Η προτομή του Ευάγγελου Φιλιππόπουλου στη Σπάρτη

Ο Ευάγγελος Φιλιππόπουλος ήταν έμπορος και ευεργέτης του Δήμου Σπαρτιατών με καταγωγή από την Τρύπη της Λακωνίας. Γεννήθηκε το 1903 και πέθανε το 1986. Πεθαίνοντας, άφησε στο Δήμο των Σπαρτιατών το "Κληροδότημα Ευάγγελου Φιλιππόπουλου" μέσω του οποίου πραγματοποιούνται μέχρι και τις μέρες μας μια σειρά από έργα στη Σπάρτη και τα γύρω χωριά. Το Πνευματικό Κέντρο της λακωνικής πρωτεύουσας φέρει το όνομα του. 

Η προτομή του βρίσκεται στο πάρκο μπροστά από το ναό της Ευαγγελίστριας στην πόλη της Σπάρτης. Πρόκειται για μια ορειχάλκινη κατασκευή έργο της γλύπτριας Ρόζας Ηλιού. Ο Φιλιππόπουλος αποδίδεται σε μέση ηλικία φορώντας πουκάμισο, σακάκι και γραβάτα. Έχει φαλάκρα και ελάχιστα μαλλιά στα πλαϊνά της κεφαλής. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ Ι.

ΦΙΛΙΠΠΟΠΟΥΛΟΣ

ΕΜΠΟΡΟΣ

1903 - 1986

ΜΕΓΑΣ ΔΩΡΗΤΗΣ

Στα πλαϊνά του βάθρου είναι χαραγμένη η παρακάτω επιγραφή αναφορικά με τον χορηγό του έργου και την ημερομηνία τοποθέτησης:

Η ΠΡΟΤΟΜΗ ΑΥΤΗ ΈΓΙΝΕ

ΜΕ ΔΑΠΑΝΕΣ

ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΠΑΡΤΙΑΤΩΝ

ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΙΑΣ

ΔΗΜΟΣΘΕΝΟΥΣ Α. ΜΑΤΑΛΑ

Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή της γλύπτριας:

Ρ. Ηλιού

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του μητροπολίτη Λακεδαιμονίας Ανανία στη Σπάρτη

Ο μητροπολίτης Λακεδαιμονίας Ανανίας γεννήθηκε στις αρχές του 18ου αιώνα στη Δημητσάνα της Αρκαδίας φέροντας το κοσμικό όνομα Αναστάσιος. Ανέλαβε την επισκοπή της Λακεδαιμονίας το 1750. Το 1767 έπειτα από συμπλοκή με τους Οθωμανούς στο Μυστρά, δολοφονήθηκε δι' αποκεφαλισμού. 

Η προτομή του βρίσκεται στον περίβολο του μητροπολιτικού ναού της Σπάρτης. Πρόκειται για μια μαρμάρινη κατασκευή, έργο του γλύπτη Νίκου Γεωργίου. Ο Ανανίας αποδίδεται σε μεγάλη ηλικία φορώντας ιερατικά ρούχα και έχοντας μακριά, πυκνή γενειάδα. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΕΘΝΟΜΑΡΤΥC 

ΑΝΑΝΙΑC

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗC

ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΑC

15.4.1764

Στα πλαϊνά του βάθρου αναγράφεται το όνομα του χορηγού:

ΔΑΠΑΝΑΙC ΤΟΥ

ΦΙΛΟΓΕΝΟΥC CΠΑΡΤΙΑΤΗ

ΑΠΟCΤΟΛΟΥ ΠΑΝ.

ΦΑCΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ

Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη:

ΓΛΥΠΤΗΣ

ΝΙΚΟΣ Ι. ΓΕΩΡΓΙΟΥ

ΑΘΗΝΑ 1996

ΤΗΛ. 9224523

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του επισκόπου Βρεσθένης Θεοδώρητου Β΄ στη Σπάρτη

Ο Θεοδώρητος ο Β΄ γεννήθηκε το 1787 στη Νεμνίτσα (το σημερινό Μεθύριο) της Αρκαδίας. Διετέλεσε μητροπολίτης Βρεσθένης (τα Βρέσθενα είναι σήμερα ένα μικρό χωριό στη βόρεια Λακωνία, πλάι στην αρχαία Σελλασία) και το ξέσπασμα της Επανάστασης του 1821 τον βρήκε σε αυτήν τη θέση. Ήταν μέλος της Φιλικής Εταιρείας και πολέμησε στο Βαλτέτσι, τα Βέρβαινα και τα Δολιανά. Λέγεται ότι ήταν από τους πιο μαχητικούς ιερωμένους της Επανάστασης και όταν πολεμούσε αν και ιερέας φόραγε φουστανέλα όπως και ο Παπαφλέσσας. Πέθανε πλήρης ημερών τον Απρίλιο του 1843.

Η προτομή του βρίσκεται στον περίβολο του μητροπολιτικού ναού της Ευαγγελίστριας στην πόλη της Σπάρτης. Πρόκειται για μια μαρμάρινη κατασκευή, έργο του γλύπτη Νίκου Γεωργίου. Ο μητροπολίτης αποδίδεται σε μεγάλη ηλικία, με πυκνή γενειάδα και ιερατική αμφίεση. Φέρει παράσημα στο στήθος και τον λαιμό. Στην πρόσοψη του βάθρου αναγράφονται τα λόγια:

ΘΕΟΔΩΡΗΤΟC Β΄

ΕΠΙCΚΟΠΟC 

ΒΡΕCΘΕΝΗC

26.04.1843

Στα πλαϊνά της προτομής υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη:

ΓΛΥΠΤΗΣ

ΝΙΚΟΣ Ι. ΓΕΩΡΓΙΟΥ

ΑΘΗΝΑ 1996

ΤΗΛ 9224523

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του Πέτρου Λαμπαδάριου στη Σπάρτη

Ο Πέτρος ο Πελοποννήσιος έζησε από το 1730 μέχρι και το 1778 οπότε και απεβίωσε πιθανότατα από επιδημία πανώλης. Τόπος καταγωγής του ήταν η Λακωνία. Μαθήτευσε κοντά στον Πρωτοψάλτη του Οικουμενικού Πατριαρχείου Ιωάννη Τραπεζούντιο και ανήλθε στο αξίωμα του Λαμπαδάριου (λαμπαδάριος: αυτός που δίνει το φως του πολιτισμού στον κόσμο, αξίωμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας, το δεύτερο τη τάξει όσον αφορά τους ψάλτες μετά από αυτό του Πρωτοψάλτη) το 1770. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της μεταβυζαντινής παράδοσης.

