Το μνημείο εκτελεσθέντων από τους Γερμανούς στο Νυμφαίο

Καθώς εισερχόμαστε στο Νυμφαίο από το νότιο επαρχιακό δρόμο που συνδέει το χωριό με τα χωριά του κάμπου της Εορδαίας, το πρώτο μνημείο που συναντούμε στο δεξί μας χέρι πάνω σε ένα μικρό ύψωμα είναι το μνημείο προς τιμήν των δολοφονηθέντων κατοίκων του χωριού από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής στις 6 Αυγούστου του 1943.

Για την συγκεκριμένη ιστορία μας ενημερώνει με σχετικό του άρθρο που έγραψε στις 18.08.2013 ο Πρωτοσύγκελλος της Μητρόπολης Καστοριάς Αθανάσιος Γιαννουσάς με τίτλο "Ένας μάρτυρας ιερέας". Σύμφωνα λοιπόν με το συγκεκριμένο κείμενο, στόχος των Γερμανών ήταν ο ιερέας του χωριού Παπακώστας Κούστας ο οποίος προτού χειροτονηθεί είχε προλάβει να συμμετάσχει στους Βαλκανικούς Πολέμους και στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Φαίνεται πως είχε αναπτύξει αξιόλογη εθνική δράση στο χώρο του Νυμφαίου και των γύρω χωριών με αποτέλεσμα - σύμφωνα πάντα με το άρθρο - οι ρουμανίζοντες κάτοικοι του χωριού (οι κάτοικοι εκείνοι οι οποίοι συνεργάζονταν με το κράτος της Ρουμανίας προωθώντας την προπαγάνδα του στηριζόμενοι στην βλάχικη καταγωγή των κατοίκων) πρόδωσαν τον ιερέα στους Ναζί. Δεν πρέπει να λησμονούμε πως η Ρουμανία εκείνη την εποχή πολεμούσε στο πλευρό του Άξονα. Έπειτα λοιπόν από προτροπή των "ρουμανίζοντων", ο ιερέας συνελήφθη και οδηγήθηκε μαζί με άλλους εννέα (στο μνημείο αναγράφονται άλλα εννέα ονόματα συν αυτό του ιερέα ενώ ο Πρωτοσύγκελλος αναφέρει οχτώ συν αυτό του ιερέα) οι οποίοι προφανώς θεωρήθηκαν συνεργάτες του αλλά μάλλον στην πραγματικότητα ήταν άνθρωποι με επιρροή και δύναμη στον υπόλοιπο πληθυσμό (και γι' αυτό το λόγο επικίνδυνοι για το καθεστώς) στο ύψωμα όπου σήμερα βρίσκεται το μνημείο και τουφεκίστηκαν. Μετά από πολλές δεκαετίες (το 2000) ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και Πάσης Ελλάδος Χριστόδουλος τίμησε τους απογόνους του ιερέα προσφέροντας τους τον "Χρυσούν Σταυρό του Απόστολου Παύλου".

Το μνημείο είναι κατασκευασμένο από πέτρα. Έχει ύψος περίπου δυο μέτρα και πενήντα εκατοστά. Στην κορυφή της στήλης υπάρχει μαρμάρινη προτομή (έργο ανυπόγραφο) η οποία απεικονίζει έναν ιερέα - σαφής αναφορά στον Παπακώστα Κούστα. Αυτό που δεν γνωρίζω είναι αν όντως απεικονίζει τον Παπακώστα Κούστα όπως ήταν στην πραγματικότητα η αν απεικονίζει έναν τυπικό ορθόδοξο ιερέα η μορφή του οποίου μας αναγάγει στον πεσόντα. Στο μέσο της πρόσοψης της στήλης υπάρχει εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα στην οποία αναγράφονται τα παρακάτω λόγια:

ΑΝΕΓΕΡΘΗ ΥΠΟ ΤΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΟΣ

ΝΥΜΦΑΙΟΥ

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΩΝ ΝΥΜΦΑΙΩΤΩΝ

ΤΩΝ ΔΟΛΟΦΟΝΗΘΕΝΤΩΝ ΥΠΟ ΤΩΝ

ΝΑΖΙΣΤΙΚΩΝ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΩΝ

ΚΑΤΟΧΗΣ ΤΗΝ

6η ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1943

ΙΕΡΕΥΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ ΚΟΥΣΤΑΣ ΤΟΥ Ν.

ΓΚΙΑΚΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΟΥ Π.

ΓΙΑΓΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΤΟΥ Ι.

ΛΟΥΣΤΑΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΟΥ Θ.

ΜΟΥΛΑΣ ΠΕΤΡΟΣ ΤΟΥ Β.

ΜΠΑΣΙΑΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΤΟΥ Ι.

ΜΠΑΣΙΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΤΟΥ Σ.

ΜΠΑΛΛΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΤΟΥ Ν.

ΤΣΙΡΛΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΟΥ Μ.

ΣΕΡΔΑΡΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΤΟΥ Κ.

Το όλο μνημείο είναι περιφραγμένο με πέτρινο περίβολο πάνω από τον οποίο υπάρχουν σιδερένια κάγκελα. 

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