Το μνημείο των ΕΑΜιτών στη Ζάκυνθο

Στην πλατεία του αγίου Μάρκου στην πόλη της Ζακύνθου πέρα από τα υπόλοιπα μνημεία υπάρχει και μια αναθηματική στήλη προς τιμήν του Γιάννη Κουρουμάλου και του Ανδρέα Σούρμπη. Οι δυο αυτοί Έλληνες κρεμάστηκαν από τους Γερμανούς κατακτητές στο σημείο όπου σήμερα βρίσκεται η στήλη στις 17 Αυγούστου του 1943.

Η στήλη είναι κατασκευασμένη από μάρμαρο και έχει ύψος περίπου δύο μέτρα. Είναι λιτή και απέριττη. Στην πρόσοψη της είναι χαραγμένα τα παρακάτω λόγια:

ΕΔΩ ΜΠΡΟΣΤΑ

ΚΡΕΜΑΣΑΝ

ΟΙ ΝΑΖΙ ΚΑΤΑΧΤΗΤΕΣ

ΣΤΙΣ 17-8-1944

ΤΟΥΣ ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ

ΤΟΥ ΕΑΜ

ΚΟΥΡΟΥΜΑΛΟ ΓΙΑΝΝΗ ΔΙΟΝ

ΣΟΥΡΜΠΗ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΝ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του Αντώνιου Μαρτελάου στη Ζάκυνθο

Ο Αντώνιος Μαρτελάος γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1754. Γιος ιερέα, φόρεσε και ο ίδιος το ορθόδοξο ράσο προκειμένου να διακονήσει στην ιδιόκτητη εκκλησία της Αναλήψεως στην πόλη της Ζακύνθου. Φιλομαθής και ανήσυχος, ασχολήθηκε με τη διδασκαλία και την ποίηση. Έγραφε σε απλή δημοτική γλώσσα, κάτι που τον κάνει έναν από τους πρώτους δημοτικιστές. Υπήρξε δάσκαλος τόσο του Διονύσιου Σολωμού όσο και του Ugo Foscolo. Αν και ευγενικής καταγωγής ο ίδιος, γρήγορα ασπάστηκε τις φιλελεύθερες ιδέες της γαλλικής επανάστασης τις οποίες διέδιδε τόσο μέσω του άμβωνα όσο και μέσω της διδασκαλίας του. Πριν πεθάνει (το 1818) έγινε μέλος της Φιλικής Εταιρείας.

Η μαρμάρινη προτομή του βρίσκεται έξω από την είσοδο του ορθόδοξου ναού της Αναλήψεως στην πόλη της Ζακύνθου. Όπως έγραψα παραπάνω, σε αυτό το ναό διακόνησε για δεκαετίες. Ο Μαρτελάος αποδίδεται με ιερατική αμφίεση και μούσι. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΜΑΡΤΕΛΑΟΣ

1754 - 1818

Πάνω στο βάθρο υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη Κωνσταντίνου Δικέφαλου:

ΓΛΥΠΤΗΣ

Κ. ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ 

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του Διονύσιου Σολωμού στο λόφο Στράνη της Ζακύνθου

Ο λόφος του Στράνη βρίσκεται 1,5 χιλιόμετρο βορειοδυτικά του κέντρου της Ζακύνθου, πάνω στο σημείο όπου ο κεντρικός επαρχιακός δρόμος διασταυρώνεται με τον δρόμο που οδηγεί στον οικισμό της Μπόχαλης. Πήρε το όνομα του από την οικογένεια του Samuele Strani η έπαυλη της οποίας βρισκόταν σε εκείνο το σημείο. Ο Strani ήταν ευγενικής καταγωγής και διετέλεσε πρόξενος του βασιλιά του ηνωμένου βασιλείου Σουηδίας - Νορβηγίας στην Πάτρα. Ο Σολωμός ήταν συχνός επισκέπτης της έπαυλης μάλιστα με τον γιο του Samuele Λουδοβίκο είχε αδελφικές σχέσεις και μάλιστα του έχει αφιερώσει και δυο από τα ποιήματα του. Θρυλείται ότι σε αυτό το λόφο ο ποιητής Διονύσιος Σολωμός ακούγοντας του κανονιοβολισμούς από το Μεσολόγγι εμπνεύστηκε και έγραψε τόσο τους "Ελεύθερους Πολιορκημένους" όσο και τον "Ύμνο εις της Ελευθερία".

Σήμερα το σύνολο του λόφου αποτελεί έναν πολύ όμορφο χώρο αναψυχής και περιπάτου. Οι αρχές τον διαμόρφωσαν με τέτοιο τρόπο ούτως ώστε να είναι προσβάσιμος ελεύθερα από όλους τους επισκέπτες της περιοχής. Στην κορυφή του λόφου είναι τοποθετημένη η προτομή του Διονύσιου Σολωμού. Το όλο μνημείο λειτουργεί ως ορόσημο. Η προτομή είναι τοποθετημένη πάνω σε ψηλό βάθρο ύψος περίπου πέντε μέτρων. Το βάθρο είναι πέτρινο και στην πρόσοψη του φέρει ορειχάλκινο ανάγλυφο μιας γυναικείας μορφής (η ελευθερία) η οποία έχει υψωμένο το δεξί της χέρι κρατώντας σπαθί, έτοιμη να καταβάλει των εχθρό. Από κάτω, με μεταλλικά ανάγλυφα είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΧΑΙΡΕ Ω ΧΑΙΡΕ 

ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Στις υπόλοιπες τρεις πλευρές υπάρχουν αντίστοιχα τρεις μαρμάρινες πλάκες στις οποίες είναι χαραγμένες οι παρακάτω επιγραφές:

ΜΑΓΕΜΑ Η ΦΥΣΙΣ ΚΙ ΌΝΕΙΡΟ ΣΤΗΝ ΟΟΡΦΙΑ ΚΑΙ ΧΑΡΙ

Η ΜΑΥΡΗ ΠΕΤΡΑ ΟΛΟΧΡΥΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΞΕΡΟ ΧΟΡΤΑΡΙ

