Η κρήνη στην κεντρική πλατεία του Χαλανδρίου

Στην κεντρική πλατεία του Χαλανδρίου σε απόσταση λίγων μέτρων από τον ορθόδοξο ναό του αγίου Νικολάου βρίσκεται μια υπέροχη μαρμάρινη κρήνη, ίσως η παλαιότερη της πόλης. Είναι κατασκευασμένη από μάρμαρο κι έχει ύψος περίπου δύο μέτρων. Ορθογώνιας κατασκευής, έχει βρύση μόνο από την πρόσοψη της. Στην κορυφή της υπάρχει επίστεψη με ακροκέραμα κι από κάτω ανάγλυφη περιμετρική διακόσμηση. 

Στην πρόσοψη της κρήνης υπάρχει η ανάγλυφη εικόνα μιας τρίαινας γύρω από την οποία είναι τυλιγμένο ένα ψάρι. Πάνω από την εικόνα είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΤΗΝ ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗΝ ΤΗΣ ΚΡΗΝΗΣ ΤΑΥΤΗΣ

ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΕΚΤΑΣΙΝ ΤΗΣ ΥΔΕΡΕΥΣΕΩΣ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΕΝ Η ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ

ΕΝ ΕΤΕΙ 1929

Η επιγραφή είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα: μας πληροφορεί ότι η κρήνη προϋπήρχε και ανακαινίσθηκε το 1929 όταν το Χαλάνδρι ήταν ακόμα μια περιφερειακή κοινότητα της Αττικής ενώ η ανακαίνιση υπήρξε μέρος της επέκτασης του συστήματος ύδρευσης του χωριού. Επομένως, η κρήνη έχει μνημειακό χαρακτήρα: ανακαινίσθηκε προκειμένου να λειτουργήσει ως σήμα για τη μνημόνευση της επέκτασης του συστήματος ύδρευσης. 

Ακριβώς πάνω από την βρύση είναι χαραγμένη η ονομασία της κοινότητας:

ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΝ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η κρήνη στον περίβολο του ναού του αγίου Νικολάου στο Χαλάνδρι Αττικής

Στον περιβάλλοντα χώρο του ορθόδοξου ναού του αγίου Νικολάου στο Χαλάνδρι της Αττικής βρίσκεται μαρμάρινη κρήνη (ακριβώς στα δεξιά της εισόδου του ναού). Η κρήνη είναι αφιερωμένη στον ίδιο άγιο μιας και στην πρόσοψη της υπάρχει εντοιχισμένη αναπαράσταση του. Ο άγιος Νικόλαος αναπαρίσταται με τον με ενδυμασία ορθόδοξου ιερωμένου. Έχει μούσια ενώ τα δάχτυλα του δεξιού του χεριού είναι σηκωμένα σε στάση ευλογίας. Πάνω από την εικόνα του υπάρχει ανάγλυφος σταυρός.

Η κρήνη έχει τρεις βρύσες. Μια στην πρόσοψη με μεγάλο μαρμάρινο νιπτήρα από κάτω και άλλες δυο στα πλαϊνά με μικρότερους νιπτήρες. Στο πάνω μέρος της δεξιάς πλευράς είναι χαραγμένο το όνομα του χορηγού και το έτος κατασκευής:

ΕΙC ΜΝΗΜΗΝ ΓΟΝΕΩΝ

ΠΕΤΡΟΥ Γ. ΠΕΤΡΟΥ Κ ΕΥΡΙΔΙΚΗC Π. ΠΕΤΡΟΥ. - 2006

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του Ελευθέριου Βενιζέλου στο Χαλάνδρι Αττικής

Το μνημείο στο οποίο θα αναφερθώ στο παρών κείμενο είναι η προτομή του Ελευθερίου Βενιζέλου η οποία βρίσκεται στην πλατεία Δούρου στο Χαλάνδρι. Τούτη η πλατεία βρίσκεται περίπου διακόσια (200) μέτρα βορειοανατολικά της κεντρικής πλατείας του Χαλανδρίου όπου υπάρχει και ο ορθόδοξος ναός του αγίου Νικολάου. Η πρόσβαση από το ναό προς την πλατεία γίνεται μέσω της οδού Ανδρέα Παπανδρέου.