Η προτομή του βρίσκεται στο πάρκο μπροστά από το ναό της Ευαγγελίστριας στην πόλη της Σπάρτης. Πρόκειται για μια μαρμάρινη κατασκευή, έργο αγνώστου γλύπτη. Ο Πέτρος αποδίδεται - μάλλον εκ του φανταστικού - με τη στολή του ιεροψάλτη έχοντας πυκνό μούσι. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα παρακάτω λόγια:

ΠΕΤΡΟC ΛΑΜΠΑΔΑΡΙΟC

Ο ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΙΟC 

1730 - 1777

ΤΗΝ ΗΔΥΦΩΝΟΝ ΜΟΥCΙΚΗC ΑΗΔΟΝΑ

ΑCΜΑΤΙΚΟΝ ΤΕΤΤΙΓΑ ΤΗC ΕΚΚΛΗCΙΑC

ΤΟΝ ΜΟΥCΙΚΩΝ ΝΟΥΝ, ΟΝ ΕΓΝΩΡΙCΕ ΤΕΧΝΗ

ΑΛΛΟΝ ΜΕΛΩΔΟΝ , ΛΑΜΠΑΔΑΡΙΟΝ ΠΕΤΡΟΝ

ΙΑΚΩΒΟC ΠΡΩΤΟΨΑΛΤΗC

Ω ΜΑΚΑΡΙΤΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΕ 

ΛΑΒΕ ΚΑΙ ΑΦ' ΗΜΩΝ ΤΩΝ ΟΡΦΑ-

ΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ CΟΥ ΤΟΝ ΤΕΛΕΥ-

ΤΑΙΟΝ ΤΟΥΤΟ ΔΩΡΟΝ, ΤΟΝ ΠΛΑΓΙ-

ΑΥΛΟΝ, ΙΝΑ CΥΜΨΑΛΛΗC  ΑCΜΑ-

ΤΑ ΔΙ' ΑΥΤΟΥ ΕΝ ΤΩ ΠΑΡΑΔΕΙCΩ

ΜΕΤΑ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ

ΠΑΝ. Η. ΠΟΥΛΙΤCA

1965

Μεταξύ του δεύτερου και του τρίτου επιγράμματος υπάρχουν εγχάρακτα ένα λυχνάρι και ένας πλαγίαυλος (φλάουτο δηλαδή), το αφιέρωμα των μαθητών του Πέτρου (ως τέτοιοι ορίζονται μεταφορικώς οι σύγχρονοι ψάλτες της Λακωνίας) σύμφωνα με το παραπάνω επίγραμμα.

Η όλη κατασκευή σύμφωνα με την τελευταία επιγραφή πραγματοποιήθηκε το 1965 με επιμέλεια του Παναγιώτη Πουλίτσα. Ο Πουλίτσας ήταν Λάκωνας δικαστικός ο οποίος διετέλεσε Πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας, μέλος της Ακαδημίας των Αθηνών και προσωρινός Πρωθυπουργός της Ελλάδας τον Απρίλιο του 1946. Καταγόταν από το Γεράκι της Λακωνίας.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του Ιωάννη Θεοδωρακόπουλου στη Σπάρτη

Ο Ιωάννης Θεοδωρακόπουλος γεννήθηκε το 1900 στο χωριό Βασσαράς της Λακωνίας. Αφού ολοκλήρωσε τις βασικές σπουδές του στην πόλη της Σπάρτης, συνέχισε στη Ριζάρειο Εκκλησιαστική Σχολή από το 1915 έως το 1920 και από εκεί σπούδασε Φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης (1920 - 1922) και στο Πανεπιστήμιο της Χαϊδελβέργης όπου και αναγορεύτηκε διδάκτορας το 1925. Το 1933 εκλέχτηκε τακτικός καθηγητής στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και το 1939 καθηγητής Φιλοσοφίας στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών. Από το Πανεπιστήμιο έφυγε το 1967 με την έλευση της Χούντας των Συνταγματαρχών.

Υπήρξε στενός συνεργάτης του Παναγιώτη Κανελλόπουλου και του Κωνσταντίνου Τσάτσου. Πέθανε το 1981.

Η προτομή του βρίσκεται στο πάρκο της Ευαγγελίστριας στην πόλη της Σπάρτης. Πρόκειται για μια ορειχάλκινη κατασκευή έργο του γλύπτη Βάσου Φαληρέα. Ο Θεοδωρακόπουλος αποδίδεται σε προχωρημένη ηλικία, έχοντας ελάχιστα μαλλιά στο πίσω μέρος της κεφαλής. Φορά έναν αρχαιοπρεπή μανδύα, σαφής ένδειξη της πρόθεσης του καλλιτέχνης να τον συνδέσει με την αρχαιοελληνική φιλοσοφία. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα λόγια:

Ι.Ν. ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

1900 - 1981

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ 

ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΣ

Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη:

Β.Φ.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του Ηλία Γκορτσολόγου στη Σπάρτη

Ο Ηλίας Γκορτσολόγος υπήρξε Δήμαρχος της Σπάρτης από το 1926 μέχρι και το 1941. Η προτομή του βρίσκεται στο πάρκο του ναού της Ευαγγελίστριας, πλάι στον ανδριάντα του Λυκούργου. Πρόκειται για μια ορειχάλκινη κατασκευή έργο του γλύπτη Θεόδωρου Βασιλόπουλου. Ο Δήμαρχος της Σπάρτης αποδίδεται σε νεαρή ηλικία με κοντά μαλλιά και μουστάκι ενώ φοράει σακάκι, πουκάμισο και παπιγιόν. Στο αριστερό μέρος του σακακιού του φέρει παράσημο. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΗΛΙΑΣ 

ΓΚΟΡΤΣΟΛΟΓΟΣ

ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΣΠΑΡΤΙΑΤΩΝ

1926 - 1941

ΠΡΟΕΔΡΟΣ

ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΣΠΑΡΤΗΣ

1918 - 1925

Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη:

ΓΛΥΠΤΗΣ

Θ. ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Το μνημείο ηρώων στην Σπάρτη

Στην κεντρική πλατεία της Σπάρτης, ακριβώς μπροστά από το Δημαρχείο της πόλης, βρίσκεται το μνημείο των ηρώων. Το γλυπτό κατασκευάστηκε το 2006 από τον γλύπτη Κωνσταντίνο Ανανίδα. Πρόκειται για μια ορειχάλκινη κατασκευή η οποία αναπαριστά έναν γυμνό πολεμιστή ο οποίος είναι πεσμένος στα γόνατα. Στο δεξί του χέρι κρατά ένα σπασμένο σπαθί ενώ στο αριστερό κρατά την ασπίδα του η οποία ακουμπά στο έδαφος. Στο κεφάλι φορά κράνος. Στην πρόσοψη του βάθρου υπάρχει εντοιχισμένη μεταλλική πλάκα στην οποία αναγράφονται τα λόγια:

ΤΙ ΤΙΜΗ ΣΤΟ ΠΑΛΙΚΑΡΙ

ΌΤΑΝ ΠΡΩΤΟ ΣΤΗ ΦΩΤΙΑ

ΣΚΟΤΩΘΕΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ

ΜΕ ΤΗ ΣΠΑΘΑ ΣΤΗ ΔΕΞΙΑ

ΤΥΡΤΑΙΟΣ

Στα πλαϊνά του βάθρου υπάρχει εντοιχισμένη έτερη μεταλλική πλάκα στην οποία αναγράφονται τα παρακάτω λόγια:

ΕΓΕΝΕΤΟ ΔΑΠΑΝΑΙΣ

ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΣΠΑΡΤΗΣ

ΤΟ ΈΤΟΣ 2006

ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΙΑΣ

ΣΑΡ. ΑΝΤΩΝΑΚΟΥ

Τέλος, σε μια τρίτη πλάκα είναι χαραγμένο το όνομα του γλύπτη:

ΑΝΑΝΙΔΑΣ ΣΠ.

