Η έκθεση "Μεσογειακά Λιμάνια στους δρόμους της Ανατολής" στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Πρόκειται για μια φωτογραφική έκθεση πρωτίστως τουριστικού και δευτερευόντως εκπαιδευτικού χαρακτήρα και λαμβάνει χώρα στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη. Κύριος άξονας της έκθεσης είναι το βυζαντινό πλοίο "ολκάδα" ομοίωμα του οποίου βρίσκεται στο μέσο του εκθεσιακού χώρου, πάνω σε έναν μεγάλο χάρτη της ανατολικής Μεσογείου και του Εύξεινου Πόντου.

Οι φωτογραφίες των λιμανιών είναι χωρισμένες ανάλογα με την χώρα στην οποία αυτά βρίσκονται και αφορούν όχι μόνο τα λιμάνια αυτά καθεαυτά αλλά και την ευρύτερη περιοχή με τα αξιοθέατα και τους τόπους μνήμης. Το ταξίδι ξεκινά από την πλέον θαλασσινή χώρα, τη χώρα των προγόνων μας, την χιλιοταξιδεμένη Ελλάδα. Παρουσιάζονται η Θεσσαλονίκη με το Λευκό Πύργο, τα Άβδηρα και  η Μαρώνεια της δυτικής Θράκης, η Θάσος με το αρχαίο της θέατρο και η Ν. Ποτίδαια της Χαλκιδικής με τη διώρυγα και τα αρχαία τείχη. Η "Ολκάς" συνεχίζει στην Πόλη και το λιμάνι του Θεοδοσίου, περνάει από της ευξείνιες πόλεις της Βουλγαρίας (Βάρνα, Πύργος, Σωζόπολη) ανεβαίνει στην Κωνστάντζα και την Ιστρία της Ρουμανίας για να κάνει μια στάση έπειτα στην Οδησσό της Ουκρανίας. Εδώ υπάρχει εκτίθεται φωτογραφία με την περίφημη "οδό Ελλήνων"...

Η Ολκάς συνεχίζει το ταξίδι της περιμετρικά του Ευξείνου Πόντου: Σεβαστούπολη, Βατούμι (πια είμαστε στη Γεωργία) Πέτρα για να κάνει στο τέλος μια χερσαία υπέρβαση και να δέσει στο λιμάνι του Μπακού, στις όχθες της Κασπίας Θάλασσας.

Πρόκειται για ένα συναρπαστικό ταξίδι σε πόλεις μακρινές και ταυτόχρονα τόσο οικείες.

Φωτογραφίες από την έκθεση εδώ

Διαβάστε για την έκθεση Ι, ΙΙ, ΙΙΙ

Η έκθεση "Η Armee d' Orient στα Βαλκάνια" στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης γαλλικής στρατιωτικής ιστορίας υπήρξαν τρεις στρατιές που έφεραν την ονομασία Armee d' Orient (μτφ: στρατιά της Ανατολής). Η πρώτη υπό την ηγεσία του Ναπολέοντα Βοναπάρτη έδρασε στην Αίγυπτο το 1798, η δεύτερη υπό τον Ναπολέοντα Γ΄ στον πόλεμο της Κριμαίας το 1853 και η τρίτη κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου στην περιοχή των Βαλκανίων.

Η έκθεση που πραγματοποιείται στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης αναφέρεται στην τελευταία χρονικά Στρατιά της Ανατολής και έχει ως βασικό της άξονα τα κατάλοιπα ενός πρόχειρου στρατιωτικού νοσοκομείου της Στρατιάς που ανακαλύφτηκαν στην περιοχή της Θέρμης το 2007. Στον χώρο εντοπίστηκαν πλήθος μπουκαλιών (τα οποία αρχικώς ήταν περιείχαν σαμπάνια και αργότερα γεμίστηκαν με φαρμακευτικό υλικό) αλλά και διάφορα ιατρικά εργαλεία τα οποία εκτίθενται στον χώρο του Μουσείου.