ΜΕ ΧΙΛΙΕΣ ΒΡΥΣΕΣ ΧΥΝΕΤΑΙ ΜΕ ΧΙΛΙΕΣ ΓΛΩΣΣΕΣ ΚΡΑΙΝΕΙ

ΌΠΟΙΟΣ ΠΕΘΑΝΗ ΣΗΜΕΡΑ ΧΙΛΙΕΣ ΦΟΡΕΣ ΠΕΘΑΙΝΗ

Δ. ΣΟΛΩΜΟΣ

ΛΑΜΨΙΝ ΈΧΕΙ ΟΛΗ ΦΛΟΓΩΔΗ

ΧΕΙΛΟΣ ΜΕΤΩΠΟ ΟΦΘΑΛΜΟΣ

ΦΩΣ ΤΟ ΧΕΡΙ ΦΩΣ ΤΟ ΠΟΔΙ

ΚΙ ΌΛΑ ΓΥΡΩ ΣΟΥ ΕΊΝΑΙ ΦΩΣ

Δ. ΣΟΛΩΜΟΣ

ΦΩΣ ΠΟΥ ΠΑΤΕΙ ΧΑΡΟΥΜΕΝΑ

ΤΟΝ ΆΔΗ ΚΑΙ ΤΟΝ ΧΑΡΟ

Δ. ΣΟΛΩΜΟΣ

Όσον αφορά την ίδια την προτομή, είναι κατασκευασμένη από μάρμαρο. Ο Σολωμός αποδίδεται σε νεαρή ηλικία, φορώντας ευρωπαϊκή ενδυμασία. Έχει πυκνά, φουντωτά μαλλιά. Σύμφωνα με άρθρο του Γιάννη Δεμέτη που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα "Ημέρα της Ζακύνθου" το βάθρο αρχικά αποτελούσε μαζί με το ανάγλυφο, αυτόνομο, ξεχωριστό έργο το οποίο τοποθετήθηκε το 1951. Το ανάγλυφο κατασκευάστηκε σε σχέδια του αρχιτέκτονα Χρήστου Ρουσέα στο χυτήριο του Ζακυνθινού Σπύρου Γκιουστόζη. Το 1957 τοποθετήθηκε παραδίπλα η μαρμάρινη προτομή, έργο του γλύπτη Κωνσταντίνου Δημητριάδη και μεταγενέστερα η προτομή τοποθετήθηκε πάνω στο στήλη που έκτοτε λειτουργεί ως βάθρο. 

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

• Τα γλυπτά της πόλης της Ζακύνθου:Ενότητα Α΄ - Μέρος Ζ΄, Γιάννης Δεμέτης, Εφημερίδα Ημέρα, 24.03.2015

Το μνημείο της ελευθερίας στη Ζάκυνθο

Το μνημείο της Ελευθερίας βρίσκεται τοποθετημένο στην κεντρική πλατεία της Ζακύνθου, εξήντα μέτρα νοτιοανατολικά του ανδριάντα του Διονύσιου Σολωμού. Πρόκειται για μια ορειχάλκινη κατασκευή, έργο του γλύπτη Γεώργιου Καστριώτη. Το άγαλμα αναπαριστά με αφαιρετικό τρόπο μια γυναικεία μορφή (την ελευθερία) να αναδύεται μέσα από ένα σωρό συντριμμιών, έχοντας τα δυο τις χέρια υψωμένα προς τον ουρανό και κρατώντας σε αυτά ένα δάφνινο στεφάνι. Το έργο είναι τοποθετημένο πάνω σε μεγάλο, κυκλικό, πέτρινο βάθρο. Πάνω στο βάθρο υπάρχουν δυο εντοιχισμένες μεταλλικές πλάκες οι οποίες αναγράφουν τα παρακάτω:

Απ' τα κόκκαλα βγαλμένη

των Ελλήνων τα ιερά

και σαν πρώτα ανδρειωμένη

Χαίρε ω χαίρε Ελευθεριά

ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΖΑΚΥΝΘΟΝ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΑΓΝΗΣ ΚΥΡΟΥ

ΕΙΣ ΜΝΗΜΗΝ

ΤΟΥ ΣΥΖΥΓΟΥ ΤΗΣ ΑΛΕΞΗ

ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ Κ. ΚΥΡΟΥ

1974

Σύμφωνα λοιπόν με την παραπάνω επιγραφή, το έργο υπήρξε χορηγία της Αγνής Κύρου προς το Δήμο της Ζακύνθου και τοποθετήθηκε το 1974. Η Αγνή Κύρου ήταν σύζυγος του Αλέξη Κύρου ο οποίος υπηρέτησε για χρόνια στο διπλωματικό σώμα της Ελλάδας ως υποπρόξενος στο Γενικό προξενείο Κωνσταντινούπολης, ως γραμματέας στην πρεσβεία στο Βερολίνο και το Βελιγράδι, και ως αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ από το 1947 μέχρι και το 1953. Ασχολήθηκε με την διεθνοποίηση του κυπριακού ζητήματος. Πέθανε το 1969 σε ηλικία 68 ετών. 

Πάνω στη βάση του αγάλματος υπάρχει χαραγμένο το έτος της επανάστασης (1821) καθώς και η υπογραφή του γλύπτη και το χυτηρίου:

G.A. CASTRIOTIS

ΧΥΤΗΡΙΟΝ 

Δ. ΓΑΒΑΛΑΣ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του μητροπολίτη Ζακύνθου Χρυσόστομου Α΄ στη Ζάκυνθο

Ο μητροπολίτης Ζακύνθου Χρυσόστομος ο Α΄ υπήρξε ιεράρχης του ιόνιου νησιού κατά τα δύσκολα χρόνια 1934 - 1957. Κατά τη διάρκεια της Κατοχής του νησιού από τις δυνάμεις του Άξονα, διατήρησε την θέση του και έμεινε στην ιστορία ως "Δίκαιος των Εθνών" για το παρακάτω περιστατικό: τον Δεκέμβρη του 1943 ήρθε στη Ζάκυνθο διαταγή η οποία απαιτούσε τη συγκέντρωση του εβραϊκού πληθυσμού του νησιού (περίπου 270 άτομα) και τη μεταφορά του στα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι κατοχικές αρχές ζήτησαν από τον Δήμαρχο Λουκά Καρρέρ και από τον Μητροπολίτη να τους παραδώσουν εντός 72 ωρών κατάλογο με τα ονόματα των Εβραίων της πόλης. Μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα, ο Δήμαρχος και ο Μητροπολίτης φρόντισαν να κρύψουν τους Εβραίους και όταν έληξε η προθεσμία παρέδωσαν στους κατακτητές κατάλογο ο οποίος περιελάμβανε τα εξής δύο ονόματα: του Δημάρχου και του Μητροπολίτη. Η πράξη τους αυτή έσωσε τον εβραϊκό πληθυσμό του νησιού από βέβαιο θάνατο και μνημονεύεται μέχρις τις μέρες μας ως ύψιστη πράξη αυτοθυσίας και ανθρωπισμού.

