020

Το Μνημείο της Αγάπης στην Πρέβεζα

Στην πλατεία του Γεωργίου Σεφέρη στην πόλη της Πρέβεζας, στριμωγμένο ανάμεσα σε καφετέριες και αυτοκίνητα, είναι τοποθετημένο το "Μνημείο Αγάπης", ένα έργο του γλύπτη Torgny Larsson που αποκαλύφτηκε το έτος 2000. Το μνημείο στήθηκε προκειμένου να τιμήσει δυο Πρεβεζάνους γιατρούς οι οποίοι υπηρέτησαν το κοινωνικό σύνολο της πόλης τους και πρόσφεραν στην Πρέβεζα από διάφορες θέσεις: τον Δημήτριο Κρόκο και τον Χριστόφορο Τσαντούλα. Tο μνημείο αποτελείται από μια εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα πάνω σε έναν πέτρινο τοίχο. Η πλάκα αναπαριστά ανάγλυφα τους δυο γιατρού να περιθάλπτουν δυο ασθενείς: mια κοπέλα ξαπλωμένη σε κρεβάτι και ένα νέο αγόρι καθισμένο σε καρέκλα. Πάνω από τα ανάγλυφα αυτά υπάρχει γυναικεία αγγελική μορφή η οποία πετάει προς το μέρος τους κρατώντας δυο δάφνινα στεφάνια. Στη βάση της πλάκας είναι χαραγμένη η επιγραφή:

ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΡΟΚΟΣ - ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΤΣΑΝΤΟΥΛΑΣ
ΓΙΑ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΓΙΑΤΡΟΣ
ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΑΓΑΠΑΣ ΤΟΝ ΆΝΘΡΩΠΟ
ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ

Αριστερά - όπως κοιτάμε - της κεντρικής πλάκας, υπάρχει μια έτερη μαρμάρινη πλάκα στην οποία είναι χαραγμένο το όνομα του γλύπτη, το όνομα του αρχιτέκτονα, το όνομα του χορηγού και η ημερομηνία των αποκαλυπτηρίων:

ΙΔΕΑ - ΔΩΡΕΑ
ΜΠΑΜΠΗΣ ΤΣΟΚΑΣ
ΓΛΥΠΤΗΣ: TORGNY LARSSON
ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ: NILS MORITZ
ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΒΟΛΗ
ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΠΡΕΒΕΖΑΣ
5 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2000

Δεξιά και αριστερά της κεντρικής πλάκας υπάρχουν δυο μεταλλικές πλάκες οι οποίες μας δίνουν πολύτιμα βιογραφικά στοιχεία για τα δυο τιμώμενα πρόσωπα:

Δημήτριος Κρόκος
του Σπυρίδωνος
(1905 - 1985)

Ο Δημήτριος Κρόκος γεννήθηκε το 1905 στην Πρέβεζα,
όπου και τελείωσε τη βασική του εκπαίδευση. Σπούδασε
Ιατρική στην Αυστρία, στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης.
Ειδικεύτηκε στην Παθολογία, έγινε Διδάκτορας και
ακολούθησε πανεπιστημιακή καριέρα. Το 1939, όταν οι
Γερμανοί εισέβαλαν στην Αυστρία, γυρίζει πίσω στην
Ελλάδα, διακόπτοντας έτσι την καριέρα του.

Το 1940 στρατεύεται ως οπλίτης Ιατρός, αναλαμβάνει τη
διεύθυνση της παθολογικής κλινικής του Σ.Ν. Ιωαννίνων.
Προάγεται σε ανθυπίατρο, και ο Στρατηγός Παπάγος του
απονέμει τον έπαινο "του άξιου της ευγνωμοσύνης
της πατρίδος".

Με πρόταση του Ε.Α.Μ. γίνεται πρόεδρος της "Εθνικής
Αλληλεγγύης" και γι' αυτό το λόγο διώκεται κατά τη
διάρκεια του εμφυλίου πολέμου.

