Η προτομή του Ugo Foscolo στη Ζάκυνθο

O Ugo Foscolo υπήρξε ποιητής με καταγωγή το νησί της Ζακύνθου. Γεννήθηκε το 1778 στο όμορφο νησί του Ιονίου από Ελληνίδα μητέρα και Ενετό πατέρα. Το 1794 εγκαταστάθηκε στη Βενετία όπου και διεύρυνε τις σπουδές του. Αν και Ενετός ο ίδιος, χαιρέτησε την κατάλυση της Δημοκρατίας της Βενετίας από το Ναπολέοντα θεωρώντας την ως μια νίκη των δημοκρατικών δυνάμεων της Ευρώπης εις βάρος της ολιγαρχίας. Πολέμησε στο πλευρό των γαλλικών στρατευμάτων κατά τη διάρκεια των ναπολεόντειων πολέμων σύντομα όμως έπεσε σε δυσμένεια εξαιτίας κάποιων σατυρικών του στίχων και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το στράτευμα. Έπειτα από περιπλάνηση, βρέθηκε το 1816 στην Αγγλία. Εκεί άφησε την τελευταία του πνοή έντεκα χρόνια μετά το 1827.

Σημαντικότερο έργο του θεωρείται το "Dei Sepolcri" (οι τάφοι) ένα ποίημα το οποίο γράφτηκε έπειτα από την έκδοση του διατάγματος αναφορικά με τους τάφους από το Ναπολέοντα. Το διάταγμα όριζε πως στα πλαίσια της Δημοκρατίας, όλοι οι τάφοι έπρεπε να είναι ίδιοι.

Η προτομή του βρίσκεται στην κεντρική πλατεία (Σολωμού) της Ζακύνθου. Πρόκειται για μια ορειχάλκινη κατασκευή έργο του γλύπτη Κωνσταντίνου Δημητριάδη. Ο ποιητής αναπαρίσταται σε νεαρή ηλικία με τα χαρακτηριστικά φουντωτά του μαλλιά και το παιχνιδιάρικο βλέμμα του. Έχει μεγάλες φαβορίτες και φορά τα αστικά ρούχα της εποχής. Στην πρόσοψη του βάθρου αναγράφονται τα λόγια:

ΟΥΓΚΟΣ

ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΦΩΣΚΟΛΟΣ

ΕΓΕΝΝΗΘΗ ΕΝ ΖΑΚΥΝΘΩ

26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1778

ΑΠΕΘΑΝΕ ΕΝ ΛΟΝΔΙΝΩ

10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1827

Στα πλαϊνά του βάθρου υπάρχει εγχάρακτο ένα μικρό απόσπασμα από το ποίημα "Στη Ζάκυνθο":

ΠΛΙΑ ΣΤΗ ΖΩΗ

ΔΕΝ ΘΑ ΠΑΤΕΙ

ΤΟ ΔΥΣΤΥΧΟ ΠΟΔΑΡΙ

ΤΙΣ ΆΓΙΕΣ ΌΧΘΕΣ

ΠΟΥ ΆΓΓΙΖΑ

ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΑ ΧΡΥΣΑ

Ω ΠΟΘΗΤΗ ΜΟΥ ΖΑΚΥΝΘΟ

ΠΟΥ ΠΑΝΤΟΤΕ ΜΕ ΧΑΡΗ

ΣΤΟ ΚΥΜΑ ΚΑΘΡΕΦΤΙΖΕΣΑΙ

ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΕΡΑ

Ακολουθεί επίγραμμα του ίδιου αποσπάσματος στην ιταλική. Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτη η επωνυμία του χυτηρίου:

Alexis Rudier

Paris

O Αθανάσιος Χρήστου αποδίδει το έργο (με ερωτηματικό) στον γλύπτη Alexis Brudile. Προφανώς, δεν μπόρεσε να διακρίνει ορθώς την επιγραφή που βρίσκεται πάνω στην προτομή η οποία ανήκει στον Alexis Rudier που διατηρούσε χυτήριο στο Παρίσι στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα. Ο Διονύσιος Λυκογιάννης σε άρθρο του στην εφημερίδα Ερμής το 2007 αναφέρει πως η προτομή είναι έργο του γλύπτη Κωνσταντίνου Δημητριάδη και πως τα αποκαλυπτήρια της πραγματοποιήθηκαν το 1927, στην συμπλήρωση των 100 ετών από τον θάνατο του ποιητή. 

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

1. Η Γλυπτική στα Ιόνια Νησιά, Αθανάσιος Χρήστου, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, 1995
2. Τα μνημεία του Nicolo Ugo Foscoloστην Ζάκυνθο, Διονύσιος Λυκογιάννης, Εφημερίδα Ερμής, αρ. φ. 2710, 18.06.2007