Η προτομή του Χρυσόστομου του Α΄ βρίσκεται στον περίβολο του ναού του αγίου Διονυσίου στη Ζάκυνθο. Την κατασκεύασε το 2004 ο γλύπτης Τζανουλίνος Πραξιτέλης. Ο μητροπολίτης αποδίδεται με πλήρη ιερατική ενδυμασία και πυκνά, μακριά γένια. Στην πρόσοψη του βάθρου αναγράφονται τα παρακάτω λόγια:

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗC ΖΑΚΥΝΘΟΥ

ΧΡΥCΟCTOMOC Α΄

(ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ)

1934 - 1957

Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτο το όνομα του γλύπτη και το έτος της κατασκευής:

Π. Τζανουλίνος

2004

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του μητροπολίτη Ζακύνθου Διονύσιου Γ΄ στη Ζάκυνθο

Ο Διονύσιος ο τρίτος, γεννήθηκε στην Καλλιθέα της Ζακύνθου το 1852 φέροντας το κοσμικό όνομα Δημήτριος. Το 1870 εισήλθε ως δόκιμος μοναχός στη μονή Στροφάδων και το 1877 εκάρη μοναχός. Σπούδασε θεολογία στα πανεπιστήμια του Μονάχου και του Βερολίνου  ενώ το 1886 αναγορεύτηκε υφηγητής στο Πανεπιστήμιο των Αθηνών. Το 1894 εκλέχτηκε Μητροπολίτης στην επισκοπή της Ζακύνθου θέση που κράτησε μέχρι το θάνατο του το 1933. Συμμετείχε ενεργά στα εκκλησιαστικά πράγματα και ήταν ένας από τους ιερείς της εκκλησίας που συμμετείχε στις δίκες των μητροπολιτών που διοργάνωσαν το ανάθεμα εναντίον του Βενιζέλου. 

Η προτομή του βρίσκεται στον περίβολο του ναού του αγίου Διονυσίου στην πόλη της Ζακύνθου. Πρόκειται για μια ορειχάλκινη κατασκευή, έργο του γλύπτη Τζανουλίνου Πραξιτέλη. Ο ιεράρχης αποδίδεται με πυκνό μούσι, φορώντας την ιερατική του ενδυμασία. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα λόγια: 

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗC ZΑΚΥΝΘΟΥ

ΔΙΟΝΥCΙΟC Γ

(ΠΛΑΙCΑC)

1894 - 1933

Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη καθώς και το έτος της κατασκευής (2004):

Π. Τζανουλίνος

2004

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

• Παναγιώτης Καποδίστριας, Ζακυνθινοί Επίσκοποι στον Κόσμο, Εκδόσεις Ιεράς Μητροπόλεως Ζακύνθου, 2004

Η προτομή του Θεόδωρου Ουσάκωφ στη Ζάκυνθο

Η προτομή του Θεόδωρου Ουσάκωφ - για τον οποίο έχω γράψει τόσο στο κείμενο για την προτομή του στη Λευκάδα όσο και στο αντίστοιχο κείμενο για το μνημείο του στην Κέρκυρα - βρίσκεται στον περίβολο του ναού του αγίου Διονυσίου στην πόλη της Ζακύνθου.

Πρόκειται για μια ορειχάλκινη κατασκευή έργο του γλύπτη Σέργιου Σορόκιν. Ο Ουσάκωφ αποδίδεται επιβλητικός, με το κεφάλι ελαφρώς στραμμένο προς τα δεξιά και με έναν αρχαιοπρεπή μανδύα να καλύπτει τη ναυτική στρατιωτική στολή του. Στην πρόσοψη το βάθρου αναγράφονται τα λόγια:

Άγιος Θεόδωρος Ουσακώβ

Ναύαρχος του Ρωσικού Στόλου

Ακολουθεί η μετάφραση του επιγράμματος στη ρωσική γλώσσα. Τα αποκαλυπτήρια του έργου πραγματοποιήθηκαν τον Οκτώβριο του 2013 παρουσία των τοπικών εκκλησιαστικών και πολιτικών αρχών. Παρόν ήταν και άγημα του πολεμικού πλοίου KIL - 158 του ρωσικού στόλου του Εύξεινου Πόντου το οποίο απέδωσε στρατιωτικές τιμές. 

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

• Αποκαλυπτήρια της προτομής του Αγίου ναυάρχου Θεόδωρου Ουσάκωφ στη Ζάκυνθο, Ιστοσελίδα Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας - Τμήμα Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων, 15.10.2013

Η προτομή του Ανδρέα Μιαούλη στη Ζάκυνθο

Η προτομή του ναυάρχου Ανδρέα Μιαούλη βρίσκεται σε μικρό πάρκο το οποίο φέρει το όνομα του, απέναντι από το Λιμεναρχείο της Ζακύνθου στη νότια πλευρά της πόλης. Ο Μιαούλης ανέπτυξε ιδιαίτερες σχέσεις με το νησί της Ζακύνθου κατά τη διάρκεια της Επανάστασης. Μην ξεχνάμε πως εκείνη την εποχή δραστηριοποιούνταν η περίφημη "Επιτροπή Ζακύνθου" υπό τον Διονύσιο Ρώμα η οποία έπαιξε σημαντικό ρόλο ειδικότερα στον τομέα της υλικοτεχνικής βοήθειας. Ο Μιαούλης είναι αυτός ο οποίος μεταφέρει εφόδια από την Ζάκυνθο στο πολιορκημένο Μεσολόγγι ενώ διατηρεί αλληλογραφία με τον Ρώμα. 