Τα ευρήματα από την περιοχή του νοσοκομείου πλαισιώνονται από ένα μεγάλο πλήθος συλλεκτικών αντικειμένων που παραχώρησαν ιδιώτες για τις ανάγκες τις έκθεσης. Αυτά τα αντικείμενα με προσέλκυσαν περισσότερο: ένα καπέλο Γάλλου στρατιωτικού ιατρού και το ξίφος του, μια γαλλική σημαία της εποχής, επιστολικά δελτάρια και γράμματα στρατιωτών από το μέτωπο, κράνη, παράσημα και πολλά ακόμα στρατιωτικής κυρίως φύσης αντικείμενα τα οποία δίνουν στον επισκέπτη μια εικόνα της στρατιωτική ζωής κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

Τούτη η έκθεση έχει αρκετά κοινά χαρακτηριστικά όσον αφορά τα στρατιωτικά αντικείμενα που εκτίθενται με την έκθεση "Αρχαιολογία στα Μετόπισθεν" που πραγματοποιήθηκε στο διπλανό Αρχαιολογικό Μουσείο.

Φωτογραφίες από την έκθεση εδώ

Διαβάστε για την έκθεση Ι, ΙΙ, III

Η έκθεση "Αρχιτεκτονικοί θησαυροί από την καρδιά της μεσαιωνικής Σερβίας" στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Η περιοδική έκθεση "Αρχιτεκτονικοί θησαυροί από την καρδιά της Μεσαιωνικής Σερβίας" είναι μια αμιγώς φωτογραφική έκθεση η οποία παρουσιάζει στον επισκέπτη φωτογραφικό υλικό από μεσαιωνικά μνημεία της Σερβίας, ορθόδοξους ναούς και φρούρια.

Οι φωτογραφίες εκτίθενται κατά μήκος των διαδρόμων του μουσείου. Τα περισσότερα μνημεία αποτελούν κατασκευές επί βασιλείας του Στέφαν Νεμάνια ή των επιγόνων του. Μεταξύ άλλων παρουσιάζονται μνημείο όπως το φρούριο Ρας στο Νόβι Παζάρ, το κάστρο Μιλέσεβατς του 13ου αιώνα, το κάστρο Μάγκλιτς στη Ζίτσα που κτίστηκε μεταξύ 1324 και 1337, ο ναός των αγίων Πέτρο και Παύλου στο Νόβι Παζάρ (10ος αιώνας), η μονή Στουντ΄ρνιστα στο Ούτσε (1196-1197) και αρκετά ακόμα μνημεία η σημαντικότητα των οποίων αποδεικνύεται από το γεγονός ότι πολλά από αυτά αποτελούν μέρος του καταλόγου της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.

Για έναν ανυποψίαστο και παντελώς ξένο με τα μεσαιωνικά μνημεία της Σερβίας επισκέπτη όπως ο υποφαινόμενος, το δυνατό φωτογραφικό υλικό καθώς και τα κατατοπιστικά κείμενα που το συνοδεύουν είναι αρκετά και επαρκή. Ένας γνώστης ωστόσο, δεν έχει να κερδίσει κάτι από αυτήν την έκθεση.

Δείτε φωτογραφίες από την έκθεση εδώ

Διαβάστε για την έκθεση Ι, ΙΙ, ΙΙΙ

Φωτογραφίες από την έκθεση "Η Armee D' Orient στα Βαλκάνια: Αρχαιολογικά Τεκμήρια ενός νοσοκομείου στη Θέρμη/Sedes" στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Γαλλικό κράνος, σφαίρες, κουμπιά, παράσημο

Παράσημα, θήκη πιστολιού

Είδη διατροφής (πιάτα, πιρούνια, κουτάλια κτλ)

Γαλλική σημαία

Από τα ευρήματα των ανασκαφών. Τα περισσότερα μπουκάλια, περιείχαν
σαμπάνια.

Από τα ευρήματα των ανασκαφών.

Ξίφος και καπέλο Γάλλου στρατιωτικού γιατρού.

Φωτογραφίες από την έκθεση "Μεσαιωνικά λιμάνια - σταθμοί στους θαλάσσιους δρόμους της Ανατολής" στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Φωτογραφίες από την έκθεση "Αρχιτεκτονικοί Θησαυροί στην καρδιά της Μεσαιωνικής Σερβίας" στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Ναός Αγίου Πέτρου και Παύλου, Νόβι Παζάρ, 10ος αιώνας

Ναός Αγίου Γεωργίου, Παλαιά Ρας, 1170-71

Μονή Στουντένιτσα, 1196 - 97

Μονή Ζίτσα, Ναός Ανάληψης, Κράλιεβο, 1206 - 1217

Ο άγιος Σάββας

Μονή Μιλιέσεβα, καθολικό αφιερωμένο στην Ανάληψη, Πριεπολιε, 13ος αιώνας

Φρούριο Ρας, Νόβι Παζάρ

Μονή Γκράντατς, ναός Ευαγγελισμού, τέλη 13ου αιώνα

Άγιος Αχίλλειος, Άριλιε, 1290

Κάστρο Μάγκλιτς, 13ος αιώνας

Φωτογραφίες από την έκθεση "Η Θεσσαλονίκη των Συλλεκτών. Ιστορίες της Πόλης"

Χάρτης Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου

Πρακτικό και πιστοποιητικό πολιτοφυλακής, Νοέμβρης 1912

Αθλητικό εμβατήριο του Ηρακλή, εισιτήριο κολυμβητικών αγώνων
και ανακοίνωση πρώτων εφηβικών αγώνων.

Προγράμματα Θεατρικών Παραστάσεων

Νομίσματα Οθωμανικής Περιόδου

Μετάλλια Μακεδονικού Αγώνα, καρφίτσα του Ηρακλή κ.α.

Το εξώφυλλο της Μακεδονίας την επαύριο της
απελευθέρωσης.

Επιστολή του 1824 με σχεδιάσματα των επαναστατικών σημαιών.

Η έκθεση "Η Θεσσαλονίκη των συλλεκτών: ιστορίες της πόλης" στο Μουσείο βυζαντινού Πολιτισμού

Μια από τις ομορφότερες εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται στην Θεσσαλονίκη με αφορμή την επέτειο των εκατό ετών από την είσοδο του ελληνικού στρατού στην πόλη, είναι η έκθεση που φιλοξενείται στο Μουσείο Βυζαντινού  Πολιτισμού της πόλης με γενικό τίτλο: "Η Θεσσαλονίκη των Συλλεκτών. Ιστορίες της Πόλης".

Όπως γίνεται κατανοητό κι από τον τίτλο, στην έκθεση παρουσιάζονται αντικείμενα συλλεκτών που έχουν άμεση σχέση με την πόλη. Πέρα από τις κλασσικές συλλογές γραμματοσήμων και νομισμάτων, εκτίθενται και άλλα αντικείμενα όπως χάρτες, εφημερίδες, προγράμματα θεατρικών παραστάσεων κ.α.

Μεταξύ των συλλογών ξεχώρισα τα παρακάτω εκθέματα: 

• Τα οθωμανικά νομίσματα του Παναγιώτη Κόκκα. Μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει νομίσματα της εποχής του Βαγιαζίτ Β (1481 - 1584) και του Μεχμέτ Β (1480).
• Η συλλογή του Άγγελου Παπαϊωάννου με τα  πολύχρωμα επιστολικά δελτάρια τα οποία αποκαλύπτουν μιαν άλλη Θεσσαλονίκη που δεν υπάρχει πια.
• Η συλλογή πολεμικών μεταλλίων του Βασίλειου Νικόλτσου, με το μετάλλιο του Τάγματος Αριστείας του Γεωργίου Α΄.
• Το εξώφυλλο της εφημερίδας "Μακεδονία" την επομένη της απελευθέρωσης με μια μεγάλη ελληνική σημαία και τον εθνικό ύμνο από κάτω.
• Η συλλογή του Γεωργίου Κωνσταντινίδη στην οποία συμπεριλαμβάνονται μετάλλια του Μακεδονικού Αγώνα.

Το συγκλονιστικότερο όμως έκθεμα κατά την άποψη μου είναι μια επιστολή την οποία έστειλε ένας Έλληνας από τη Νέα Υόρκη σ' έναν συμπατριώτη του στην Βαλτιμόρη με ημερομηνία αποστολής 18 Ιανουαρίου 1824. Το περιεχόμενο της επιστολής είναι πραγματικά σπουδαίο και συγκινητικό συνάμα: ο αποστολέας έχει σχεδιάσει δύο επαναστατικές σημαίες με βάση αυτά που του μετέφερε κάποιος ο οποίος βρέθηκε στα Ψαρά και τις είδε από κοντά. Το δυστύχημα της υπόθεσης είναι ότι δεν σημείωσα σε ποιανού την συλλογή ανήκει αυτό το έκθεμα...

Φωτογραφίες από την έκθεση εδώ

Η έκθεση "Η Ιστορία του Αληθούς Σταυρού" στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Μια σειρά σημαντικών εκθέσεων λαμβάνει χώρα το φθινόπωρο του 2012 στην πόλη της Θεσσαλονίκης: το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού, το Αρχαιολογικό Μουσείο, το Τελλόγλειο Ίδρυμα, το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης και το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης διοργανώνουν μαζί με το μουσείο του Λούβρου εκθέσεις στο πλαίσιο της συμπλήρωσης εκατό χρόνων από την είσοδο του ελληνικού στρατού στην πόλη. Η συμμετοχή του μουσείου του Λούβρου είναι κατά κάποιον τρόπο το έμπρακτο "ευχαριστώ" για την συμμετοχή των μουσείων της Μακεδονίας στην επιτυχημένη έκθεση του Λούβρου "Στο Βασίλειο του Μεγάλου Αλεξάνδρου: Αρχαία Μακεδονία".

Η έκθεση που φιλοξενείται στο Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού, ασχολείται με την "ιστορία του αληθούς σταυρού" δηλαδή με την υποτιθέμενη ανεύρεση του σταυρού πάνω στον οποίο σταυρώθηκε ο Ιησούς, από την Ελένη, την μητέρα του Ρωμαίου αυτοκράτορα Κωνσταντίνου.

Η έκθεση χωρίζεται σε τρία μέρη. Στο πρώτο μέρος συναντούμε δυο προθήκες με διάφορα αντικείμενα που σχετίζονται με το σύμβολο του σταυρού. Μεταξύ αυτών ξεχωρίζουν ένα μετάλλιο του Ελληνικού Στρατού από το 1975, λυχνάρια του 5ου και 6ου αιώνα, δαχτυλίδια και μια αλυσίδα πολυκάνδηλου με δυο διαδοχικούς σταυρούς μεταξύ των κρίκων. Ο επισκέπτης μπορεί να δει σε αυτές τις προθήκες λειψανοθήκες (αντικείμενα σε σχήμα σταυρού και όχι μόνο όπου οι χριστιανοί διατηρούσαν λείψανα από αγαπημένα πρόσωπα ή "άγια" αντικείμενα) από τον 10ο και τον 12ο αιώνα.

Στο δεύτερο τμήμα της έκθεσης παρουσιάζονται αναπαραστάσεις από την εύρεση του σταυρού. Πρόκειται για έργα τα οποία βρίσκονται στην Κύπρο και την Ιταλία. Οι αναπαραστάσεις ξεκινούν ήδη από τις προφητείες τις παλαιάς διαθήκης των Εβραίων και καταλήγουν στον αυτοκράτορα Ηράκλειο ο οποίος τοποθέτησε εκ νέου τον σταυρό στα Ιεροσόλυμα μετά τη νίκη του εναντίον των Περσών.

Στο τρίτο και τελευταίο μέρος της έκθεσης, παρουσιάζεται το φιλοξενούμενο από την Γαλλία αντικείμενο. Πρόκειται για μια λειψανοθήκη βυζαντινής προέλευσης που κατασκευάστηκε κάπου στον 12ο με 13ο αιώνα. Οι πληροφορίες που μας παρέχονται από τα συνοδευτικά κείμενα, μας ενημερώνουν ότι η λειψανοθήκη πιθανώς να έφτασε ως λάφυρο ύστερα από την Δ΄ Σταυροφορία και τη νίκη των Λατίνων σε βάρος των Βυζαντινών. Πάνω στην λειψανοθήκη η οποία είναι κατασκευασμένη από χρυσό και άργυρο, παρουσιάζονται οι μορφές του Κωνσταντίνου και της Ελένης ενώ οι δυο άγγελοι που κρατούν το αντικείμενο είναι μεταγενέστερες προσθήκες που έλαβαν χώρα στη Δύση.

Η έκθεση συμπληρώνεται με αγιογραφίες - εκθέματα του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού, όπως η εικόνα του Κωνσταντίνου και της Ελένης (Χαλκιδική/19ος αιώνας), η "Ύψωσις του Τιμίου Σταυρού" (Θεσ/νίκη, 17ος αιώνας) και ο "Θρίαμβος του Τιμίου Σταυρού" (Θεσ/νίκη, 17ος αιώνας).

Φωτογραφίες από το 1ο γλυπτό στον περίβολο του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού

Φωτογραφίες από το 2ο γλυπτό στον περίβολο του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού

Η υπογραφή του γλύπτη και το έτος κατασκευής