ΚΩΝ/ΝΟΣ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Ο ανδριάντας του Λυκούργου στη Σπάρτη

Ο Λυκούργος ήταν αρχαίος Έλληνας νομοθέτης με καταγωγή την πόλη της Σπάρτης. Σε αυτόν αποδίδουν οι αρχαίες πηγές την θεμελίωση του σπαρτιατικού πολιτεύματος το οποίο μετέτρεψε την πόλη σε μια από τις σημαντικότερες πολεμικές μηχανές που γνώρισε ποτέ η ανθρωπότητα. Ο βίος του κινείται μεταξύ του μύθου και της ιστορίας και οι αρχαίοι συγγραφείς είναι διχασμένοι αναφορικά με το πότε έζησε. Το πιο πιθανό είναι να έζησε κάπου μεταξύ 900 και 700 π.Χ.

Στην σύγχρονη πόλη της Σπάρτης υπάρχει ανδριάντας προς τιμήν του, κατασκευασμένος εκ του φανταστικού. Το άγαλμα βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της πλατείας της Ευαγγελίστριας, ογδόντα μέτρα βορείως του ναού και σχεδόν δίπλα στη λεωφόρο Λυκούργου. Το γλυπτό είναι κατασκευασμένο από ορείχαλκο. Ο Λυκούργος αποδίδεται ως νεαρός άνδρας, ημίγυμνος, έχοντας πάνω του ριγμένο ένα χιτώνα. Με το αριστερό του χέρι κρατά έναν πάπυρο. Στην πρόσοψη είναι χαραγμένη η επιγραφή:

ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ

Πάνω στη βάση του ανδριάντα υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη:

AVARD FAIRBANKS

1955 SC

Στα πλαϊνά του βάθρου υπάρχει εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα στην οποία αναγράφονται τα παρακάτω λόγια:

ΑΝΗΓΕΡΘΗ ΕΠΙ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΤΩΝ Α.Α.Μ.Μ.

ΤΩΝ ΒΑΣΙΛΕΩΝ ΠΑΥΛΟΥ ΚΑΙ ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗΣ ΚΑΙ

ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΣΠΑΡΤΙΑΤΩΝ ΒΕΝ ΖΕΡΒΕΑ ΕΠΟΙ

ΗΘΗ ΕΝ ΗΝΩΜΕΝΑΙΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΙΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚ

ΗΣ ΥΠΟ ΤΟΥ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΥ ΓΛΥΠΤΟΥ Δ/ΡΟΣ ΑΒΑ

ΡΝΤ ΦΑΙΡΜΠΑΝΞ ΕΚ ΣΩΛΤ ΛΑΙΗΚ ΣΙΤΥ ΤΗΣ ΠΟ

ΛΙΤΕΙΑΣ ΓΙΟΥΤΑ ΔΙ ΕΞΟΔΩΝ ΤΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ Γ. 

ΜΟΡΓΚΑΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΤΑΓΜΑΤΟΣ ΙΠΠΟΤΩΝ ΘΕΡΜ

ΟΠΥΛΩΝ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΔΙΑ ΤΗΝ

ΕΛΛΑΔΑ ΑΦΙΕΡΟΥΤΑΙ ΩΣ ΑΠΟΤΙΣΙΣ ΦΟΡΟΥ ΤΙ

ΜΗΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΑ

ΟΝ ΤΗΣ ΣΠΑΡΤΗΣ ΚΑΙ ΟΛΟΚΛΗΡΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

7 ΙΟΥΛΙΟΥ 1955

ΧΑΡΙΛΑΟΣ Ι. ΜΠΟΥΡΑΣ

ΙΔΡΥΤΗΣ ΑΡΧΗΓΟΣ

ΠΑΛΑΜΑΡΙΟΝ ΑΡΚΑΔΙΑΣ

Ν. ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

ΠΑΤΡΑΙ

Ν.Ι. ΚΑΣΤΑΝΗΣ

ΜΥΣΤΡΑΣ

ΙΩΑΝ. ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ

ΜΑΓΟΥΛΑ

ΕΥΣΤΡ. ΣΤΑΘΑΚΟΣ

ΛΟΓΓΑΣΤΡΑ

ΓΕΩΡ. Λ. ΔΑΡΒΙΡΗΣ

ΑΝΩΓΕΙΑ

ΓΕΩΡ. ΓΚΟΒΑΤΣΟΣ

ΚΑΤΑΒΟΘΡΑ

ΓΡΗΓ. Ι. ΣΚΛΑΒΟΥΝΗΣ

ΒΡΕΣΘΕΝΑ

ΑΓΗΣ ΛΙΑΚΑΚΟΣ

ΔΗΜ. ΓΕΩΡΓΙΤΣΟΣ

ΒΑΡΒΙΤΣΑ

Γ. ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟΣ

Χ.Ρ.Ι.Π. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

ΣΥΝΑΡΧΗΓΟΣ

ΛΕΒΙΔΙΟΝ ΑΡΚΑΔΙΑΣ

Π.Λ. ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΣ

ΛΟΓΓΑΝΙΚΟΣ

Π. ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ 

ΜΑΓΟΥΛΑ

ΔΗΜ. Ε. ΣΤΡΑΤΗΓΕΑΣ

ΠΙΚΟΥΛΙΑΝΙΚΑ

ΓΕΩΡ. Χ. ΔΑΡΒΙΡΗΣ

ΑΝΩΓΕΙΑ

ΚΛΕΟΜ. Γ. ΓΚΟΒΑΤΣΟΣ

ΚΑΤΑΒΟΘΡΑ

ΜΙΧΑΗΛ Ι. ΤΣΟΛΑΚΗΣ

ΣΚΟΥΡΑ ΒΑΡΒΙΤΣΑ

ΔΗΜ. Μ. ΡΗΓΑΚΟΣ

ΓΟΡΑΝΟΙ

ΚΩΝ. ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΑΚΗΣ

[...]ΣΟΥΝΗ

ΜΑΥΡΟΥΔΗΣ Η. ΓΙΑΝΝΟΥΚΑΚΟΣ

ΠΥΡΓΟΣ

ΛΕΩΝ Γ. ΚΑΨΑΛΗΣ

ΚΑΣΤΑΝΙΑ

Σύμφωνα λοιπόν με την παραπάνω επιγραφή, το έργο κατασκευάστηκε το 1955 από τον Αμερικάνο γλύπτη Avard Fairbanks (1897 - 1987). Χορηγός του έργου υπήρξε ο Νικόλαος Μόργκαν και το "Τάγμα Ιπποτών Θερμοπυλών". Τα ονόματα που ακολουθούν είναι τα μέλη αυτού του τάγματος και οι τόποι καταγωγής τους.Τα αποκαλυπτήρια - σύμφωνα με την επιγραφή - πραγματοποιήθηκαν στις 7 Ιουλίου 1955.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Ο ανδριάντας του Λεωνίδα στη Σπάρτη

Ο βασιλιάς της Σπάρτης Λεωνίδας είναι μια από τις πιο αναγνωρίσιμες μορφές όχι μόνο της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας ιστορίας. Η αντίσταση του στο στενό των Θερμοπυλών εναντίον των υπέρτερων περσικών στρατευμάτων και άρνηση του να εγκαταλείψει το πεδίο της μάχης μένοντας πιστός στις αρχές και τα ιδανικά της πολιτείας της οποίας ηγείτο, θεωρούνται μέχρι και τις μέρες μας ανυπέρβλητο παράδειγμα θυσίας, καθήκοντος και ηρωισμού.