Πρόκειται για μια ορειχάλκινη κατασκευή. Ο Μιαούλης αποδίδεται με ναυτική ενδυμασία, μουστάκι και φορώντας φέσι στο κεφάλι. Στην πρόσοψη του βάθρου υπάρχει εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα στην οποία αναγράφονται τα λόγια:

ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΙΑΟΥΛΗΣ

1769  - 1835

Το έργο είναι αγνώστου γλύπτη. Η Κατερίνα Δεμέτη αποδίδει το έργο στον γλύπτη Αντώνιο Καραχάλιο με το σκεπτικό ότι φιλοτέχνησε και την προτομή του Κολοκοτρώνη που βρίσκεται στο νησί και τοποθετήθηκε την ίδια περίοδο με την προτομή του Μιαούλη. Ο Αθανάσιος Χρήστου αναφέρει τη λέξη"άγνωστος" στον καλλιτέχνη του έργου. Σύμφωνα πάλι με την Δεμέτη - η οποία μελέτησε τόσο το Αρχείο της οικογένειας Ρώμα όσο και τον μετασειμικό τοπικό τύπο της Ζακύνθου - η προτομή πρέπει να τοποθετήθηκε κάπου μεταξύ 1967 και 1969 επί νομαρχίας Ανδρέα Ιωάννου. 

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

1. Η Γλυπτική στα Ιόνια Νησιά, Αθανάσιος Χρήστου, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, 1995
2. Ο Ανδρέας Μιαούλης και η Ζάκυνθος στα χρόνια του Αγώνα, Κατερίνα Δεμέτη, Ημέρα Ζακύθου, 30.03.2011

Το μνημείο του Ugo Foscolo στη Ζάκυνθο

Το σπίτι στο οποίο γεννήθηκε ο μεγάλος Ιταλός ποιητής Ugo Foscolo βρισκόταν στο κέντρο της Ζακύνθου, πλάι στο ναό της Οδηγήτριας. Καταστράφηκε το 1953 - όπως και σχεδόν όλη η υπόλοιπη πόλη - από τους φονικούς σεισμούς που χτύπησαν τη Ζάκυνθο και την Κεφαλλονιά. Το 2009, ορισμένοι δραστήριοι Ζακυνθινοί δημιούργησαν τον πολιτιστικό σύλλογο "Ούγος Φώσκολος" και μέσω αυτού άσκησαν πίεση στους φορείς προκειμένου να χτιστεί στο ίδιο σημείο ένα νέο κτίριο το οποίο θα μοιάζει με την αυθεντική οικία του ποιητή. Τα σχέδια εκπόνησε ο καθηγητής του Μετσόβιου Πολυτεχνείου Διονύσης Ζήβας. 

Μετά τον σεισμό του 1953 και πριν το χτίσιμο της σημερινής οικίας, στο κενό που υπήρχε στο οικόπεδο είχε τοποθετηθεί ένα κενοτάφιο στη μνήμη του ποιητή. Πρόκειται για ένα γλυπτό έργο το οποίο σύμφωνα με τον Διονύση Λυκογιάννη σμίλεψε ο γλύπτης Ιωάννης Βιτσάρης και το οποίο αρχικά ήταν τοποθετημένο στον τάφο της Ελένης Π. Στουπάθη στο Ά Νεκροταφείο της Ζακύνθου. Επί Νομαρχίας Ανδρέου Ιωάννου το έργο αγοράστηκε έναντι του ποσού των 50.000 δραχμών και μεταφέρθηκε στο οικόπεδο της οικίας του Ugo Foscolo προκειμένου να λειτουργήσει ως κενοτάφιο.

Το έργο αποτελείται από μια μαρμάρινη, ορθογώνια σαρκοφάγο πάνω στην οποία υπάρχει μια μορφή ενός πενθούντος πνεύματος. Πρόκειται για έναν γυμνό άγγελο με φτερά στην πλάτη ο οποίος είναι ξαπλωμένος πάνω στη σαρκοφάγο και κοιτάζει σπαρακτικά προς αυτήν. Το έργο έχει πολλές ομοιότητες με τον τάφο του Μάρκου Μπότσαρη στο Μεσολόγγι - έργο του David D' Angers -, εκεί όπου το πενθούν πνεύμα είναι μια νεαρή κοπέλα. Στην πρόσοψη της σαρκοφάγου υπάρχει μαρμάρινη επιγραφή στην οποία αναγράφονται τα λόγια:

O MATERNA MIA TERRA 

A NOI PRESCRISSE IL FATO 

ILLACRIMATA SEPOLTURA

Πρόκειται για απόσπασμα από το ποίημα του ποιητή "Στη Ζάκυνθο" το οποίο μεταφράζεται στα ελληνικά (μετάφραση Στέφανος Μαρτζώκης): "από το παιδί σου το άχαρο, ω μητρική μου γη, μονάχα το τραγούδι του θα έχεις συντροφιά". 

Μπροστά από την σαρκοφάγο υπάρχει μαρμάρινη πλάκα στο χώμα στην οποία αναγράφεται η παρακάτω επιγραφή:

ΟΥΓΟΣ ΦΩΣΚΟΛΟΣ

1778 - 1827

Ο Αθανάσιος Χρήστου γράφει πως το έργο κατασκευάστηκε το 1887. Το μνημείο όπως έγραψα και παραπάνω είναι κενοτάφιο. Ο Ugo Foscolo πέθανε στην Αγγλία το 1827 και τάφηκε  στην αγγλικανική εκκλησία του αγίου Νικολάου, στο προάστιο Chiswick του δυτικού Λονδίνου όπου ο τάφος του παραμένει μέχρι και τις μέρες μας. Το 1871 τα οστά του μεταφέρθηκαν στην Φλωρεντία όπου και τάφηκαν πλάι στους έτερους μεγάλους του ιταλικού πνεύματος στην βασιλική της Santa Croce.

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

1. Η Γλυπτική στα Ιόνια Νησιά, Αθανάσιος Χρήστου, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, 1995
2. Τα μνημεία του Nicolo Ugo Foscolo στη Ζάκυνθο, Διονύσης Λυκογιάννης, Εφημερία Ερμής, αρ. φ. 2710, 18.06.2007

Η προτομή του Ugo Foscolo στη Ζάκυνθο

O Ugo Foscolo υπήρξε ποιητής με καταγωγή το νησί της Ζακύνθου. Γεννήθηκε το 1778 στο όμορφο νησί του Ιονίου από Ελληνίδα μητέρα και Ενετό πατέρα. Το 1794 εγκαταστάθηκε στη Βενετία όπου και διεύρυνε τις σπουδές του. Αν και Ενετός ο ίδιος, χαιρέτησε την κατάλυση της Δημοκρατίας της Βενετίας από το Ναπολέοντα θεωρώντας την ως μια νίκη των δημοκρατικών δυνάμεων της Ευρώπης εις βάρος της ολιγαρχίας. Πολέμησε στο πλευρό των γαλλικών στρατευμάτων κατά τη διάρκεια των ναπολεόντειων πολέμων σύντομα όμως έπεσε σε δυσμένεια εξαιτίας κάποιων σατυρικών του στίχων και αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το στράτευμα. Έπειτα από περιπλάνηση, βρέθηκε το 1816 στην Αγγλία. Εκεί άφησε την τελευταία του πνοή έντεκα χρόνια μετά το 1827.