Όσον αφορά το ίδιο το μνημείο, πρόκειται για μια μαρμάρινη προτομή. Πράγμα σπάνιο μιας και όλες οι προτομές του Βενιζέλου στην Αττική που έχω δει μέχρι τώρα είναι μεταλλικές και μόνο ο ανδριάντας στο προαύλιο της βουλής μαρμάρινος. Ίσως όμως υπάρχει και άλλη μαρμάρινη προτομή του Βενιζέλου στην Αττική, μιας και δεν έχω ολοκληρώσει ακόμα την έρευνα μου. 

Ο πρωθυπουργός από την Κρήτη αναπαρίσταται με πουκάμισο, γραβάτα και σακάκι. Δεν φοράει μήτε γυαλιά μήτε καπέλο, έχει φαλάκρα και βεβαίως παχύ μουστάκι και μούσι στο σαγόνι. Στο βάθρο - το οποίο είναι δυσανάλογα μεγάλο - αναγράφονται τα λόγια:

ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΚΥΡ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ

1864 - 1936

ενώ πάνω στην προτομή εντοπίζουμε την υπογραφή του γλύπτη

Ν. ΣΟΦΙΑΛΑΚΗΣ 1980

Το έργο λοιπόν δημιουργήθηκε από τον κρητικό γλύπτη Νίκο Σοφιαλάκη (1914 - 2002) το 1980. Δεν υπάρχει αναφορά του έτους τοποθέτησης του γλυπτού οπότε παίρνουμε ως δεδομένο έτος τοποθέτησης το έτος κατασκευής.  

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Το μνημείο Εθνικής Αντίστασης στο Χαλάνδρι Αττικής

Συνεχίζουμε την περιήγηση μας στην πλατεία του Χαλανδρίου, αυτή την φορά παρουσιάζοντας το μνημείο της Εθνικής Αντίστασης που βρίσκεται λίγα μέρα μακριά από τον τεχνητό καταρράκτη.

Το μνημείο

Είναι τοποθετημένο πάνω σε πέτρινη βάση. Είναι φτιαγμένο από πέτρα πάνω στην οποία έχουν σκαλιστεί δυο μορφές οι οποίες απεικονίζονται από την μέση και πάνω: ενός άνδρα με μακριά μαλλιά, μούσια και τον χαρακτηριστικό "αντιστασιακό" μπερέ και μιας γυναίκας με μακριά μαλλιά και καπέλο στο κεφάλι. Και οι δυο τους είναι ζωσμένοι στο στήθος με σφαίρες (σφαίρες στη μέση στο στήθος μου φορώντας, που λεγε και το τραγούδι).

Κάτω από τις μορφές των ανταρτών υπάρχουν χαραγμένα τα λόγια:

Η ΕΛΛΑΔΑ ΣΕΡΝΕΙ ΤΟ ΧΟΡΟ

ΨΗΛΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΤΑΡΤΕΣ*

Α. ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΣ

και από κάτω  δεξιά με μικρότερα γράμματα

ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Π.Ε.Α.Ε.Α

1996

Πάνω στο μνημείο εντοπίζουμε την υπογραφή του γλύπτη Μιχάλη Κάσση:

Μ. ΚΑΣΣΗΣ
ΓΛΥΠΤΗΣ

Πως θα πάμε

Χρησιμοποιούμε το τρόλεϊ ν 10 το οποίο μας αφήνει ακριβώς στην πλατεία Χαλανδρίου. Το μνημείο της Εθνικής Αντίστασης βρίσκεται βόρια του Αγίου Νικολάου σχεδόν δίπλα στον τεχνητό καταρράκτη.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

*Από το ποίημα του Σικελιανού "Η Αντίσταση (επίγραμμα)"
Δεν είναι τούτο πάλεμα σε μαρμαρένια αλώνια,
εκεί να στέκει ο Διγενής και μπρος να στέκει ο Χάρος.

Εδώ σηκώνεται όλη η γη με τους αποθαμένους,
και με τον ίδιο θάνατο πατάει το θάνατό της

Κι απάνω-απάνω στα βουνά, κι απάνω στις κορφές τους
φωτάει με μιας Ανάσταση, ξεσπάει αχός μεγάλος.

Η Ελλάδα σέρνει το χορό, ψηλά, με τους αντάρτες,
- χιλιάδες δίπλες ο χορός, χιλιάδες τα τραπέζια, -
κ' είν' οι νεκροί στα ξάγναντα, πρωτοπανηγυριώτες!

