Το μνημείο του Ugo Foscolo στη Ζάκυνθο

Το σπίτι στο οποίο γεννήθηκε ο μεγάλος Ιταλός ποιητής Ugo Foscolo βρισκόταν στο κέντρο της Ζακύνθου, πλάι στο ναό της Οδηγήτριας. Καταστράφηκε το 1953 - όπως και σχεδόν όλη η υπόλοιπη πόλη - από τους φονικούς σεισμούς που χτύπησαν τη Ζάκυνθο και την Κεφαλλονιά. Το 2009, ορισμένοι δραστήριοι Ζακυνθινοί δημιούργησαν τον πολιτιστικό σύλλογο "Ούγος Φώσκολος" και μέσω αυτού άσκησαν πίεση στους φορείς προκειμένου να χτιστεί στο ίδιο σημείο ένα νέο κτίριο το οποίο θα μοιάζει με την αυθεντική οικία του ποιητή. Τα σχέδια εκπόνησε ο καθηγητής του Μετσόβιου Πολυτεχνείου Διονύσης Ζήβας. 

Μετά τον σεισμό του 1953 και πριν το χτίσιμο της σημερινής οικίας, στο κενό που υπήρχε στο οικόπεδο είχε τοποθετηθεί ένα κενοτάφιο στη μνήμη του ποιητή. Πρόκειται για ένα γλυπτό έργο το οποίο σύμφωνα με τον Διονύση Λυκογιάννη σμίλεψε ο γλύπτης Ιωάννης Βιτσάρης και το οποίο αρχικά ήταν τοποθετημένο στον τάφο της Ελένης Π. Στουπάθη στο Ά Νεκροταφείο της Ζακύνθου. Επί Νομαρχίας Ανδρέου Ιωάννου το έργο αγοράστηκε έναντι του ποσού των 50.000 δραχμών και μεταφέρθηκε στο οικόπεδο της οικίας του Ugo Foscolo προκειμένου να λειτουργήσει ως κενοτάφιο.

Το έργο αποτελείται από μια μαρμάρινη, ορθογώνια σαρκοφάγο πάνω στην οποία υπάρχει μια μορφή ενός πενθούντος πνεύματος. Πρόκειται για έναν γυμνό άγγελο με φτερά στην πλάτη ο οποίος είναι ξαπλωμένος πάνω στη σαρκοφάγο και κοιτάζει σπαρακτικά προς αυτήν. Το έργο έχει πολλές ομοιότητες με τον τάφο του Μάρκου Μπότσαρη στο Μεσολόγγι - έργο του David D' Angers -, εκεί όπου το πενθούν πνεύμα είναι μια νεαρή κοπέλα. Στην πρόσοψη της σαρκοφάγου υπάρχει μαρμάρινη επιγραφή στην οποία αναγράφονται τα λόγια:

O MATERNA MIA TERRA 

A NOI PRESCRISSE IL FATO 

ILLACRIMATA SEPOLTURA

Πρόκειται για απόσπασμα από το ποίημα του ποιητή "Στη Ζάκυνθο" το οποίο μεταφράζεται στα ελληνικά (μετάφραση Στέφανος Μαρτζώκης): "από το παιδί σου το άχαρο, ω μητρική μου γη, μονάχα το τραγούδι του θα έχεις συντροφιά". 

Μπροστά από την σαρκοφάγο υπάρχει μαρμάρινη πλάκα στο χώμα στην οποία αναγράφεται η παρακάτω επιγραφή:

ΟΥΓΟΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ

1778 - 1827

Ο Αθανάσιος Χρήστου γράφει πως το έργο κατασκευάστηκε το 1887. Το μνημείο όπως έγραψα και παραπάνω είναι κενοτάφιο. Ο Ugo Foscolo πέθανε στην Αγγλία το 1827 και τάφηκε  στην αγγλικανική εκκλησία του αγίου Νικολάου, στο προάστιο Chiswick του δυτικού Λονδίνου όπου ο τάφος του παραμένει μέχρι και τις μέρες μας. Το 1871 τα οστά του μεταφέρθηκαν στην Φλωρεντία όπου και τάφηκαν πλάι στους έτερους μεγάλους του ιταλικού πνεύματος στην βασιλική της Santa Croce.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

1. Η Γλυπτική στα Ιόνια Νησιά, Αθανάσιος Χρήστου, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, 1995
2. Τα μνημεία του Nicolo Ugo Foscolo στη Ζάκυνθο, Διονύσης Λυκογιάννης, Εφημερία Ερμής, αρ. φ. 2710, 18.06.2007