Σημαντικότερο έργο του θεωρείται το "Dei Sepolcri" (οι τάφοι) ένα ποίημα το οποίο γράφτηκε έπειτα από την έκδοση του διατάγματος αναφορικά με τους τάφους από το Ναπολέοντα. Το διάταγμα όριζε πως στα πλαίσια της Δημοκρατίας, όλοι οι τάφοι έπρεπε να είναι ίδιοι.

Η προτομή του βρίσκεται στην κεντρική πλατεία (Σολωμού) της Ζακύνθου. Πρόκειται για μια ορειχάλκινη κατασκευή έργο του γλύπτη Κωνσταντίνου Δημητριάδη. Ο ποιητής αναπαρίσταται σε νεαρή ηλικία με τα χαρακτηριστικά φουντωτά του μαλλιά και το παιχνιδιάρικο βλέμμα του. Έχει μεγάλες φαβορίτες και φορά τα αστικά ρούχα της εποχής. Στην πρόσοψη του βάθρου αναγράφονται τα λόγια:

ΟΥΓΚΟΣ

ΝΙΚΟΛΑΟΣ

ΦΩΣΚΟΛΟΣ

ΕΓΕΝΝΗΘΗ ΕΝ ΖΑΚΥΝΘΩ

26 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1778

ΑΠΕΘΑΝΕ ΕΝ ΛΟΝΔΙΝΩ

10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1827

Στα πλαϊνά του βάθρου υπάρχει εγχάρακτο ένα μικρό απόσπασμα από το ποίημα "Στη Ζάκυνθο":

ΠΛΙΑ ΣΤΗ ΖΩΗ

ΔΕΝ ΘΑ ΠΑΤΕΙ

ΤΟ ΔΥΣΤΥΧΟ ΠΟΔΑΡΙ

ΤΙΣ ΆΓΙΕΣ ΌΧΘΕΣ

ΠΟΥ ΆΓΓΙΖΑ

ΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΑ ΧΡΥΣΑ

Ω ΠΟΘΗΤΗ ΜΟΥ ΖΑΚΥΝΘΟ

ΠΟΥ ΠΑΝΤΟΤΕ ΜΕ ΧΑΡΗ

ΣΤΟ ΚΥΜΑ ΚΑΘΡΕΦΤΙΖΕΣΑΙ

ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΕΡΑ

Ακολουθεί επίγραμμα του ίδιου αποσπάσματος στην ιταλική. Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτη η επωνυμία του χυτηρίου:

Alexis Rudier

Paris

O Αθανάσιος Χρήστου αποδίδει το έργο (με ερωτηματικό) στον γλύπτη Alexis Brudile. Προφανώς, δεν μπόρεσε να διακρίνει ορθώς την επιγραφή που βρίσκεται πάνω στην προτομή η οποία ανήκει στον Alexis Rudier που διατηρούσε χυτήριο στο Παρίσι στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα. Ο Διονύσιος Λυκογιάννης σε άρθρο του στην εφημερίδα Ερμής το 2007 αναφέρει πως η προτομή είναι έργο του γλύπτη Κωνσταντίνου Δημητριάδη και πως τα αποκαλυπτήρια της πραγματοποιήθηκαν το 1927, στην συμπλήρωση των 100 ετών από τον θάνατο του ποιητή. 

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

1. Η Γλυπτική στα Ιόνια Νησιά, Αθανάσιος Χρήστου, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, 1995
2. Τα μνημεία του Nicolo Ugo Foscoloστην Ζάκυνθο, Διονύσιος Λυκογιάννης, Εφημερίδα Ερμής, αρ. φ. 2710, 18.06.2007

Η προτομή του Κωνσταντίνου Λομβάρδου στη Ζάκυνθο

Ο Κωνσταντίνος Λομβάρδος γεννήθηκε το 1820 στη Ζάκυνθο. Υπήρξε μέλος του κόμματος των Ριζοσπαστών που κύρια πολιτική του θέση ήταν η ένωση των Επτανήσων με το βασίλειο της Ελλάδας. Έχοντας αυτό κατά νου, ο Λομβάρδος οργάνωσε στη Ζάκυνθο το κομιτάτο της Ζακύνθου - στα πρότυπα του κομιτάτου της Γένοβας - και πραγματοποίησε αρκετά ταξίδια στην Ιταλία προκειμένου να έρθει σε συνεννόηση τόσο με τον Γαριβάλδι όσο και με τον Βίκτωρα Εμμανουήλ προκειμένου να επιτευχθεί μια κοινή δράση μεταξύ των ελληνικών και ιταλικών επαναστατικών κινημάτων. Υπήρξε βουλευτής των Ηνωμένων Πολιτείιών των Ιόνιων Νήσων ενώ μετά την ένωση με την Ελλάδα, διετέλεσε βουλευτής Ζακύνθου του ελληνικού κοινοβουλίου φτάνοντας μέχρι και την θέση του Υπουργού. Όταν πέθανε το 1888 ήταν εν ενεργεία Υπουργός Εσωτερικών.