Ο ανδριάντας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στο Χαλάνδρι Αττικής

Η πλατεία Χαλανδρίου είναι από τις όμορφες πλατείες της Αττικής. Με χαμηλή και ψηλή βλάστηση, κρήνες, ένα επιβλητικό συντριβάνι που δημιουργεί ένα μικρό τεχνητό καταρράκτη, πεζόδρομους και το ναό του Αγίου Νικολάου να στέκει σε μια γωνιά της. Στην πλατεία βρίσκονται τέσσερα γλυπτά: ο ανδριάντας του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, μια στήλη με στίχους από τους Ελεύθερους Πολιορκημένους του Σολωμού, ένα μνημείο Εθνικής Αντίστασης και ένα μνημείο Πεσόντων. Θα ξεκινήσουμε την περιήγηση μας με τον ανδριάντα του Κολοκοτρώνη που βρίσκεται στο κάτω μέρος της πλατείας, μερικά μέτρα δυτικά του ναού του αγίου Νικολάου.

Το μνημείο

Ο ανδριάντας είναι στημένος πάνω σε μαρμάρινο βάθρο δύο επιπέδων. Ο Κολοκοτρώνης αναπαρίσταται σε φυσιολογικό μέγεθος. Έχει το δεξί του πόδι ανεβασμένο σε ένα βράχο και πάνω του ακουμπάει το δεξί του χέρι στο οποίο κρατάει ένα περισκόπιο. Με την παλάμη του αριστερού του χεριού κρατάει την λαβή του σπαθιού του που είναι ζωσμένο στη μέση του. Στη μέση του επίσης φέρει ζωσμένες δυο πιστόλες και ένα μαχαίρι. Στο κεφάλι του φοράει την χαρακτηριστική βρετανική περικεφαλαία. 

Η όλη στάση του σώματος του προδίδει σκεπτικισμό: ο Κολοκοτρώνης στέκεται στην άκρη ενός βράχου και παρατηρεί το πεδίο της μάχης και σκέπτεται τρόπους και σχέδια για να στεφανώσει η νίκη τα ελληνικά όπλα. Αυτό που θέλει να τονίσει τούτο το γλυπτό είναι ο στρατηγικός / επιτελικός νους του Κολοκοτρώνη.

Πάνω στον ανδριάντα διαβάζουμε την υπογραφή του γλύπτη και την υπογραφή του εργαστηρίου όπου πραγματοποιήθηκε η χύτευση του γλυπτού

ΚΟΣΜΑ ΤΖΑΒΑΡΑ

Κ. ΧΥΤΗΡΙΟ

Μ. ΓΑΒΑΛΑ

Το γλυπτό λοιπόν όπως διακρίνουμε και από την υπογραφή είναι μια δημιουργία της γλύπτριας Αικατερίνης Κοσμά Τζαβάρα.

Πως θα πάμε

Το Χαλάνδρι είναι ένα από τα βόρεια προάστια της Αττικής. Ο καλύτερος τρόπος για να φτάσουμε σε αυτό είναι με το τρόλεϊ 10 το οποίο μας αφήνει ακριβώς στην πλατεία. Ο ανδριάντας του Κολοκοτρώνη βρίσκεται μερικά μέτρα δυτικά του Αγίου Νικολάου, του κεντρικού ναού του Χαλανδρίου.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η αναθηματική στήλη του Σολωμού στο Χαλάνδρι Αττικής

Στην πάνω πλευρά της πλατεία Χαλανδρίου, βόρεια του ναού του αγίου Νικολάου υπάρχει τοποθετημένη μια αναθηματική στήλη οποία αναφέρεται στο έργο του Διονύσιου Σολωμού "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι".

Το μνημείο

Πρόκειται για μια μαρμάρινη στήλη ύψους ενός μέτρου περίπου. Στην πάνω πλευρά της στήλη είναι χαραγμένοι οι στίχοι:

ΑΓΑΠΗ ΚΙ ΕΡΩΤΑΣ ΚΑΛΟΥ

ΤΑ ΣΠΛΑΧΝΑ ΤΟΥΣ ΤΙΝΑΖΟΥΝ

ΤΑ ΣΠΛΑΧΝΑ ΤΟΥΣ ΚΙ Η ΘΑΛΑΣΣΑ

ΠΟΤΕ ΔΕΝ ΗΣΥΧΑΖΟΥΝ

ΠΑΝΤ' ΑΝΟΙΧΤΑ ΠΑΝΤ' ΑΓΡΥΠΝΑ

ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ

Δ. ΣΟΛΩΜΟΣ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΠΟΛΙΟΡΚΗΜΕΝΟΙ

πιο κάτω αναπαρίσταται ένα δάφνινο στεφάνι ενώ στην βάση είναι χαραγμένα τα λόγια