Η σύγχρονη πόλη της Σπάρτης τίμησε τον σπουδαίο αυτόν βασιλιά στήνοντας τον ανδριάντα του ακριβώς μπροστά από το Δημοτικό Στάδιο της πόλης, στην αρχή της οδού Κωνσταντίνου Παλαιολόγου. Το έργο δημιουργήθηκε το 1966 από τον γλύπτη Βάσο Φαληρέα. Είναι κατασκευασμένο από ορείχαλκο και έχει ύψος περίπου δύο μέτρα. Εδράζεται πάνω σε βάθρο τριών βαθμίδων. Βάθρο και ανδριάντας ξεπερνούν σε ύψος τα τρία μέτρα.

Ο βασιλιάς Λεωνίδας αναπαρίσταται με πλήρη πολεμική εξάρτηση. Φοράει περικεφαλαία, θώρακα, σανδάλια και περικνημίδες. Στο δεξί του χέρι κρατά σπαθί και στο αριστερό του ασπίδα. Το αριστερό του πόδι είναι προτεταμένο ενώ η ασπίδα είναι σηκωμένη ψηλά σε στάση άμυνας και το σπαθί έτοιμο να καταβάλλει τον εχθρό. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ

ΤΟΝΔΕ ΑΝΔΡΙΑΝΤΑ

ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΛΕΩΝΙΔΑ

ΣΥΝ ΤΩ ΗΡΩΩ ΤΟΥΤΩ

Ο ΕΚ ΛΑΚΕΔΑΙΜΟΝΟΣ 

ΠΑΝΟΣ Σ. ΚΟΥΜΑΝΤΑΡΟΣ

ΤΗ ΣΠΑΡΤΗ ΑΝΕΘΗΚΕΝ 

1968

Στα πλαϊνά του βάθρα είναι χαραγμένο το παρακάτω επίγραμμα του Διονύσιου Σολωμού:

Ω! ΤΡΑΚΟΣΙΟΙ! ΣΗΚΩΘΕΙΤΕ

ΚΑΙ ΞΑΝΑΛΘΕΤΕ Σ' ΕΜΑΣ

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΣΑΣ ΘΕΛ' ΙΔΕΙΤΕ

ΠΟΣΟ ΜΟΙΑΖΟΥΝΕ Μ' ΕΣΑΣ

Δ. ΣΟΛΩΜΟΣ

Πάνω στην βάση του ανδριάντα υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη και το έτος της κατασκευής:

Β. ΦΑΛΗΕΡΑΣ ΕΠΟΙΗΣΕ 1966

Σύμφωνα λοιπόν με τις επιγραφές το έργο αν και κατασκευάστηκε το 1966, τοποθετήθηκε δυο χρόνια μετά έπειτα από χορηγία του Πάνου Κουμαντάρου. 

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του Εμμανουήλ Παππά στην Ύδρα

Ήταν Δεκέμβρης του 1821 όταν ο Εμμανουήλ Παπάς, ο πρωτεργάτης της ελληνικής επανάστασης στη Μακεδονία, έμπαινε σε πλοίο από το Άγιο Όρος με προορισμό την επαναστατημένη Ύδρα. Το κίνημα στη βόρεια Ελλάδα είχε αποτύχει και πλέον στόχος του ήταν να συνεχίσει τον αγώνα από στις νότιες περιοχές. Οι κακουχίες ωστόσο αλλά και η λύπη για την ατυχή έκβαση του Αγώνα στη Μακεδονία τον οδήγησαν στο θάνατο από συγκοπή καρδιάς, όσο ακόμα βρισκόταν εν πλω. Κηδεύτηκε στην Ύδρα με τιμές και πολλά χρόνια αργότερα τα οστά του μεταφέρθηκαν στις Σέρρες όπου και τοποθετήθηκαν στον ανδριάντα που κοσμεί την κεντρική πλατεία.

Στην Ύδρα όπου κηδεύτηκε υπάρχει μαρμάρινη προτομή του. Ο Μακεδόνας αγωνιστής αποδίδεται σε μέση ηλικία με παχύ μουστάκι, φαρδύ μέτωπο και μακριά μαλλιά. Στην πρόσοψη του πέτρινου βάθρου υπάρχει εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα στην οποία αναγράφονται τα παρακάτω λόγια:

ΕΜΜΑΝΟΥΛΗ ΠΑΠΑΣ

ΣΕΡΡΑΙΟΣ

ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ

ΔΥΝΑΜΕΩΝ 1821

ΕΓΕΝΝΗΘΗ ΕΙΣ ΤΗ

ΔΟΒΙΣΤΑ ΣΕΡΡΩΝ 1773

ΕΤΑΦΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΈΝΔΟΞΟ

ΓΗ ΤΗΣ ΎΔΡΑΣ

5-12-1821

Σε μια έτερη εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα στα πλαϊνά του βάθρου είναι χαραγμένα τα εξής λόγια:

ΕΓΕΝΕΤΟ ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΙΑΣ

Κ.Γ. ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΑΠΑΝΗ ΔΗΜΟΥ

ΕΜΜΑΝΟΥΛΗ ΠΑΠΑ

ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ

ΣΥΛΛΟΓΟΥ

ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΠΑΠΑ

ΑΘΗΝΩΝ

Πάνω στην προτομή υπάρχει η προτομή του γλύπτη και το έτος κατασκευής:

ΈΡΓΟ Στέλιου ΤΡΙΑΝΤΗ

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΟΥΣΝΕΡΕΦ

2001

Ο γλύπτης Στέλιος Τριάντης πέθανε το 1999. Φαίνεται πως το έργο δούλεψε μετέπειτα ο Ζαν - Μαρκ Κουσνέρεφ - ο γλύπτης ο οποίος έστησε τα γλυπτά του Παρθενώνα στο νέο Μουσείο της Ακρόπολης - και το παρέδωσε στο Δήμο της Ύδρας για τα αποκαλυπτήρια. 

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του Ιωάννη Χαραμή στην Ύδρα

Ο Ιωάννης Χαραμής γεννήθηκε το 1904 στην Αθήνα και πέθανε το 1978 στο Παρίσι. Η καταγωγή του ήταν απ΄το όμορφο νησί της Ύδρας. Σπούδασε ιατρική στο πανεπιστήμιο των Αθηνών και ειδικεύτηκε στην οφθαλμολογία. Υπήρξε καθηγητής του συγκεκριμένου κλάδου στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών από το 1948 μέχρι και το 1969 ενώ στην υπηρεσιακή κυβέρνηση του 1961 διετέλεσε Υπουργός Πρόνοιας. Υπήρξε επίσης τακτικό μέλος της Ακαδημίας των Αθηνών.