Μετά το τέλος του πολέμου αναλαμβάνει τη διεύθυνση των
εξωτερικών Ιατρείων της Παθολογικής Κλινικής του
θεραπευτηρίου Ευαγγελισμού στην Αθήνα. Το 1955
εκλέγεται βουλευτής του νομού Πρεβέζης με την Ε.Δ.Α.
και το 1965 με την Ένωση Κέντρου. Το 1959 και το 1977
εκλέγεται Δήμαρχος της Πρέβεζας. Το 1961 του απονέμεται
το παράσημο του Χρυσού Σταυρού του Τάγματος του Φοίνικος
από το βασιλιά Παύλο για τη "κοινωνική του προσφορά".

Συνέδραμε πάντα και χωρίς καμία αμοιβή τους πάσχοντες.
Αγαπούσε ιδιαίτερα τη γενέτειρα του, την Πρέβεζα, και κατά
τη διάρκεια της κατοχής έσωσε πολλούς συμπολίτες του από
τις ομαδικές εκτελέσεις των Γερμανών.

Απεβίωσε στις 7 Μαρτίου 1985.

ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΤΣΑΝΤΟΥΛΑΣ
του Δημητρίου
(1906 - 1992)

Ο Χριστόφορος Τσαντούλας γεννήθηκε στην Καμαρίνα
Πρέβεζας. Τελείωσε το Γυμνάσιο στην Πρέβεζα και
σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών. Το 1932
μετέβη με υποτροφία στη Γαλλία, όπου εξειδικεύτηκε στα
τροπικά νοσήματα και ιδιαίτερα στην ελονοσία, στην
εξάλειψη της οποίας συνέβαλε μετά την επιστροφή του
στην Ελλάδα.

Αναβάθμισε την Ιατρική στην Πρέβεζα με την εγκατά-
σταση του πρώτου Ακτινολογικού μηχανήματος στην
ιδιωτική κλινική που ίδρυσε. Η κλινική του ήταν ανοιχτή
για όλους τους συμπολίτες, ακόμα και για εκείνους που δεν
είχαν οικονομική ευχέρεια.

Το 1961 εξελέγη βουλευτής με την Ένωση Κέντρου και
επανεξελέγη τα έτη 1963, 1964 με την ΕΡΕ και το 1974 με
τη Νέα Δημοκρατία.

Παντρεύτηκε την Κυριακή Ζαχαριάδη και απέκτησε δύο
γιους, τον Δημήτρη και τον Βαγγέλη, που ακολούθησαν το
επάγγελμα του πατέρα τους.

Ο Χριστόφορος Τσαντούλας διακρίθηκε ιδιαίτερα και σαν
επιστήμονας και σαν πολιτικός, υπηρετώντας την Πρέβεζα
και τους πολίτες της με ευαισθησία, συνέπεια και αγάπη.

Απεβίωσε στις 6 Δεκεμβρίου 1992 και ετάφη στη Πρέβεζα.

Τέλος, δεξιά της κεντρικής πλάκας υπάρχει μια ακόμα μαρμάρινη πλάκα στην οποία αναγράφεται η επιγραφή:

ΜΝΗΜΕΙΟ ΑΓΑΠΗΣ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Το ταφικό μνημείο του Βασίλειου Λέπα στην Πρέβεζα

Το ταφικό μνημείο του Βασίλειου Λέπα βρίσκεται στο ναό του αγίου Χαραλάμπους στην πόλη της Πρέβεζας. Πρόκειται για μια λιτή μαρμάρινη πλάκα η οποία είναι εντοιχισμένη στο νότιο τοίχο του ναού. Η πλάκα έχει ύψος περίπου δυο μέτρα και περιμετρικά φέρει εγχάρακτους μαίανδρους. Στην πρόσοψη αναπαρίσταται ανάγλυφα ένας σταυρός ανάμεσα σε ένα δάφνινο στεφάνι. Κάτω από τον σταυρό ακολουθεί η επιγραφή:

