Οδός Ελλήνων: Πεντάβρυσος

Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα Πεντάβρυσος. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Κυριακή 12 Ιανουαρίου 2025

Ψήφισμα των Ποντίων κατοίκων της Πενταβρύσου για μετονομασία του οικισμού τους - 1925

Ψήφισμα των κατοίκων του τότε οικισμού Κουτλάρ (σημερινή Πεντάβρυσος του Δήμου της Εορδαίας) με ημερομηνία 16 Ιουνίου 1925. Οι έποικοι κάτοικοι, πρόσφυγες του Πόντου, ζώντας πλέον «υπό ελεύθερον ελληνικόν ουρανόν» ζητούν την μετονομασία του χωριού τους από Κουτλάρ σε «Βρύσαις».

Το ψήφισμα υπογράφουν 31 κάτοικοι (προφανώς «αρχηγοί» οικογενειών») και μεταξύ αυτών διακρίνονται επίθετα που συναντά κανείς μέχρι τις μέρες μας στον οικισμό: Πολιτίδης, Κωστικίδης, Πασσαλίδης, Σωτηριάδης, Γεωργιάδης κτλπ. Απουσιάζουν επίθετα οικογενειών ίσως γιατί δεν συμμετείχαν στην συνέλευση, ίσως γιατί δεν είχαν εγκατασταθεί ακόμα στο χωριό.

Παρακάτω παραθέτουμε αυτούσιο αποδελτιωμένο το Ψήφισμα. Στο τέλος οι υπογραφές των συμμετεχόντων (σε πολλά δυσκολευτήκαμε να αποδελτιώσουμε τα μικρά και τα κύρια ονόματα). Όλοι οι υπογεγραμμένοι ήταν πρόσφυγες της πρώτης γενιάς, γεννημένοι στον ιστορικό Πόντο. Σημειωτέον πως μεταξύ των 31 ατόμων υπάρχουν και δυο γυναίκες οι οποίες υπογράφουν σε μια εποχή όπου οι γυναίκες δεν είχαν ακόμα θεμελιώσει το δικαίωμα της ψήφου.

Ψήφισμα

Εποίκων προσφύγων του Σ/σμού Κουτλάρ.

Εν Κουρτλάρ τη 16/vi 25

Άπαντες οι υπογεγραμμένοι κάτοικοι του Σ/μου Κουτλάρ συνελθόντες εις γενικήν συνέλευσιν και σκεφθέντες ότι η ονομασία του χωριού μας είναι ξενική διαπνεόμενοι δε υπό του ιερώτερου πόθου ν’ ακούσωμεν το χωριόμας με όνομα καθαρώς ελληνικόν, δεδομένου ότι ζώμεν ήδη υπό ελεύθερον ελληνικόν ουρανόν και εις την ελληνικότατην Μακεδονικήν γην όλα τα μέρη της οποίας πρέπει να ηχούν υπό ελληνικάς και μόνον ονομασίας.

Ψυφίζομεν

Α) να μετονομασθη αμέσως το χωριό μας Βρύσαις

Β) αντίγραφον του παρόντος να υποβληθή εις την Νομαρχίαν Κοζάνης προς έγκριιν δια το κ. Προϊσταμένου Εποικισμού Καϊλαρίων.

Εν’ ω συνετάγη το παρόν και υπογράφεται ως έπεται

1. Αλ. Πολιτίδης

2. Χρ. Πολιτίδης

3. Ι. Ν. Πολιίτδης

4. Π. Σωτηριάδης

5. Α. Αυγητίδης

6. Θ. Σωτηριάδης

7. Α. Πολιτίδης

8. Ι. Σωτηριάδης

9. Α. Πολιτίδης

10. Θ. Πολιτίδης

11. Λ. Παπαδόπουλος

12. Ι. Πασσαλίδης

13. Χαρ. Πολιτίδης

14. Αν. Πολιτίδης

15. Α. Πολιτίδης

16. Γ. Ν. Πολιτίδης

17. Ηλίας Πολιτίδης

18. Ι. Κωστικίδης

19. Χριστόφορος Πολιτίδης

20. Σ. Σωτηριάδης

21. Γεωρ. Παπαδόπουλος

22. Χαρ. Χριστ. Πολιτίδης

23. Γ. Προβατάς

24. Χαρ. Ν. Πολιτίδης

25. Χ. Γεωργιάδης

26. Νικόλαος Ν. Πολιτίδης

27. Θεόφιλος Κοτσι[…] αγράμματος

28. Ισαάκ Πολιτίδης αγράμματος

29. Μαρία Κεραμίδου αγράμματος

30. Χαρίκλεια Καθαροπούλου αγράμματος

31. Δημητριάδη

Πέμπτη 19 Δεκεμβρίου 2024

Η ποντιακή λύρα στην Πεντάβρυσο της Εορδαίας

Στην κεντρική πλατεία της Πενταβρύσου του νομού Κοζάνης βρίσκεται μεταξύ άλλων μνημείων και η μεγαλύτερη ξύλινη ποντιακή λύρα του κόσμου. Έχει ύψος 6,67 μέτρα και με το βάθρο φτάνει τα 8.

Η Πεντάβρυσος προ της Ανταλλαγής, ήταν ένα αμιγώς τούρκικο χωριό. Με την φυγή των Τούρκων κατοίκων, εγκαταστάθηκαν στην περιοχή πρόσφυγες από τον Πόντο και τον Καύκασο. Μεταξύ αυτών ήταν και η οικογένεια του Χαράλαμπου Πασσαλίδη από το Χαλβά Ματέν του Παϊπούρτ. Ο Πασσαλίδης ήταν ονομαστός λυράρης της περιοχής και έφερε μαζί του από τον Πόντο τη λύρα του με την οποία συμμετείχε σε τοπικά γλέντια και πανηγύρια. Το 2019, ο δισέγγονος του και Πρόεδρος της τοπικής Κοινότητας Ιωάννης Πασσαλίδης εμπνεύστηκε την κατασκευής μιας μεγάλης ξύλινης ποντιακής λύρας η οποία θα κοσμούσε την κεντρική πλατεία του χωριού.

Ο Νίκος Κοσμίδης, ανέλαβε αφιλοκερδώς να κατασκευάσει το έργο έχοντας ως πρότυπο την αυθεντική ποντιακή λύρα που έφερε ο Χαράλαμπος Πασσαλίδης από τον Πόντο. Τα αποκαλυπτήρια της πραγματοποιήθηκαν στις 13 Νοεμβρίου 2022 παρουσία πλήθους κόσμου μεταξύ των οποίων ο Δήμαρχος της Εορδαίας αλλά και βουλευτές του νομού Κοζάνης.

Στο βάθρο υπάρχει ψηφιδωτό το οποίο απεικονίζει τον εμπνευστή και οραματιστή του έργου, Πρόεδρο της Κοινότητας Πενταβρύσου Ιωάννη Πασσαλίδη, ο οποίος έφυγε από τη ζωή το καλοκαίρι του 2020, προτού προλάβει να δει το όραμα του να παίρνει σάρκα και οστά.

Δίπλα από το ψηφιδωτό αναγράφονται τα λόγια:

ΤΗΝ ΟΡΑΜΑΤΙΣΤΗΚΕ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΕ

Η ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΗΣ ΕΠΙ ΠΡΟΕΔΡΙΑΣ

ΙΩΑΝΝΗ ΠΑΣΣΑΛΙΔΗ (9/11/81 - 23/6/20)

ΕΓΚΑΙΝΙΑΣΘΗΚΕ ΤΟ 2022 ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΙΑΣ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΠΛΑΚΕΝΤΑ

κάτω δεξιά αναγράφεται το όνομα του κατασκευαστή:

ΕΥΓΕΝΗ ΧΟΡΗΓΙΑ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΛΥΡΑΣ

ΚΟΣΜΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ

Βιβλιογραφία

Σάββατο 11 Μαρτίου 2017

Το ξωκλήσι του αγίου Γεωργίου στην Πεντάβρυσο

Το ξωκλήσι του αγίου Γεωργίου είναι το κτίριο το οποίο καλωσορίζει τους επισκέπτες στον οικισμό της Πενταβρύσου. Βρίσκεται πάνω στον κεντρικό δρόμο που συνδέει το χωριό με τον Περδίκκα διακόσια μέτρα ανατολικά της γέφυρας του ποταμού Σολού. Είναι χτισμένο μέσα σε μικρό, περιφραγμένο με χαμηλά, κόκκινα κάγκελα, αλσύλλιο με πεύκα.

Πρόκειται για ένα μικρό, μονόχωρο ναΐσκο κατασκευασμένο από τσιμέντο. Το εξωτερικό του είναι καλυμμένο με επεξεργασμένη πέτρα. Στην κορυφή του υπάρχει σταυρός και ακριβώς από κάτω στην πρόσοψη, είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΑΓ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ

Το εκκλησάκι χτίστηκε από τον Γεώργιο Πολιτίδη επί προεδρίας του, στα τέλη της δεκαετίας του 1970.

Υγ: Ευχαριστώ για τις πολύτιμες πληροφορίες τους συγχωριανούς μου Μπάμπη Ιωακειμίδη και Κώστα Παναγιωτίδη.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