Η προτομή του βρίσκεται σε μικρή πλατεία μπροστά από το ναό των αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στην Ύδρα. Το σπίτι το οποίο βρίσκεται πίσω από την προτομή ήταν το αρχοντικό της οικογένειας του το οποίο σήμερα βρίσκεται στην κατοχή νέων ιδιοκτητών. Η προτομή είναι κατασκευασμένη από ορείχαλκο. Ο ακαδημαϊκός αποδίδεται σε μεγάλη ηλικία έχοντας κοντά μαλλιά, φαρδύ μέτωπο και μουστάκι. Στο στήθος και στο λαιμό φέρει παράσημα. Φοράει σακάκι, πουκάμισο και παπιγιόν. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΙΩΑΝΝΗΣ Σ. ΧΑΡΑΜΗΣ

Ακαδημαϊκός  

Καθηγητής

Οφθαλμολογίας

1904 - 1978

Ο Δήμος Υδραίων, επί δημαρχίας

Κ. Αναστασόπουλου (1998) με την

προτομήν αυτήν αποτίει φόρον τιμής

στο άξιο τέκνο της Ύδρας

Η προτομή λοιπόν σύμφωνα με την επιγραφή τοποθετήθηκε το 1998. Σύμφωνα με την επιγραφή που είναι χαραγμένη πάνω στο έργο, δημιουργήθηκε δύο χρόνια νωρίτερα από τον γλύπτη Τάκη Παρλαβάντζα:

1996

Τ. Παρλαβάντζας

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Το μνημείο του Nicolas Jorge στην Ύδρα

Ο Νικόλαος Κολμανιάτης γεννήθηκε το 1784 στο νησί της Ύδρας. Όπως και οι περισσότεροι συμπατριώτες του , ασχολήθηκε με τη θάλασσα ως ναύτης. Ο τυχοδιωκτισμός του έπειτα από μια μεγάλη περιπέτεια τον οδήγησε στη Λατινική Αμερική το 1811. Εκεί, κατατάχθηκε στο ναυτικό της Αργεντινής και συμμετείχε σε αρκετές ναυμαχίες κατά τη διάρκεια του Πολέμου της Ανεξαρτησίας εναντίον των Ισπανών φτάνοντας στα ανώτερα πολεμικά αξιώματα. Σήμερα, θεωρείται ήρωας αυτής της μακρινής χώρας.

Μπροστά από την Σχολή των Εμποροπλοιάρχων στην γενέθλια πόλη της Ύδρας υπάρχει μνημείο προς τιμήν του. Κατασκευάστηκε το 1938 από τον Αργεντινό γλύπτη Luis Perlotti. Πρόκειται για μια μεγάλη πέτρινη στήλη ύψους περίπου τριών μέτρων στην πρόσοψη της οποίας υπάρχει εντοιχισμένο ορειχάλκινο ανάγλυφο. Στο κέντρο του έργου υπάρχει η ανάγλυφη προτομή του Nicolas Jorge ο οποίος απεικονίζεται σε μέση ηλικία, με ευρωπαϊκή ενδυμασία, μουστάκι και πυκνά, μακριά μαλλιά. Αριστερά και δεξιά της προτομής υπάρχουν δυο ολόσωμες γυναικείες μορφές οι οποίες αναπαριστούν την Αργεντινή και την Ελλάδα αντίστοιχα.

Η μορφή που συμβολίζει την Αργεντινή κρατά με το δεξί της χέρι το εθνόσημο της χώρας: δυο χέρια σε θέση χειραψίας (συμβολίζουν την ενότητα μεταξύ τον επαρχιών της χώρας) και στο φόντο ένα δόρυ (συμβολίζει τη δύναμη) το οποίο φέρει ως επίστεψη έναn φρυγικό σκούφο (ο οποίος κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης θεωρούνταν σύμβολο ελευθερίας). H μορφή που αναπαριστά την Ελλάδα κρατά στο δεξί της χέρι μια μικρογραφία του αγάλματος της Νίκης και στο αριστερό το εθνόσημο της χώρας που εκείνη την περίοδο ήταν ο θυρεός της βασιλικής δυναστείας των Γλίξμπουργκ. Κάτω από την προτομή είναι χαραγμένα τα λόγια:

NICOLAS JORGE

(COLMANIATIS)

1784 - 1866

"FUE TAN VALIENTE

COMO MODESTO"

ALTE GUILLERMO BROWN

HOMENAJE DE

ARGENTINOS Y RESIDENTES GRIEGOS

ΦΟΡΟΣ ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗΣ ΑΡΓΕΝΤΙΝΩΝ

ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΩΝ ΠΑΡΟΙΚΩΝ

Στο πρώτο επίγραμμα παρατίθενται τα λόγια του ναυάρχου William Brown (στα αργεντίνικα Guillermo Brown) ήρωα του πολέμου της Ανεξαρτησία της Αργεντινής για τον Nicolas Jorge: "ήταν τόσο γενναίος όσο και μετριόφρων".

Κάτω δεξιά υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη:

Luis Perlotti

Escultor

Πάνω από το ορειχάλκινο ανάγλυφο υπάρχει μικρή εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα στην οποία αναγράφονται τα παρακάτω:

ΔΑΠΑΝΗ

ΑΘ. ΚΟΥΛΟΥΡΑ

1938

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Το μνημείο πεσόντων του 1940 - 1944 στην Ύδρα

Το μνημείο προς τιμήν των Υδραίων που έπεσαν κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου βρίσκεται σε λιθόστρωτη πλατεία σε απόσταση λίγων μέτρων από την πλατεία του Νικόλαου Βότση.

Πρόκειται για ένα απλό, λιτό γλυπτό έργο αγνώστου καλλιτέχνη. Πάνω σε μια πέτρινη κολόνα είναι εντοιχισμένη μια μαρμάρινη πλάκα στην οποία αναγράφονται τα λόγια:

ΈΠΕΣΑΝ ΥΠΕΡ ΠΑΤΡΙΔΟΣ

1940 - 1944

ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ ΕΥ. ΡΑΦΑΛΙΑΣ

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΣΤ. ΚΡΑΝΙΔΙΩΤΗΣ

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΧΡ. ΠΕΡΑΚΗΣ

Ως επίστεψη φέρει μια ακαλαίσθητη γλάστρα (!) μέσα στην οποία υπάρχει φυτό.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του Αντώνιου Οικονόμου στην Ύδρα

Ο Αντώνης Οικονόμου γεννήθηκε το 1785 στην Ύδρα. Υπήρξε πλοίαρχος, μυημένος στη Φιλική Εταιρεία. Με την έκρηξη της Επανάστασης στη Πελοπόννησο, βλέποντας την απροθυμία των Υδραίων προκρίτων να συμμετάσχουν στον Αγώνα, κατέλαβε πραξικοπηματικά την εξουσία και σήκωσε τη σημαία της Επανάστασης στις 14 του Απρίλη εξαναγκάζοντας τα μεγάλα τζάκια του νησιού να συνεισφέρουν σε πλοία και χρήμα. Δολοφονήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου του 1821 κοντά στο Άργος από μισθοφόρους των προκρίτων της Ύδρας.