Η προτομή του βρίσκεται έξω από την είσοδο της πρώην νομαρχίας Ζακύνθου, πλάι σε αυτήν του Διονύσιου Ρώμα. Πρόκειται για μια μαρμάρινη κατασκευή, έργο του γλύπτη Γεώργιου Γεωργίου. Ο Λομβάρδος αποδίδεται με παχύ μουστάκι και κοντά μαλλιά. Φοράει παλτό και πουκάμισο. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΚΩΝΣ/ΤΙΝΟΣ

ΛΟΜΒΑΡΔΟΣ

Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη:

Γ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

• Η Γλυπτική στα Ιόνια Νησιά, Αθανάσιος Χρήστου, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, 1995

Η προτομή του Διονύσιου Ρώμα στη Ζάκυνθο

Ο Διονύσιος Ρώμας αποτελεί μια από τις σημαντικότερες μορφές της ελληνικής πολιτικής ιστορίας, έχοντας παίξει σημαντικό ρόλο στην οργάνωση, διεξαγωγή και ενίσχυση της επανάστασης του 1821. Γεννήθηκε στην Ζάκυνθο το 1771. Σπούδασε νομική στη Πάδοβα της Ιταλίας και επέστρεψε στο νησί προκειμένου να ασκήσει την δικηγορία. Το 1794 θα διαδεχτεί τον πατέρα του στη θέση του Γενικού Πρόξενου της Δημοκρατίας της Βενετίας στην Πελοπόννησο και την Ρούμελη. Εκεί ανέπτυξε ιδιαίτερες επαφές με τους προκρίτους του ελληνισμού, διαπιστώνοντας την δεινή θέση στην οποία είχε περιέλθει το ελληνικό έθνος έπειτα από χρόνια σκλαβιάς. Το 1809 εκλέγεται γερουσιαστής και το 1815 ιδρύει την τεκτονική στοά της Ζακύνθου με τίτλο "Αναγεννηθείς Φοίνιξ". Το 1819 μυείται στη Φιλική Εταιρεία και έκτοτε το αρχοντικό του γίνεται χώρος συνάθροισης αγωνιστών από όλη την Ελλάδα μεταξύ των οποίων και ο Κολοκοτρώνης.

Το 1820 οι Άγγλοι - στην κατοχή των οποίων είχαν περάσει τα Επτάνησα - αντιλαμβάνονται τις επαναστατικές του κινήσεις και ο Ρώμας προκειμένου να γλιτώσει, φεύγει στη Βενετία όπου και παρέμεινε για τέσσερα χρόνια. Επέστρεψε στη Ζάκυνθο το 1824 όπου και δημιούργησε την "Επιτροπή Ζακύνθου" με σκοπό την υλική υποστήριξη του Αγώνα. Κατά την διάρκεια αυτών των ετών, ξόδεψε το μεγαλύτερο μέρος της περιουσίας του υπέρ της επανάστασης. Ήταν τόσο σημαντική η επιρροή του που αποτελούσε τη δεύτερη πρόταση για τη θέση του Κυβερνήτη της Ελλάδας μετά από αυτή του σπουδαίου Ιωάννη Καποδίστρια. Πέθανε το 1857 στη Ζάκυνθο. 

Η προτομή του βρίσκεται έξω από την είσοδο της πρώην Νομαρχίας Ζακύνθου. Πρόκειται για μια μαρμάρινη κατασκευή έργο του γλύπτη Γεώργιου Γεωργίου. Ο Ρώμας αναπαρίσταται με μουστάκι και ευρωπαϊκή ενδυμασία. Στην πρόσοψη του βάθρου αναγράφονται τα λόγια:

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ

ΡΩΜΑΣ

Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη:

Γ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

• Η Γλυπτική στα Ιόνια Νησιά, Αθανάσιος Χρήστου, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, 1995

Η προτομή του Γεώργιου Τερτσέτη στη Ζάκυνθο

Η προτομή του δικαστικού Γεώργιου Τερτσέτη βρίσκεται έξω από το Δικαστικό Μέγαρο της Ζακύνθου. Ο Τερτσέτης συνδέεται με την Ζάκυνθο αφού εκεί γεννήθηκε το 1800. Πρόκειται για μια μαρμάρινη προτομή, έργο του γλύπτη Γεώργιου Γεωργίου. Ο Τερτσέτης αποδίδεται σε μέση ηλικία. Έχει μούσι και κοντά μαλλιά ενώ φοράει ευρωπαϊκή ενδυμασία. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΓΕΩΡΓΙΟΣ

ΤΕΡΤΣΕΤΗΣ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

• Η Γλυπτική στα Ιόνια Νησιά, Αθανάσιος Χρήστου, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, 1995

Η προτομή του Γρηγόριου Ξενόπουλου στη Ζάκυνθο

Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος γεννήθηκε το 1867 στην Κωνσταντινούπολη. Η καταγωγή του ήταν από το νησί της Ζακύνθου. Έγραψε μια πληθώρα πεζογραφημάτων μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται μυθιστορήματα, διηγήματα και θεατρικά. Υπήρξε ο ιδρυτής του περιοδικού "Νέα Εστία" καθώς και αρχισυντάκτης του περιοδικού "Διάπλασις των Παίδων" από το 1896 μέχρι και το 1948. Ίδρυσε μαζί με άλλους σπουδαίους λογοτέχνες την "Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών" και διετέλεσε πρώτος πρόεδρος της από το 1934 μέχρι το 1937. Πέθανε - πλήρης ημερών - το 1951. 

Η προτομή του βρίσκεται στο πάρκο βορείως του ναού του αγίου Διονυσίου στην πόλη της Ζακύνθου. Πρόκειται για μια μαρμάρινη κατασκευή έργου του Κρητικού γλύπτη Νίκου Σοφιαλάκη. Ο συγγραφέας αποδίδεται σε μεγάλη ηλικία. Έχει κοντά μαλλιά και μικρό μουστάκι. Φοράει σακάκι, πουκάμισο και γραβάτα. Στη βάση της προτομής είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΣ

1867 - 1951

Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένη η επιγραφή:

ΣΤΟΝ ΦΑΙΔΩΝΑ

ΟΙ ΜΑΘΗΤΑΙ ΜΕΣ. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΕΩΣ

ΑΘΗΝΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

1959 - 1960

Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη:

Ν. ΣΟΦΙΑΛΑΚΗΣ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του Ντίνου Κονόμου στη Ζάκυνθο

Ο Ντίνος Κονόμος γεννήθηκε στη Ζάκυνθο το 1918. Από μικρή ηλικία άρχισε να μελετά υλικό και αρχεία αναφορικά με την επτανησιακή ιστορία και λαογραφία. Το 1945 άρχισε την έκδοση του περιοδικού "Επτανησιακά Φύλλα" το οποίο συνέχισε να εκδίδεται μέχρι και το θάνατο του το 1990. Το 1953 μετακόμισε στην Αθήνα και άρχισε να εργάζεται στη Βιβλιοθήκη της Βουλής των Ελλήνων. Δημοσίευσε μια σειρά από βιβλία και μελέτες τα οποία αναφέρονταν κυρίως στο νησί του, την Ζάκυνθο. Πέθανε το 1990 στο Λονδίνο από καρδιακή προσβολή.