ΕΓΚΑΙΝΙΑΣΘΗΚΕ ΑΠΟ ΤΟΝ ΔΗΜΑΡΧΟ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ

ΓΡΗΓΟΡΗ ΕΠΑΜ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟ 29-12-2010

ΧΟΡΗΓΟΣ ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΑΠΕΤΑΝΙΟΣ

ΦΙΛΟΤΕΧΝΗΣΑΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΓΛΥΠΤΙΚΗΣ

ΦΙΛΙΠΠΟΤΗΣ ΚΑΙ ΥΙΟΙ

Συνοψίζοντας - προσωπικές εντυπώσεις

Αν και η ιδέα κατασκευής ενός τέτοιου έργου είναι εξόχως εύστοχη (είναι όμορφο και διδακτικό εκεί που κάνεις την βόλτα σου να ξεπετάγονται μπροστά σου στίχοι σαν και αυτούς που όταν τους διαβάσεις κι έπειτα δεν θα μπορέσεις ποτέ ξανά να είσαι ο ίδιος) και το μνημείο κατασκευασμένο με λιτό και διόλου υπερβολικό τρόπο, οι επιγραφές στην βάση χαλούν όλο το σύνολο. Δεν είναι τόσο το γεγονός ότι αναγράφονται τα ονόματα του Δημάρχου και του χορηγού και η ημερομηνία εγκαινίων με πλήρεις λεπτομέρειες αλλά το γεγονός ότι όλα αυτά γράφονται στο ίδιο μέγεθος γραμματοσειράς με τους στίχους του Σολωμού λες και το όνομα του χορηγού, του Δημάρχου ή του γλύπτη είναι το ίδιο σημαντικό με το περιεχόμενο των στίχων του Σολωμού.

Θα είχαμε σαφώς καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα αν οι συγκεκριμένες πληροφορίες είναι περισσότερο συμπυκνωμένες (π.χ. 2010 επί Δημαρχίας Γρ. Ζαφειρόπουλου, Δωρεά Χαρ. Καπετάνιου κτλ) και αν αυτές γραφόντουσαν με μικρή γραμματοσειρά στα πλάγια της στήλης σε όχι και τόσο ευδιάκριτο σημείο.

Το πάθος για  προσωπική προβολή βέβαια χάνεται στα βάθη των αιώνων...

Πως θα πάμε

Ο καλύτερος τρόπος για να φτάσουμε στο Χαλάνδρι είναι με το τρόλεϊ 10 το οποίο σταματάει ακριβώς στην πλατεία του Δήμου. Η στήλη του Σολωμού βρίσκεται στην πάνω πλευρά τη πλατείας. Από τον Άγιο Νικόλαο κατευθυνόμαστε βόρεια, περνάμε τους τεχνητούς καταρράκτες και συναντούμε την στήλη του Σολωμού στα είκοσι μέτρα.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Διαβάστε τους Ελεύθερους Πολιορκημένους του Σολωμού εδώ

Ακούστε αποσπάσματα από το ποίημα εδώ 

Φωτογραφίες από την κρήνη στην κεντρική πλατεία Χαλανδρίου

"Χαλάνδριον"

Πληροφορίες για το έτος κατασκευής (1929)

Φωτογραφίες από την κρήνη στον Άγιο Νικόλαο Χαλανδρίου

Φωτογραφίες από την αναθηματική στήλη του Διονύσιου Σολωμού στο Χαλάνδρι Αττικής

Φωτογραφίες από την προτομή του Ελευθέριου Βενιζέλου στο Χαλάνδρι Αττικής

Η υπογραφή του γλύπτη και το έτος κατασκευής

Φωτογραφίες από τον ανδριάντα του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στο Χαλάνδρι Αττικής

Η υπογραφή της γλύπτριας

Φωτογραφίες από το μνημείο πεσόντων στο Χαλάνδρι Αττικής

Η υπογραφή του γλύπτη και το έτος κατασκευής

Φωτογραφίες από το μνημείο Εθνικής Αντίστασης στο Χαλάνδρι Αττικής

Τα ονόματα των χορηγών και το έτος της κατασκευής

Η υπογραφή του γλύπτη