Είναι γεγονός ότι δίχως το χρήμα και τον στόλο της Ύδρας, η τύχη της ελληνικής επανάστασης θα ήταν διαφορετική. Οι πρόκριτοι, ήταν άκρως επιφυλακτικοί και δίσταζαν να συμμετέχουν στην Επανάσταση. Ήταν οι ενέργειες του Οικονόμου που τους εξανάγκασαν να συμμετέχουν στον Αγώνα. Επομένως, η δράση του κρίνεται εθνικά ωφέλιμη και ο θάνατος του ένα δυστύχημα από τα πολλά του ελληνικού διχασμού.

Μετά το θάνατο του, η μνήμη του λοιδορήθηκε και ο ρόλος του στην Επανάσταση υποβιβάστηκε. Μόλις το 1988, δηλαδή 167 έτη μετά το θάνατο του, στήθηκε η προτομή του στον παραλιακό δρόμο του νησιού, δίπλα στο Ιστορικό Αρχείο - Μουσείο. Ο Οικονόμου αποδίδεται σε νεαρή ηλικία, ντυμένος με ναυτική στολή, έχοντας πυκνά μαλλιά και μουστάκι. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα λόγια:

Αντώνης Ι.

Οικονόμου

1821

Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη Βάσου Καπάνταη και το έτος της κατασκευής:

ΚΑΠΑΝΤΑΗΣ

ΕΞ' ΙΩΝΙΑΣ

ΕΠΟΙΕΙ 1988

Δεξιά και αριστερά της προτομής υπάρχουν τοποθετημένα πάνω σε πέτρινα βάθρα δύο κανόνια.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του Αντώνιου Λιγνού στην Ύδρα

Ο Αντώνιος Λιγνός του Δημητρίου γεννήθηκε το 1871 και πέθανε τον Ιούνιο του 1856. Ήταν ιατρός στο επάγγελμα και διετέλεσε Δήμαρχος της ιστορικής Ύδρας για σαράντα ολόκληρα χρόνια γεγονός που τον καθιστά έναν από τους μακροβιότερους Δημάρχους σε όλον τον ελλαδικό χώρο. Το σημαντικότερο έργο του Λιγνού ήταν η εύρεση, ταξινόμηση και μελέτη των αρχείων του νησιού τα οποία αποτέλεσα την βάση για την δημιουργία του Ιστορικού Αρχείου - Μουσείου της Ύδρας, ενός από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς οργανισμούς της χώρας.

Η προτομή του βρίσκεται έξω ακριβώς από το κτίριο του Ιστορικού Αρχείου - Μουσείου. Πρόκειται για μια μαρμάρινη κατασκευή, δημιουργία του γλύπτη Ευριπίδη Βαβούρη. Τοποθετήθηκε έπειτα από χορηγία του "Εν Πειραιεί Υδραϊκού Συνδέσμου" το 1961. Ο Λιγνός αποδίδεται σε μέση ηλικία. Έχει κοντά μαλλιά, μεγάλο μέτωπο και μουστάκι. Φοράει σακάκι, γιλέκο, πουκάμισο και γραβάτα. Στην πρόσοψη του βάθρου υπάρχει η επιγραφή:

ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΛΙΓΝΟΣ

Μεταγενέστερα τοποθετήθηκε πλαστική πλάκα στην οποία αναγράφονται τα λόγια:

ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΔΗΜ. ΛΙΓΝΟΣ

8 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1871 - 24 ΙΟΥΝΙΟΥ 1956

Ιατρός - Δήμαρχος

Ιδρυτής

Ιστορικού Αρχείου

και Μουσείου Ύδρας

Στα πλαϊνά του βάθρου υπάρχει η ακόλουθη επιγραφή αναφορικά με τον χορηγό:

ΕΥΛΑΒΕΣ ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΤΟΥ ΕΝ ΠΕΙΡΑΙΕΙ

ΥΔΡΑΪΚΟΥ ΣΥΝΔΕΣΜΟΥ

1961

Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη:

Ε. ΒΑΒΟΥΡΗΣ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Το ταφικό μνημείο των Ιερόθεου και Νεόφυτου Ζωτάλη στην Ύδρα

Το ταφικό μνημείο των ορθόδοξων ιερομόναχων Ιερόθεου και Νεόφυτου Ζωτάλη βρίσκεται στον περίβολο του καθεδρικού ναού στο μοναστήρι της Ύδρας. Ο Νεόφυτος Ζωτάλης υπήρξε ηγούμενος του μοναστηριού ενώ μετά το θάνατό του το έργο του συνέχισε ο ανεψιός του Ιερόθεος ο οποίος και αποπεράτωσε την πλήρη ανακαίνιση του χώρου το 1774. 

Το κοινό ταφικό τους μνημείο είναι μια μαρμάρινη ορθογώνια σαρκοφάγος η οποία όταν επισκέφτηκα το μέρος τον Αύγουστο του 2018 ήταν σπασμένη στο ένα μέρος (βλ. αντίστοιχη φωτογραφία). Στο πάνω μέρος της σαρκοφάγου υπάρχει επιγραφή η οποία είναι δυσανάγνωστη. Μεταφέρω ότι μπόρεσα να διακρίνω:

[...]

[...] TO CAΛΠΙCΜΑ ΤΟΥ ΑΡΧΑΓΓΕΛΟΥ

[...]

ΤΩΝ ΚΤΗΤΟΡΩΝ ΗΓΟΥΜΕΝΩΝ ΑΝΑΚΑΝΙΣΤΩΝ

ΤΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ ΚΑΙ ΤΗC ΙΕΡΑC ΜΟΝΗC

ΑΡΧΙΜ. ΝΕΟΦΥΤΟΥ ΖΩΤΑΛΗ (1740 - 1766)

ΑΡΧΙΜ. ΙΕΡΟΘΕΟΥ ΖΩΤΑΛΗ (1767 - 1779)

Πίσω από την σαρκοφάγο υπάρχει περίτεχνο ψηφιδωτό στο οποίο απεικονίζει τους δυο μοναχούς πεσμένους στα γόνατα να προσφέρουν στην Παναγία (η οποία έχει στην αγκαλιά της τον Χριστό) το Μοναστήρι. Από κάτω υπάρχει η επιγραφή:

ΔΕCΠΟΙΝΑ ΠΡΟCΔΕΞΑΙ

Δεξιά και αριστερά από τους δυο μοναχούς υπάρχουν οι επιγραφές:

ΔΕΗCΙC 

OIK. Δ. ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ

ΕΙC ΜΝΗΜΗΝ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΚΟΦΙCΑ

ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗC ΜΑΛΩCH

ΡΑΦ. ΜΕΛΑΧΡΙΝΟΥ

ΔΙΑ ΧΕΙΡΟC Π.C. 