ΕΝΘΑΔΕ ΚΕΙΤΑΙ
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΛΕΠΑΣ
ΓΕΝΝΗΘΕΙΣ ΤΗ 1 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1826 ΚΑΙ ΑΠΟΘΑΝΩΝ ΤΗ 17 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ
1888
ΚΑΤΕΛΙΠΕ ΜΕΡΟΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝ ΠΡΕΒΕΖΗΣ
ΑΙ ΘΥΓΑΤΕΡΕΣ ΑΥΤΟΥ ΤΟΝΔΕ ΤΟΝ ΕΠΙΤΥΜΒΙΟ ΛΙΘΟΝ ΕΙΣ
ΜΝΗΜΟΣΥΝΟΝ ΑΙΩΝΙΟΝ ΕΘΕΝΤΟ

Κάτω από την επιγραφή υπάρχει ένα ανάγλυφο λυχνάρι. Οι μόνες πληροφορίες που μπόρεσα να βρω για τον Λέπα είναι αυτές που αναγράφονται στην παραπάνω επιγραφή. Πως γεννήθηκε δηλαδή το 1826 και πέθανε το 1888 και μέσω της διαθήκης του άφησε ένα μέρος της περιουσίας του υπέρ των ελληνικών σχολείων της Πρέβεζας. 

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Το ταφικό μνημείο του Θεόδωρου Βαρζέλη στην Πρέβεζα

Το ταφικό μνημείο τoy Θεοδωρου Βαρζέλη βρίσκεται στο ναό του αγίου Χαραλάμπους της Πρέβεζας. Πρόκειται για μια λιτή μαρμάρινη πλάκα - έργο αγνώστου γλύπτη - η οποία είναι εντοιχισμένη στο νότιο τοίχο του ναού. Στην κορυφή της πλάκας υπάρχει ένα όμορφο ανάγλυφο το οποίο αναπαριστά μια νεαρή κοπέλα σε στάση θρήνου. Από κάτω ακολουθεί η εγχάρακτη επιγραφή:

ΣΥΓΧΩΡΗΣΑΙ ΚΑΙ ΚΛΑΥΣΑΙ Ω ΔΙΑΒΑΤΑ
ΤΟΝ ΩΔΕ ΚΕΊΜΕΝΟΝ ΘΕΟΔΩΡΟΝ ΒΑΡΖΕΛΗΝ
ΓΕΝΝΗΘΕΝΤΑ ΕΙΣ ΠΡΕΒΕΖΑΝ
ΚΑΙ ΥΠΗΚΟΟΝ ΡΩΣΣΟΝ
ΚΑΙ ΥΙΟΝ ΤΟΥ ΠΟΤΕ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΒΑΡΖΕΛΗ ΤΟΥ ΕΞ ΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ
ΑΠΟΘΑΝΩΝΤΑ ΕΝ ΤΑΥΤΑ ΤΩ 1850 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 19
ΌΝΤΑ ΕΤΩΝ 22

Δυστυχώς, το μνημείο δεν έχει συντηρηθεί και η επιγραφή είναι δυσανάγνωστη. Σύμφωνα με άρθρο του Ντίνου Στυλιανού το οποίο αναδημοσιεύει η Βιολέττα Σάντα στο aromalefkadas.gr οι Βαρζέληδες ήταν μεγάλης οικονομικής επιφάνειας οικογένεια με καταγωγή από τη Λευκάδα. Κάποιοι από αυτούς συμμετείχαν στα Ορλωφικά, κερδίζοντας την ρώσικη υπηκοότητα από την Μεγάλη Αικατερίνη. Ο Απόστολος Βαρζέλης γεννήθηκε στην Ζαβέρδα της Ακαρνανίας και διατηρούσε εκεί μεγάλη κτηματική περιουσία. Θεωρούνταν από τους πλουσιότερους κατοίκους της Ηπείρου την εποχή εκείνη. Ο Θεόδωρος διετέλεσε ιππότης της τσαρικής φρουράς αξιοποιώντας το κληρονομικό δικαίωμα που δόθηκε στην οικογένεια από την Αικατερίνη. Ο θάνατος του Θεόδωρου οφείλεται μάλλον σε φυματίωση. Η πλάκα αρχικά βρισκόταν εντοιχισμένη πάνω στον τάφο και μεταγενέστερα εντοιχίστηκε στον τοίχο του ναού. 

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές