Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου 2017

Η προτομή του Δημήτριου Πούλιου στα Τρίκαλα

Ο Δημήτριος Πούλιος γεννήθηκε στον οικισμό Μαυρέλι των Τρικάλων. Υπηρέτησε ως Ταγματάρχης Πεζικού στην Ελληνική Δύναμη Κύπρου κατά την διάρκεια της ανταρσίας των Τουρκοκυπρίων. Δολοφονήθηκε από Τούρκους στασιαστές την 11η  Μαΐου του 1964 στην παλιά πόλη της Αμμοχώστου. Η επίσημη εκδοχή θέλει το αυτοκίνητο στο οποίο επέβαιναν ο Πούλιος, ο Λογαχός (ΜΧ) Βασίλειος Καποτάς, ο Λογαχός (ΠΖ) Παναγιώτης Ταρσούλης  και ο Κύπριος οδηγός Κωνσταντίνος Παντελίδης να εισέρχεται έπειτα από λάθος στον τουρκικό θύλακα της πόλης και εκεί αφού τους σταμάτησε μια περίπολος τουρκοκυπρίων, τους εκτέλεσε.

Η επίσημη εκδοχή βεβαίως έχει πολλά κενά αφού είναι μάλλον απίθανο όχημα το οποίο μεταφέρει ταγματάρχη και δύο λοχαγούς σε χαρτογραφημένη περιοχή και με οδηγό Κύπριο (επομένως γνώστη της περιοχής) να εισέρχεται από λάθος σε εχθρική περιοχή, σε μια περίοδο μάλιστα γενικευμένης έντασης. Η ανεπίσημη - και πιο πιθανή - εκδοχή θέλει του Έλληνες αξιωματικούς να βρίσκονταν σε μυστική αποστολή συλλογής πληροφοριών εντός του εχθρικού θύλακα. Από ότι φαίνεται κάτι δεν πήγε καλά, το σχέδιο προδόθηκε, και είχε ως αποτέλεσμα τη δολοφονία των ηρωικών αυτών αντρών της ΕΛ.ΔΥ.Κ.

Ο Ελληνικός Στρατός τίμησε τη μνήμη του Ταγματάρχη Δημήτριου Πούλιου στήνοντας την προτομή του στο πάρκο απέναντι από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό των Τρικάλων το οποίο φέρει το όνομα του. Η προτομή είναι κατασκευασμένη από ορείχαλκο. Ο Πούλιος αναπαρίσταται σε μέση ηλικία. Έχει πυκνά μαλλιά, μουστάκι και είναι ντυμένος με στρατιωτική στολή. Η προτομή εδράζεται πάνω σε πέτρινο βάθρο στο οποίο υπάρχει εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα στην οποία είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΔΗΜΗΤ. Ι. ΠΟΥΛΙΟΣ
ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗΣ
ΕΠΕΣΕΝ ΕΙΣ ΚΥΠΡΟΝ
ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΚΤΕΛΕΣΙΝ 
ΕΘΝΙΚΟΥ ΚΑΘΗΚΟΝΤΟΣ
ΤΗΝ 11ην ΜΑΪΟΥ 1964

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του Διονυσίου Β΄ του Φιλόσοφου στα Τρίκαλα

Η προτομή του επαναστάτη ιερωμένου Διονύσιου Β΄ του Φιλόσοφου είναι τοποθετημένη στην πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως, κοντά στο Κουρσούμ Τζαμί και τα κτίρια των παλαιών φυλακών στην πόλη των Τρικάλων. 

Πρόκειται για μια μαρμάρινη κατασκευή έργο του γλύπτη Κλέαρχου Λουκόπουλου. Τοποθετήθηκε το έτος 1947. Ο ιερωμένος αποδίδεται με το καπέλο του μοναχού στην κεφαλή και μακριά, πυκνή γενειάδα. Πάνω στην πρόσοψη της προτομής είναι χαραγμένος ένας σταυρός και από δίπλα ακολουθούν τα λόγια:

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Β!

Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα παρακάτω λόγια:

ΤΡΙΚΚΗ ΒΥΖΑΝΤΙΟΝ 
ΑΝΑΚΤΗΣΕΙ
ΦΘΙΝΟΠΩΡΟΝ 1600

Η παραπάνω φράση αποτέλεσε το σύνθημα του Διονυσίου και των οπαδών του κατά την διάρκεια της αποτυχημένης εξέγερσης τους εναντίον της Οθωμανικής κατοχής. Σημαίνει πως η αναστήλωση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (σε συνδυασμό με την εκδίωξη των Οθωμανών) θα επιτευχθεί από τα Τρίκαλα, την τότε Τρίκκη. 

Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη και το έτος κατασκευής:

ΛΟΥΚΟΠΟΥΛΟΣ ΚΛΕΑΡΧΟΣ 
1947

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

O ανδριάντας του Κωνσταντίνου Κανάρη στα Τρίκαλα

O ανδριάντας του Κωνσταντίνου Κανάρη βρίσκεται επί της οδού Βασίλη Τσιτσάνη, πλάι στην κεντρική πεζογέφυρα του Ληθαίου ποταμού στην πόλη των Τρικάλων.

Πρόκειται για μια ορειχάλκινη κατασκευή, έργο του γλύπτη Στέλιου Τριάντη. Ο Κανάρης αποδίδεται εν δράσει, ξυπόλητος, με μουστάκι, μαχαίρι ζωσμένο στη μέση, ντυμένος με ναυτικά ρούχα και έχοντας στο δεξί του χέρι έναν γάντζο σαν εκείνους που χρησιμοποιούσε προκειμένου να κολλήσει τα πυρπολικά του πάνω στα τούρκικα πλοία. Στην επιγραφή του βάθρου αναγράφονται τα λόγια:

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΝΑΡΗΣ
1795 - 1877

Το γλυπτό δώρισε στο Δήμο των Τρικκαίων το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού το 1988 στα πλαίσια της τότε Ναυτικής Εβδομάδος που γιορτάστηκε στα Τρίκαλα. Τα αποκαλυπτήρια του πραγματοποιήθηκαν στις 29/10/1988 από τον αρχηγό ΓΕΝ αντιναύαρχο Λεωνίδα Βασιλικόπουλο.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Ο ανδριάντας του Ελευθέριου Βενιζέλου στα Τρίκαλα

Ο ανδριάντας του Ελευθερίου Βενιζέλου βρίσκεται επί της οδού 28ης Οκτωβρίου, ακριβώς μπροστά από την πλατεία του Δικαστικού Μεγάρου στην πόλη των Τρικάλων.

Πρόκειται για μια ορειχάλκινη κατασκευή, έργο του γλύπτη Σταύρου Βαλασάκη. Ο Βενιζέλος αποδίδεται σε μέση ηλικία, ασκεπής, με το χαρακτηριστικό του μούσι, φορώντας γιλέκο, παντελόνι και παλτό. Στο αριστερό του χέρι κρατά κυλινδρικώς τυλιγμένα χαρτιά ενώ το δεξί του χέρι ακουμπά σε μια επίσης ορειχάλκινη στήλη. Στην πρόσοψη της στήλης απεικονίζεται ο ανάγλυφος χάρτης της Ελλάδας με την Θεσσαλία, την Μακεδονία και την Θράκη να φέρουν εγχάρακτες τις ημερομηνίες της απελευθέρωσης τους (1881, 1913,1922 αντίστοιχα και κατά προσέγγιση αφού οι ημερομηνίες αυτές δεν είναι απολύτως ιστορικά ακριβείς). Κάτω από ταν χάρτη αναγράφεται το όνομα του χορηγού:

ΔΩΡΕΑ
ΙΩΑΝΝΟΥ ΜΙΧ. ΠΑΝΤΕΛΙΔΑΚΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΥ
ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ ΤΟΥ ΠΑΤΡΟΣ ΤΟΥ ΜΙΧΑΗΛ
ΣΥΜΠΟΛΕΜΙΣΤΗ ΣΤΟ ΘΕΡΙΣΟ ΤΟΥ ΕΘΝΑΡΧΟΥ
ΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ

Πάνω στο βάθρο και περιμετρικά αυτού, υπάρχουν οι παρακάτω επιγραφές:

ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΚΥΡ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ
ΕΘΝΑΡΧΗΣ
1864 - 1936

ΣΤΑΥΡΟΣ ΑΝΤ. ΒΑΛΑΣΑΚΗΣ 
ΓΛΥΠΤΗΣ

ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΙΑΣ
ΜΙΧΑΗΛ ΤΑΜΗΛΟΥ
2010

Η υπογραφή του γλύπτη υπάρχει επίσης εγχάρακτη πάνω στο ίδιο το έργο:

Σ. ΒΑΛΑΣΑΚΗΣ 
2009

Χορηγός του έργου όπως αναφέρεται και στην στήλη υπήρξε ο Κρητικός γιατρός, κάτοικος Τρικάλων, Ιωάννης Παντελιδάκης ο οποίος υπήρξε ευεργέτης του Δήμου Τρικκαίων πραγματοποιώντας και άλλες δωρεές. Ο Σταύρος Βαλασάκης ολοκλήρωσε τον ανδριάντα το 2009 και τα αποκαλυπτήρια του πραγματοποιήθηκαν στις 19 Σεπτεμβρίου του 2010 παρουσία του Προέδρου της Βουλής Φίλιππου Πετσάλνικου.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Το μνημείο των εκατό ετών ελευθερίας στα Τρίκαλα

Στη συμβολή των οδών Ασκληπιού και Γαριβάλδη, απέναντι από το Δημαρχείο των Τρικάλων και εντός ενός πολύ όμορφου τριγωνικού πάρκου διακοσμημένου με πολύχρωμα θαμνώδη φυτά βρίσκεται τοποθετημένη στήλη η οποία μνημονεύει την συμπλήρωση 100 ετών από την απελευθέρωση της Θεσσαλίας από τον Οθωμανικό ζυγό. 

Η στήλη είναι κατασκευασμένη από μάρμαρο και εδράζεται πάνω σε μονοεπίπεδο βάθρο. Το κάτω μέρος της φέρει ανάγλυφο γιαταγάνι και πάνω από αυτό, στο μέσο περίπου της στήλης, υπάρχει εντοιχισμένη ορειχάλκινη πλάκα η οποία φέρει με τη σειρά της δυο ανάγλυφα στάχυα σιταριού δεξιά αριστερά και στο μέσο χαραγμένα τα παρακάτω λόγια:

1881 - 1981
100 ΧΡΟΝΙΑ 
ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ
ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ

Στο πίσω μέρος του μνημείου υπάρχει μια επιγραφή η οποία είναι κατεστραμμένη από τον χρόνο και τα αναγραφόμενα πάνω σε αυτήν εντελώς δυσδιάκριτα. Ίσως μνημονεύει το έτος τοποθέτησης ή το ονοματεπώνυμο του γλύπτη. 

Πανομοιότυπο μνημείο έχω συναντήσει και στην παραλία του Βόλου. Προφανώς το 1981 το ελληνικό κράτος γιορτάζοντας την εκατονταετηρίδα της απελευθέρωση τοποθέτησε από μια τέτοια στήλη σε καθεμία από τις τέσσερις πρωτεύουσες των νομών της Θεσσαλίας. 

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Το μνημείο πεσόντων στην Άρτα

Ακριβώς απέναντι από το σήμα-κατατεθέν της Άρτας - το ναό της Παρηγορήτισσας - και σε απόσταση πενήντα μέτρων δυτικά αυτού βρίσκεται μια μικρή πλατεία η οποία φέρει το όνομα του Φιλικού Νικόλαου Σκουφά. Σε αυτήν την πλατεία είναι τοποθετημένο το μνημείο πεσόντων της Άρτας.

Το συγκεκριμένο μνημείο δεν ονοματίζει συγκεκριμένα πρόσωπα ούτε αναφέρεται σε συγκεκριμένους πολεμικούς αγώνες. Πρόκειται για μια μαρμάρινη στήλη εντοιχισμένη πάνω σε πέτρινο τοίχο. Πάνω της απεικονίζεται ανάγλυφα μια γυναικεία μορφή σε στάση προφίλ. Τα μακριά της μαλλιά είναι πιασμένα στην κορυφή της κεφαλής, στο δεξί της χέρι κρατά μια αναμμένη φλόγα και στο αριστερό της φύλλα δάφνης. Στην αριστερή πλευρά της στήλης, κάτω από την φλόγα, είναι χαραγμένα τα παρακάτω λόγια:

ΕΔΩ ΔΕΝ ΞΕΧΩΡΙ
ΖΟΥΝ ΜΕ ΟΝΟΜΑΤΑ
ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ ΣΤΗ ΔΟ
ΞΑ ΣΜΙΓΟΥΝ ΌΛΟΙ
ΚΑΙ ΈΝΑΣ ΕΙΝΑΙ
ΌΛΟΙ ΑΥΤΟΙ
ΠΟΛΕΜΗΣ

Το έργο φέρει εγχάρακτη την υπογραφή του γλύπτη Νικόλα Παυλόπουλου:

Νικόλας γλύπτης

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