Περιμετρικά του κεντρικού ψηφιδωτού υπάρχει η επιγραφή:

ΟΙ ΚΤΗΤΟΡΕC ΙΕΡΟΜΟΝΑΧΟΙ - ΗΓΟΥΜΕΝΟΙ ΝΕΟΦΥΤΟC ΖΩΤΑΛΗC (ΑΨΜ - ΑΨΞΖ) Κ ΙΕΡΟΘΕΟC ΖΩΤΑΛΗC (ΑΨΞΖ - ΑΨΟΘ) ΑΦΙΕΡΟΥCI ΤΗΝ CΕΒΑΣΜ. Ι. ΜΟΝΗΝ ΤΙ ΠΑΝΑΓΗΙ ΜΡ -ΘΟΥ

Στον θόλο πάνω από την σαρκοφάγο υπάρχουν τέσσερα ψηφιδωτά τα οποία αναπαριστούν σύμφωνα με τις επιγραφές (από τα αριστερά προς τα δεξιά) το μοναστήρι της Πορταΐτισσας, τον άγιο Κωνσταντίνο τον Υδραίο, την μητέρα του Αγίου Μαρίνα καθώς και μια σκηνή Ανάστασης δίπλα από την οποία υπάρχει η επιγραφή:

ΟΥΚ ΕCTIN ΩΔΕ

ΑΝΑCΤΗCΟΝΤΑΙ

ΟΙ ΝΕΚΡΟΙ

Κ ΕΓΕΡΘΗCΟΝΤΑΙ 

ΟΙ ΕΝ ΤΟΙΣ ΜΝΗΜΕΙΟΙC

ΚΑΙ

ΠΑΝΤΕC ΟΙ ΕΝ ΤΗ ΓΗ

ΑΓΑΛΙΑCΟΝΤΑΙ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Ο τάφος του Λάζαρου Κουντουριώτη στην Ύδρα

Ο τάφος του Λάζαρου Κουντουριωτη βρίσκεται στον προαύλιο χώρο του καθεδρικού ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου στο μοναστήρι της Ύδρας. Ο επισκέπτης τον συναντά αμέσως μετά την είσοδο του από την κεντρική είσοδο του μοναστηριού.

Πρόκειται για μια λιτή μαρμάρινη σαρκοφάγο η οποία εδράζεται πάνω σε ένα βάθρο. Έχει σχήμα ορθογώνιο το οποίο δεν ξεπερνάει τα δυο μέτρα σε μήκος και το ένα σε πλάτος. Περιμετρικά, υπάρχει φυτική διακόσμηση, ένας ανάγλυφος ρόδακας, ένα ανάγλυφο λυχνάρι καθώς και ένας έξεργος μαρμάρινος σταυρός. Στη μια πλευρά είναι χαραγμένα τα γράμματα ΧΡ (Χριστός) ενώ στην άλλη είναι χαραγμένη η επιγραφή:

ΛΑΖΑΡΟΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ

ΕΝΘΑΔΕ ΚΕΙΤΑΙ

ΚΑΤΑ ΜΕΝ ΤΟ ΑΥΞΘ ΈΤΟΣ ΜΗΝΟΣ Ζ ΓΕΝΝΗΘΕΙΣ

ΚΑΤΑ ΔΕ ΤΟ ΑΩΝΒ ΤΗΙ ΣΤ΄ ΙΟΥΝΙΟΥ ΑΠΟΒΙΩΣΑΣ

1769 - 1852

ΤΟΔΕ ΕΓΕΝΕΤΟ ΜΕΡΙΜΝΗ

ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΎΔΡΑΣ

ΠΡΟΚΟΠΙΟΥ ΚΑΡΑΜΑΝΟΥ

ΧΟΡΗΓΙΑ ΔΕ

ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ν. ΚΟΥΛΟΥΡΑ

O Λάζαρος Κουντουριώτης πέθανε το 1852 ενώ ο Προκόπιος ανέλαβε καθήκοντα Μητροπολίτη Ύδρας και Σπετσών το 1912. Επομένως, ο Κουντουριώτης θάφτηκε πρωτίστως σε άλλο μέρος και μετά το 1912 μεταφέρθηκαν τα οστά του στη σαρκοφάγο που βρίσκονται σήμερα.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Ο τάφος του Παύλου Κουντουριώτη στην Ύδρα

Ο Ναύαρχος Παύλος Κουντουριώτης πέθανε στο Παλαιό Φάληρο τον Αύγουστο του 1935. Ήταν δική του επιθυμία να θαφτεί στο πατρογονικό νησί της Ύδρας, μάλιστα είχε σχεδιάσει ο ίδιος τον τάφο του πάνω σε ύψωμα, ακριβώς κάτω από το αρχοντικό του σπίτι στην δυτική πλευρά του λιμανιού της Ύδρας.

Σύμφωνα με εφημερίδες της εποχής - αποσπάσματα των οποίων παραθέτει ο Θεόδωρος Κόντες σε άρθρο του στη σελίδα του Ελληνικού Ινστιτούτου Ναυτικής Ιστορίας, η σωρός του Κουντουριώτη μεταφέρθηκε στην Ύδρα με το ομώνυμο ατμόπλοιο συνοδεία του αντιτορπιλικού "Λέων". Την ημέρα της κηδείας κατέπλευσε στο λιμάνι της Ύδρας και το εύδρομο "Έλλη" (το θρυλικό πλοίο το οποίο πέντε χρόνια μετά βυθίστηκε άνανδρα από τους Ιταλούς ανήμερα του Δεκαπενταύγουστου στο λιμάνι της Τήνου). Η νεκρώσιμος ακολουθία τελέστηκε - έπειτα από επιθυμία του ίδιου του Κουντουριώτη - στη μικρή εκκλησία του αγίου Γεωργίου που βρίσκεται πλάι στο αρχοντικό του από τον ιερέα Δημήτρη Χελιώτη.

Ο Υδραίος ζωγράφος Παναγιώτης Τέτσης καταθέτει και αυτός την μαρτυρία του στην εφημερίδα "Τα ΝΕΑ" (31.08.2012) λέγοντας πως ως μικρό παιδί συνήθιζε να παίζει στο σημείο όπου ο Κουντουριώτης είχε ανοίξει τον τάφο του. Ήταν παρών στην κηδεία, αναφέρει τους κανονιοβολισμούς από τα πλοία καθώς και την τέλεση της κηδείας στο ναΐσκο του αγίου Γεωργίου.

Ο τάφος του Παύλου Κουντουριώτη δεν αποτελεί τουριστικό αξιοθέατο και δεν υπάρχει στους κάθε λογής τουριστικούς οδηγούς της Ύδρας. Όπως προείπα, βρίσκεται κάτω από το αρχοντικό του στη δυτική πλευρά του λιμανιού. Η πιο εύκολη πρόσβαση είναι από τον παραλιακό δρόμο. Ο τάφος βρίσκεται πάνω στο λόφο και σε αυτόν οδηγούν μικρά χωμάτινα μονοπάτια ανάμεσα σε μεγάλα πεύκα. Από το σημείο του τάφου, η θέα προς το θαλάσσιο στενό της Ύδρας είναι μαγευτική. 

Ο τάφος είναι πέτρινος και κιβωτιόσχημος. Πρόκειται για μια λιτή κατασκευή στην οποία κυριαρχεί ένας μαρμάρινος σταυρός πάνω στον οποίο υπάρχει χαραγμένη η επιγραφή:

ΕΝ

ΤΟΥΤΩ

ΝΙΚΑ

Δύο εντοιχισμένες μαρμάρινες πλάκες πλάκες αναγράφουν τα παρακάτω:

ΝΑΥΑΡΧΟΣ

ΠΑΥΛΟΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ

2 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1855

22 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1955

ΌΛΗ Η ΣΤΟΡΓΗ ΑΝΗΚΕΙ ΕΙΣ ΤΗΝ

ΎΔΡΑΝ ΌΛΗ ΔΕ Η ΨΥΧΗ ΕΥ

ΧΕΤΑΙ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΘΕΟΝ ΔΙΑΠΥΡΩΣ

ΝΑ ΦΥΛΑΤΤΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Μέχρι και τις μέρες μας, τα πλοία του ελληνικού πολεμικού ναυτικού που διαπλέουν στο στενό της Ύδρας απευθύνουν τιμητικό χαιρετισμό προς το νεκρό, με σήμανση "Γενικής Ακινησίας" προς τον πέτρινο σταυρό.

Είχα την τύχη να επισκεφτώ τον τάφο του μεγάλου Ναυάρχου τον Αύγουστο του 2018. Πέρα από τον περιηγητικό ενδιαφέρον, για μένα ήταν και ένα καθήκον - ως πάλαι ποτέ κληρωτός Δίοπος του Πολεμικού μας Ναυτικού - να επισκεφτώ το σημείο και να απαγγείλω προς τον μαρμάρινο σταυρό τους στίχους:

Είμαι ο ναύτης του Αιγαίου

κρεβάτι έχω τα βαθιά νερά

και για την ένδοξη πατρίδα

είμαι όλος φλόγα και καρδιά

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

• Θυμάμαι τον θρυλικό Παύλο Κουντουριώτη, Παναγιώτης Τέτσης, ΤΑ ΝΕΑ, 31.08.2012
• Το τελευταίο ταξίδι του ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη, Θεόδωρος Κόντε, Ελληνικό Ινστιτούτο Ναυτικής Ιστορίας, 05.03.2019

Η προτομή του Παύλου Κουντουριώτη στην Ύδρα

H προτομή του σπουδαίου Ναυάρχου, νικητή των βαλκανικών πολέμων και Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας Παύλου Κουντουριώτη βρίσκεται στον κεντρικό παραλιακό δρόμο της Ύδρας λίγα μέτρα παραδίπλα από τον καθεδρικό ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου.

Πρόκειται για ένα πολύ όμορφο γλυπτό, δημιουργία του γλύπτη Γεώργιου Δημητριάδη του Αθηναίου. Η μαρμάρινη προτομή εδράζεται πάνω σε ένα ψηλό βάθρο ύψους περίπου τριών μέτρων. Ο Κουντουριώτης αποδίδεται με ναυτική στολή, έχει μουστάκι και φέρει πλήθος παρασήμων. Ένας αρχαιοπρεπής χιτώνας τυλιγμένος γύρω από τη μέση του, προσδίδει περισσότερη δόξα στο εικονιζόμενο πρόσωπο. Στο πάνω μέρος της πρόσοψης του βάθρου υπάρχει ένα ανάγλυφο δάφνινο στεφάνι και από κάτω ακολουθεί η εγχάρακτη επιγραφή:

ΤΩ

ΕΝΔΟΞΩ ΑΥΤΗΣ ΤΕΚΝΩ

ΝΑΥΑΡΧΟΥ

ΠΑΥΛΩ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗ

Η ΎΔΡΑ ΕΥΓΝΩΜΟΝΟΥΣΑ

Μπροστά από τη βάση του βάθρου υπάρχει ένας μαρμάρινος αρσενικός λέοντας - σύμβολο δύναμης και πυγμής - ο οποίος είναι καθιστός πάνω σε μια άγκυρα και έχει απλωμένο το αριστερό μπροστινό του πόδι σε μια πλάκα η οποία αναγράφει την ημερήσια διαταγή του Παύλου Κουντουριώτη προς τα πληρώματα του ελληνικού στόλου κατά την έναρξη του Α΄ Βαλκανικού Πολέμου:

ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑΝ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΚΑΙ

ΤΑΣ ΕΥΧΑΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ

ΕΝ ΟΝΟΜΑΤΙ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

ΠΛΕΩ ΜΕΘ' ΟΡΜΗΣ ΑΚΑΘΕΚΤΟΥ

ΚΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΠΟΙΘΗΣΙΝ

ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ ΕΝΑΝΤΙΟΝ

ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ ΤΟΥ ΈΘΝΟΥΣ

Π. ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ

1912 - 1913

Περιμετρικά του έργου υπάρχει σιδερένιο κιγκλίδωμα που αναπαριστά άγκυρες και σχοινιά. Πάνω στο κιγκλίδωμα υπάρχει μεταλλική πλάκα η οποία αναγράφει την ημερομηνία 1914 που αντιστοιχεί στο έτος τοποθέτησης της προτομής.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

• Η προτομή του Ναυάρχου Παύλου Κουντουριώτη, Ιστολόγιο "Ύδρας Πολιτεία", 17.01.2013

Η προτομή του Παναγιώτη Τέτση στην Ύδρα

Ο Παναγιώτης Τέτσης γεννήθηκε το 1925 στην Ύδρα. Σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και στη Σχολή Καλών Τεχνών του Παρισιού. Από το 1975 έως και το 1991 δίδαξε ως καθηγητής στην ΑΣΚΤ και το 1993 έγινε μέλος της Ακαδημίας των Αθηνών. Πέθανε στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2016.

Η ορειχάλκινη προτομή του βρίσκεται στην πλατεία Νικολάου Βότση στο κέντρο της Ύδρας. Κατασκευάστηκε μαζί με τις προτομές των υπόλοιπων καλλιτεχνών που βρίσκονται στην πλατεία το 2013 από τον γλύπτη Τζανουλίνο Πραξιτέλη. Εν αντιθέσει με τα άλλα έργα, η προτομή του Τέτση φιλοτεχνήθηκε εκ του φυσικού. Τα αποκαλυπτήρια της πραγματοποιήθηκαν μετά το θάνατο του, στις 28 Αυγούστου του 2016.

Ο Τέτσης αποδίδεται σε μέση ηλικία με κοντά μαλλιά, σακάκι, πουκάμισο και παπιγιόν Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

ΤΕΤΣΗΣ

Ο Ζωγράφος κ Δάσκαλος

Π. Τέτσης

φιλοτεχνήθηκε

εκ του φυσικού το 2013

Πραξιτέλης Τζανουλίνος

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

1. Αποκαλυπτήρια της προτομής του Παναγιώτη Τέτση στην Ύδρα, culturenow.gr, 22.08.2016
2. Έφτασε η ώρα για τα αποκαλυπτήρια της προτομής του Παναγιώτη Τέτση, Η Φωνή της Ύδρας, 19.08.2016