Η προτομή του βρίσκεται στο πάρκο ακριβώς μπροστά από το ναό του αγίου Διονυσίου, στον παραλιακό δρόμο της Ζακύνθου. Πρόκειται για μια μαρμάρινη κατασκευή την οποία δημιούργησε ο Ζακυνθινός γλύπτης Κώστας Δικέφαλος το 1994. Ο Κονόμος αποδίδεται σε μέση ηλικία. Έχει πυκνά, κοντά μαλλιά και φοράει σακάκι, πουκάμισο και γραβάτα. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΝΤΙΝΟΣ ΚΟΝΟΜΟΣ

1918 - 1990

ΙΣΤΟΡΙΟΔΙΦΗΣ

ΜΕΛΕΤΗΤΗΣ

ΖΑΚΥΝΘΙΝΟΓΡΑΦΟΣ

Περιμετρικά του βάθρου υπάρχουν δυο επιγραφές αναφορικά με τον γλύπτη του έργου, τον χορηγό και το έτος της τοποθέτησης:

Κ. ΔΙΚΕΦΑΛΟΣ

ΔΩΡΕΑ ΤΗΣ

ΕΝΩΣΕΩΣ ΖΑΚΥΝΘΙΩΝ

ΑΘΗΝΩΝ 1994

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Η προτομή του Παύλου Καρρέρ στη Ζάκυνθο

Ο Παύλος Καρρέρ (ή Καρρέρης) γεννήθηκε στο νησί της Ζακύνθου το 1829. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια με μεγάλη οικονομική επιφάνεια. Το 1850 μετακόμισε από τη Ζάκυνθο στο Μιλάνο προκειμένου να σπουδάσει μουσική. Εκεί, δημιούργησε τα πρώτα του ορχηστρικά έργα. Το 1857 επέστρεψε στη Ζάκυνθο και τα επόμενα χρόνια δημιούργησε το πιο γνωστό του έργο, την όπερα "Μάρκος Βότζαρης", η οποία γνώρισε μεγάλη επιτυχία και θεωρείται από τους ειδικούς ως η σημαντικότερη ελληνική όπερα του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα. Άλλες δυο γνωστές του όπερες είναι η "Δέσπω" και η "Κυρα Φροσύνη" (βασισμένο το δεύτερο σε ένα ποίημα του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη). Πέθανε το 1896 στη Ζάκυνθο.

Η μαρμάρινη προτομή του βρίσκεται στη νότια πλευρά της κεντρικής πλατείας της Ζακύνθου. Ο Καρρέρ αποδίδεται σε μέση ηλικία με κοντά μαλλιά, μουστάκι και μούσι. Φοράει σακάκι και γιλέκο. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΠΑΥΛΟΣ

ΚΑΡΡΕΡΗΣ

Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη Γιώργου Γεωργίου:

Γ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

1. Η Γλυπτική στα Ιόνια Νησιά, Αθανάσιος Χρήστου, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, 1995

Η προτομή του Andreas Vesalius στη Ζάκυνθο

Η προτομή του σπουδαίου Φλαμανδού ανατόμου Andreas Vesalius βρίσκεται πίσω από τη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Ζακύνθου. Πρόκειται για μια μαρμάρινη δημιουργία έργο του γλύπτη Θεόδωρου Βασιλείου. Ο Vesalius αναπαρίσταται πιθανότατα εκ του φανταστικού με μούσι και πυκνά μαλλιά, ριγμένα προς τα πίσω. Πάνω στο βάθρο υπάρχει εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα στην οποία αναγράφονται τα παρακάτω:

ΑΝΔΡΕΑΣ ΒΕΖΑΛ

ΕΓΕΝΝΗΘΗ ΕΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΑΣ 1-2-1515

ΑΠΕΘΑΝΕ ΕΝ ΖΑΚΥΝΘΩ 15 - 10 - 1564

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

1. Η Γλυπτική στα Ιόνια Νησία, Χρήστου Αθανάσιος, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, 1995

Το άγαλμα προς τιμήν του Andreas Vesalius στη Ζάκυνθο

O Andreas Vesalius γεννήθηκε to 1514 στις Βρυξέλλες (τότε μέρος της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους) και ήταν Φλαμανδός στην καταγωγή. Ασχολήθηκε με τον τομέα της ανατομίας και το έργο του "De Humani Corporis Fabrica" (περί της κατασκευής του ανθρώπινου σώματος) θεωρείται μέχρι και τις μέρες μας ως έργο σταθμός στο τομέα της ανατομίας. Πέθανε το 1564 όταν το πλοίο που τον μετέφερε προς την Βενετία ναυάγησε πλάι στη Ζάκυνθο (τότε μέρος της Δημοκρατίας της Βενετίας). Λέγεται ότι θάφτηκε στο νησί, μέχρι σήμερα όμως δεν έχει εντοπιστεί ο τάφος του. 

Το άγαλμα προς τιμήν του βρίσκεται πίσω από τη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Ζακύνθου. Το έργο κάνει μια σαφή αναφορά στην επιστημονική ιδιότητα του Vesalius αφού αναπαριστά έναν άνδρα ώριμης ηλικίας, γυμνό, με όλα τα χαρακτηριστικά της ανατομίας του: μύες, νεύρα κτλ.  Στο δεξί του χέρι κρατά ένα κρανίο το οποίο έχει στρέψει προς το μέρος του κοιτώντας το. Στην πρόσοψη του πέτρινου βάθρου υπάρχει εντοιχισμένη μαρμάρινη πλάκα πάνω στην οποία είναι χαραγμένο το εθνόσημο του Βελγίου και από κάτω τα λόγια:

Andreas Vesalius

1514 - 1564

Σύμφωνα με τον Τύπο της εποχής, το άγαλμα κατασκευάστηκε από τους καλλιτέχνες Pascal Pollier και Richard Neave και δωρίστηκε στο Δήμο της Ζακύνθου το 2014 με αφορμή τα 500 χρόνια από τη γέννηση και τα 450 από τον θάνατο του Vesalius. Τα αποκαλυπτήρια πραγματοποιήθηκαν τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους ενώ παράλληλα πραγματοποιήθηκαν και άλλες εκδηλώσεις στο νησί υπό την αιγίδα της Πρεσβείας του Βελγίου και του Δήμου της Ζακύνθου.  

Δείτε φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Πηγές

1. Ο Αντρέας Βεζάλιους επιστρέφει στη Ζάκυνθο, Νίκος Βατόπουλος, Η Καθημερινή, 03.09.2014
2. Το άγαλμα προς τιμήν του γνωστού ανατόμου Ανδρέα Βεζάλ κοσμεί πλέον την κεντρική πλατεία της Ζακύνθου, Κατερίνα Κομιώτη, kulturosupa.gr, 05.09.2014

Ο ανδριάντας του Διονύσιου Σολωμού στη Ζάκυνθο

Ο ανδριάντας του εθνικού ποιητή Διονύσιου Σολωμού βρίσκεται στο μέσο της κεντρικής πλατείας της γενέτειρας του που φέρει το όνομα του. Πρόκειται για μια μαρμάρινη κατασκευή η οποία προϋπήρχε του φονικού σεισμού του 1953 που κατέστρεψε την όμορφη πολιτεία της Ζακύνθου. Με τον σεισμό καταστράφηκε μερικών και ανακατασευάστηκε το 1957 από τον γλύπτη Νίκο Περαντινό.

Ο ποιητής αποδίδεται επιβλητικός, με έμφαση στη σημασία του ιστορικού του ρόλου. Έχει πυκνά μαλλιά και φοράει ευρωπαϊκή ενδυμασία με παντελόνι και παλτό. Πάνω στους ώμους του είναι ριγμένος ένας αρχαιοπρεπής μανδύας. Το δεξί χέρι είναι υψωμένο σε στάση αγόρευσης ενώ με το αριστερό κρατά έναν πάπυρο. Ο ανδριάντας εδράζεται πάνω σε βάθρο ύψους περίπου τεσσάρων μέτρων. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα φύλλα δάφνης, μια άρπα και από μπροστά τους ένας πάπυρος πάνω στον οποίο είναι χαραγμένα τα γνωστά λόγια από τον "Ύμνο εις την Ελευθερία":

ΑΠ ΤΑ ΚΟΚΚΑΛΑ ΒΓΑΛΜΕΝΗ

ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΑ ΙΕΡΑ

ΚΑΙ ΣΑΝ ΠΡΩΤΑ ΑΝΔΡΕΙΩΜΕΝΗ

ΧΑΙΡΕ Ω ΧΑΙΡΕ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ

Κάτω από το ανάγλυφο, στη βάση του βάθρου, είναι χαραγμένα τα λόγια:

ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ

ΕΓΕΝΝΗΘΗ ΕΝ ΖΑΚΥΝΘΩ

ΤΗ 8Η ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1798

ΕΤΕΛΕΥΤΗΣΕΝ ΕΝ ΚΕΡΚΥΡΑ

ΤΗ 9Η ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 1857

Στις υπόλοιπες τρεις πλευρές του βάθρου είναι χαραγμένα τα παρακάτω επιγράμματα:

ΚΑΙ ΕΦΩΝΑΞΑ Ω ΘΕΪΚΙΑ ΚΑΙ ΌΛΗ ΑΙΜΑΤΑ ΠΑΤΡΙΔΑ

ΔΟΞΑ Η ΜΑΥΡΗ ΠΕΤΡΑ ΣΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΞΕΡΟ ΧΟΡΤΑΡΙ

ΜΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΠΟΥ ΜΑΣ ΈΧΕΙ

Τ' ΟΝΟΜΑ ΣΑΣ ΞΑΝΑΖΗ

ΤΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΚΑΙ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ 

ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΑΘΗΝΩΝ

ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΑΝ ΕΝ ΈΤΕΙ 1957

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ

Βιβλιογραφία:

• Η Γλυπτική στα Ιόνια Νησιά, Αθανάσιος Χρήστου, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, 1995

Η προτομή του Δημοσθένη Τσιβανόπουλου στη Σπάρτη

Ο Δημοσθένης Τσιβανόπουλος ήταν δικαστικός με καταγωγή από την Βαμβακού της Λακωνίας. ΓεννήθηΚε το 1838 και το 1857 αποφοίτησε από τη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου των Αθηνών. Διετέλεσε πρόεδρος Πρωτοδικών, εφέτης, αρεοπαγίτης, αντιπρόεδρος του Αρείου Πάγου και από το 1892 Εισαγγελέας του ανώτατου αυτού δικαστηρίου. Αποχώρησε το 1911 και πέθανε δέκα χρόνια μετά.

Η προτομή του βρίσκεται στην είσοδο του Δικαστικού Μεγάρου της Σπάρτης. Πρόκειται για μια ορειχάλκινη κατασκευή, έργο του γλύπτη Σπύρου Γογγάκη. Ο διαπρεπής νομικός αποδίδεται σε μέση ηλικία έχοντας μεγάλο μέτωπο, κοντά μαλλιά και παχύ μουστάκι. Φοράει σακάκι, γιλέκο, πουκάμισο και γραβάτα. Στην πρόσοψη του βάθρου είναι χαραγμένα τα παρακάτω λόγια:

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΙΩΑΝ.

ΤΣΙΒΑΝΟΠΟΥΛΟΣ

1838 - 1921

ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΥΣ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ

(1892 -1921)

ΕΚ ΤΩΝ ΔΙΑΠΡΕΠΕΣΤΕΡΩΝ 

ΝΟΜΟΜΑΘΩΝ ΤΗΣ ΝΕΩΤΕΡΑΣ

ΕΛΛΑΔΟΣ

Όσον αφορά τη θητεία του ως Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, η επιγραφή είναι λανθασμένη καθώς σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, ο Δημοσθένης Τσιβανόπουλος υπηρέτησε σε αυτή τη θέση από το 1892 μέχρι το 1911. Στα πλαϊνά του βάθρου είναι χαραγμένη η παρακάτω επιγραφή αναφορικά με τον χορηγό του έργου και το έτος της τοποθέτησης:

ΑΝΗΓΕΡΘΗ 1978

ΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ ΦΡΟΝΤΙΔΙ

ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ

ΣΠΑΡΤΙΑΤΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ

ΔΙΚΗΓΟΡΩΝ ΣΠΑΡΤΗΣ

ΕΠΙ ΔΗΜΑΡΧΙΑΣ

ΓΕΩΡΓ. ΣΑΪΝΟΥΠΟΥΛΟΥ

Πάνω στην προτομή υπάρχει εγχάρακτη η υπογραφή του γλύπτη:

Σ. ΓΟΓΓΑΚΗΣ

Φωτογραφίες από το μνημείο εδώ